Gulsumnur
Administrator
Mineraller, doğada bulunan, sağlıklı bir yaşam için gerekli olan ve her biri hayati fonksiyonlara sahip elementlerdir. Mineraller yeterli miktarda alınmadığında veya vücutta mineral emilimini etkileyen herhangi bir sorun olduğunda “mineral eksikliği” meydana gelebilir. Dengeli bir beslenme programıyla vücudun mineral ihtiyacını büyük oranda karşılamak mümkün.
Mineraller; hava, su ve toprakta yaygın olarak bulunan, insanlarda toplam vücut ağırlığının yaklaşık olarak %4 ila 6 kadarını oluşturan inorganik elementlerdir. Bunun yanı sıra insan vücudunda üretilmez ve sentezlenmezler; besinlerle alınması gerekir.
Vücutta bulunma miktarlarına göre, mikro ve makro mineraller olmak üzere iki sınıfa ayrılır. Kalsiyum, fosfor, magnezyum gibi mineraller makro; demir, çinko, bakır, selenyum gibi mineraller ise mikro mineraller içerisinde yer almaktadır.
İnsan vücudunda en fazla bulunan mineral kalsiyumdur. Toplam vücut ağırlığının yaklaşık olarak %1,5 ile 2’si kalsiyumdan oluşur. Vücutta çok bulunan diğer mineraller ise; fosfor, magnezyum, kükürt, potasyum ve sodyum mineralleridir. Bu mineraller makro mineraller olarak bilinir.
Vücutta mikro minerallere kıyasla makro minerale daha fazla ihtiyaç vardır. Ancak mikro mineraller de insan vücudu için gereklidir ve bunların da belirli miktarlarda alınması gerekir. Vücutta bulunan başlıca mikro mineraller; demir, iyot, çinko, flor, selenyum, manganez, bakır ve krom şeklindedir.
İnsan vücudunda sayısız işlevi bulunan minerallerin faydalarından bir tanesi de metabolizmaya olan katkısıdır. Mineraller ayrıca vücut pH seviyelerinin korunması için gerekli olan asit-baz dengesini sağlamaya yardımcı olmaktadır. Aynı zamanda krom gibi mineraller vücutta karbonhidrat, protein, yağ gibi besin ögelerinin metabolizmasına katkıda bulunur.
Bunlara ek olarak mineraller, kemik ve diş sağlığı için de oldukça önemlidir. Örneğin; florür minerali diş mineralizasyonunun korunmasına katkıda bulunur. Minerallerin en önemli faydalarından bir tanesi de vücuttaki sıvı dengesi üzerinedir. Genellikle tuz olarak bilinen sodyum, sıvı dengesinin korunmasına yardımcı olur.
Mineral bakımından zengin besinlerin başında süt ve süt ürünleri gelmektedir. Kalsiyum bakımından zengin bu gıdalara ek olarak pekmez, brokoli, susam, kuru baklagiller, somon, sardalya gibi gıdalarda da bol miktarda kalsiyum bulunur. Sofra tuzu, sodyum bakımından zengindir. Bu nedenle zeytin ve doğal turşu gibi mineralli besinler iyi birer sodyum kaynağı olarak gösterilebilir. Özellikle kırmızı et ve yumurta gibi hayvansal gıdalar iyi birer demir deposudur. Buna ek olarak, ıspanak, brokoli, mercimek gibi besinler de demir içeriği yüksek gıdalardır.
Deniz ürünleri iyot bakımından zengindir. Fosfor içeren gıdalar denildiğinde ise kırmızı et ve süt gibi hayvansal ürünler ilk sırada akla gelir. Patates, muz, bezelye gibi sebzeler iyi bir potasyum kaynağıdır. Ispanak, bezelye, fasulye gibi sebzeler magnezyum bakımından zengindir. Ciğer gibi sakatatlar başta olmak üzere hayvansal gıdalar ve fasulye, mercimek gibi bakliyatlar iyi bir bakır kaynağıdır. Et ve et ürünleri, deniz ürünleri, tam tahıllar ise çinko içeren besinlerdir.
