- Kredi
- -1,129,928
Nafile namazı, farz veya vacip olmayan gönüllü ibadetlerdir. Bu namazlar, Allah rızasını kazanmak ve manevi olarak gelişmek amacıyla kılınır. Nafile namazın büyük sevabı olduğu, hadislerde belirtilmiştir. Özellikle Peygamber Efendimiz’in sözlerinde, farzlardan sonra kılınan nafilelerin kulun Allah’a daha da yaklaştırdığı vurgulanır.
NAFİLE NAMAZI NEDİR VE NASIL KILINIR? Nafile namazın kılınış biçimi, farz namazların kılınışıyla aynıdır. İftitah tekbiri, Fatiha ve ardından kısa bir sûre veya birkaç âyet okunur. Sonra rükû, secde ve oturuşlarda okunan dualar normal namazlarda olduğu gibidir. İki rekâtlık nafile namaza niyet edilirken, “Allah rızası için nafile namaz kılmaya” şeklinde içten niyet etmek yeterlidir. Kişi isterse dört, altı ya da daha fazla rekât kılabilir. Bu tamamen kişinin isteğine bağlıdır. NAFİLE NAMAZI KAÇ REKAT KILINIR? Nafile namazlar genelde iki rekât halinde kılınır. Hz. Peygamber’in (s.a.v) çoğu nafileyi iki rekât şeklinde kıldığı rivayet edilir. Bununla birlikte bazı nafileler dört, altı, sekiz, on, on iki veya yirmi rekât olarak da kılınabilir. Mesela teravih namazı genelde yirmi rekât kılınır, tesbih namazı ise dört rekâttır. Belirli bir rekât sayısı bildirilmemişse, fakihler en fazla on iki rekât kılınabileceğini söylemiştir. Bu konuda kesin bir sınırlama yoktur. Kişi, her iki rekâtta bir selam vererek ister iki, ister dört ya da altı rekât olarak devam edebilir. Her iki rekâtta bir selam vermek, sünnete uygunluk açısından daha faziletli görülür. HANGİ VAKİTLERDE NAFİLE NAMAZI KILINIR? Nafile namazlar, kerahat vakitleri hariç günün her saatinde kılınabilir. Kerahat vakitleri; güneş doğarken, güneş tam tepedeyken ve güneş batarken olan zaman dilimleridir. Bu vakitlerde nafile namaz kılmak uygun görülmez. Güneş doğduktan sonraki yaklaşık kırk beş dakikalık süre ve güneş batmadan önceki son kırk beş dakika kerahat vakti sayılır. Bu sürelerde farz borçlar dışında namaz kılmamak gerekir. Bunun dışında, gün içinde veya gece herhangi bir zamanda nafile kılınabilir. Mesela gece yarısından sonra teheccüd kılmak oldukça faziletli kabul edilir. Yeter ki vakit farz namazlara engel olmasın ve kerahat dilimlerine denk gelmesin.
Nafile namaza niyet etmek farz namazlardaki gibi kalpten yapılır. “Allah rızası için nafile namazı kılmaya” şeklinde düşünmek yeterlidir. Bu niyeti dil ile de söylemek mümkündür ancak kalpteki yöneliş esastır. Kılınışı da farz namaz gibidir. Ayakta iftitah tekbiri alındıktan sonra Fatiha ve kısa bir sûre ya da en az üç âyet okunur. Rükû ve secde tam yapılır. İki rekâtlık namazlarda, ikinci rekâtta Tahiyyat ve salavatlar okunur ve selam verilir. Dört rekât olarak kılınacaksa ikinci rekâtta Tahiyyat okunur, üçüncü rekâtta ayağa kalkılır ve dördüncü rekâtın sonunda salavatlarla birlikte selam verilir. NAFİLE NAMAZI EVDE NASIL KILINIR? Nafile namazlar evde de kılınabilir. Hz. Peygamber (s.a.v), farz dışındaki namazların evlerde kılınmasını tavsiye etmiştir. Bunun hikmeti, ev ortamını ibadetle canlandırmak ve kişiyi gösterişten uzak tutmaktır. Evde kılınan nafilede de abdest, kıbleye yönelme ve temiz bir mekân gibi tüm şartlar aynen geçerlidir. Sessiz, dikkat dağıtıcı unsurlardan uzak bir köşe tercih edilir. İki rekât halinde kılınan nafileler daha sık yapılsa da dört veya daha fazla rekât şeklinde kılmak da mümkündür. Kişi aile fertleriyle de nafile namaz kılabilir. Özellikle teheccüd, kuşluk veya evvâbîn gibi namazlar rahat bir şekilde evde eda edilebilir ve bu sayede maneviyat güçlenir. NAFİLE NAMAZI CEMAATLE KILINIR MI? Nafile namazlar genelde tek başına kılınır ama istisna durumlarda cemaatle de kılınabilir. Teravih, bunun en bilinen örneğidir. Ramazan ayında yatsıdan sonra teravih namazı cemaatle eda edilir. Küsuf ve hüsuf gibi güneş ve ay tutulması namazları da Hz. Peygamber döneminde cemaatle kılınmıştır. Tesbih namazı gibi özel nafileleri cemaatle kılmak da mümkündür. Fakat cemaatle kılınmadığında da sevap alınır. Nafile için cemaat şart değildir. Kişi tek başına kıldığında da aynı ibadet değerini taşır. Bu konuda zorlama söz konusu değildir. Yeter ki ibadet bilinci ve samimiyet korunarak namazlar kılınsın.
Nafile namazda huşu ve samimiyet önemli unsurlardır. Öncelikle abdest düzgün alınmalı, namaza başlarken gönül huzuru sağlanmalıdır. Kerahat vakitlerinde nafile kılınmaması gerekir. Farz namazın vakti daralırsa, önce farzı kılmak daha doğrudur. Nafileler, farzların eksiğini kapatmada da yardımcıdır. Bu yüzden kişi niyet etmişse, büyük bir zorunluluk olmadıkça yarım bırakmamalıdır. Hanefi mezhebinde, yarım kesilen nafileyi kaza etme gerekliliği vurgulanır. Namaz esnasında rükû ve secdeleri sükûnetle yapmak, duaları anlamına vakıf olarak okumak ibadetin ruhuna katkı sağlar. Gösterişten uzak, sadece Allah rızası gözeterek kılmak tavsiye edilir. NAFİLE NAMAZI FARZ NAMAZLARDAN ÖNCE Mİ SONRA MI KILINIR? Farz namazlardan önce veya sonra kılınan sünnetler aslında birer nafiledir. Sabah namazından önce kılınan iki rekât, öğle namazı öncesi ve sonrası kılınan sünnetler, akşamın ve yatsının sünnetleri bu kapsamdadır. Eğer vakit darsa ve farz kaçırılacaksa, öncelik farz namaza verilir. Vakit geniş olduğunda, Hz. Peygamber’in kıldığı sünnetler ihmal edilmemelidir. Mesela öğle namazından önce dört, farzdan sonra yine iki veya dört rekât kılmak teşvik edilir. Yatsıdan sonra da dört rekât sünnet vardır. Kişi hem önce hem de sonra sünnet kılarak manevi olarak güçlenir. Yeter ki farzın vakti geçmeden o sorumluluk yerine getirilmiş olsun. KERAHAT VAKİTLERİNDE NAFİLE NAMAZI KILINIR MI? Kerahat vakitleri, namaz kılmanın uygun görülmediği özel zaman dilimleridir. Güneş doğarken, tam tepedeyken ve batarken farz dışındaki namazları eda etmek mekruh sayılmıştır. Güneş doğduktan sonraki yaklaşık kırk beş dakikalık süre ve batmaya yakın son kırk beş dakikalık bölüm bu kapsama girer. Öğleye yakın zamanda güneş tam tepedeyken de namazdan kaçınılır. Bu vakitlerde nafile namaz kılmamak gerekir. İslam âlimleri, böyle zamanlarda sadece kazaya kalmış farzların kılınabileceğini ifade eder. Bunun sebebi, o vakitlerde güneşe tapan inançlara benzemekten uzak durmak ve namazın değerini korumaktır.
Nafile namazlarda genel tavsiye, iki rekâtta bir selam vermektir. Hz. Peygamber’in gece namazları için “iki rekât iki rekât kılınır” şeklindeki beyanı buna dayanır. Mesela dört rekât kılmak isteyen biri, iki artı iki şeklinde iki defa selam vererek bu uygulamayı yerine getirir. Dileyen tek selamla da dört rekât kılabilir. Öğle veya yatsı gibi bazı sünnetlerde tek selamla dört rekât kılmak mümkündür. Ancak iki rekâtta bir selam vermek, daha fazla sünnete uygun görülür. Bu şekilde kılındığında, her iki rekâtta Tahiyyat okuması yapılır ve ibadette süreklilik sağlanır. NAFİLE NAMAZI HANGİ DUALAR VE SURELERLE KILINIR? Nafile namazlarda, farz namazlarda olduğu gibi Fatiha ve ardından en az üç âyet veya kısa bir sûre okunması yeterlidir. İsteyen İhlâs, Kadr, Felak, Nas gibi kısa sureleri tercih edebilir. Namazı başlatırken Sübhaneke duası okunabilir. Rükûda üç kere “Sübhâne Rabbiye’l-azîm”, secdede üç kere “Sübhâne Rabbiye’l-a’lâ” denir. Rükûdan kalkınca “Semiallâhu limen hamideh, Rabbenâ leke’l-hamd” ifadesi söylenir. İki rekât namazın sonunda Tahiyyat, salavatlar ve uygun bir dua okunarak selam verilir. Dört rekâtlı bir nafilede ise ikinci rekâtta sadece Tahiyyat okunur, dördüncü rekât bitiminde salavatlar okunarak selamla namaz tamamlanır. NAFİLE NAMAZI FARZ NAMAZ GİBİ Mİ KILINIR? Evet, nafile namazların kılınış şekliyle farz namazların kılınışı aynıdır. Yine iftitah tekbiri, kıyam, kıraat, rükû, secde ve selam adımları aynen uygulanır. Fark, bu namazların farz olmamasıdır. Kişi abdest, kıbleye yönelme ve setr-i avret gibi tüm şartları yerine getirir. Arada ezan veya kamet okunması gerekmez. Yalnız cemaatle kılınan nafilelerde, bazen kamet getirilebilir. Kişi tek başına kılarken de farzda olduğu gibi ayakta Fatiha ve sûre okur, rükû ve secdeleri yapar. Yatsıdan sonra kılınan vitir ise nafile görünmesine rağmen vacip sayılır ve onun son rekâtında kunut duası bulunur.
Kadınlar da nafile namazlarını erkekler gibi kılar. Bazı mezheplerde kadınların rükû ve secde sırasında vücutlarını daha toplayarak hareket etmeleri önerilir. Mesela rükûda daha az eğilirler, kolları vücuda yakın tutarlar. Secdede ise dirsekleri yanlara açmamaya özen gösterirler. Oturuşlarda da sol kalçanın üzerine oturup ayakları sağ tarafa doğru çıkarmak daha uygun görülür. Giyim konusunda avret yerleri kapalı olmalıdır. Kadınlar eğer yanında yabancı erkek yoksa sesli okuyabilir. Fakat yabancı bir erkeğin duyabileceği ortamdaysa, mümkün olduğunca sessiz okumaya özen gösterir. Bu küçük farklılıklar dışında nafile namaz şekli aynı kalır. NAFİLE NAMAZI NİÇİN KILINIR? Nafile namazının amacı, Allah rızasını kazanmak, manevi dereceleri yükseltmek ve farz ibadetlerdeki eksikleri telafi etmektir. Hadislerde nafile namazların farz namazlardaki kusurları tamamlayacağına dair işaretler bulunur. Peygamber Efendimiz, “Kim her gün on iki rekât nafile kılarsa cennette kendisine bir köşk hazırlanır” şeklinde müjde vermiştir. Ayrıca kulun gönüllü ibadet etmesi, Allah’a olan bağlılığını gösterir. Bu namazlar, kişinin kalbini diri tutar ve manevi huzur sağlar. Gece uykusunu bölerek teheccüd kılan veya gündüz aralarında kuşluk namazı gibi ibadetlere yer veren kimseler, hem sevap kazanır hem de günahlarından arınmaya vesile bulur. TÜM NAFİLE NAMAZI ÇEŞİTLERİ AYNI ŞEKİLDE Mİ KILINIR? Ana kılınış biçimi aynıdır. İftitah tekbiri alınır, Fatiha ve sûre okunur, rükû ve secdeler yapılır. İki veya dört rekât sonunda oturup selam verilir. Fakat bazı özel nafilelerin farklı uygulamaları vardır. Tesbih namazında dört rekât boyunca 300 defa tesbih söylenir. Küsuf ve hüsuf namazlarında her rekâtta iki rükû yapılır. Vitr namazında son rekâtta kunut duası okunur. Teravih namazı ise Ramazan gecelerinde yirmi rekât olarak cemaatle kılınır. Bunlar dışında evvâbîn, kuşluk, teheccüd, tahiyyetü’l-mescid gibi çeşitler mevcuttur ve her biri aynı temele dayanır. Bu çeşitlerin esas gayesi Allah rızasına ulaşmak ve manevi olarak zenginleşmektir.
Teravih namazı, Ramazan ayına özgü bir nafile namazdır. Yatsı namazından hemen sonra kılınır ve genelde yirmi rekât olarak eda edilir. Bu namaz, ikişer veya dörder rekâtta bir selam vererek kılınır. Cemaatle kılınması yaygındır ve Osmanlı’dan beri onaylanmış bir gelenektir. Peygamber Efendimiz, bu namazı birkaç gece cemaatle kıldırmış, sonra da ümmetine farz olmasın diye vazgeçmiştir. Hazreti Ömer döneminden itibaren tekrar cemaatle kılınmaya başlanmıştır. Genelde camilerde imam, teravihin ardından üç rekâtlık vitir namazını da kıldırır. Teravih, Ramazan gecelerini değerlendirmek ve daha fazla ibadet yapmak için güzel bir fırsattır. KUŞLUK (DUHA) NAFİLE NAMAZI NASIL KILINIR? Kuşluk namazı, güneş yükseldikten yaklaşık kırk beş dakika sonra başlayıp öğle vaktine kadar devam eden sürede kılınan nafiledir. İki rekâtla başlanabilir ve en fazla on iki rekâta kadar kılınabilir. Peygamber Efendimiz, bazen sekiz rekât olarak kılmıştır. İftitah tekbiri alınır, Fatiha’dan sonra kısa bir sûre okunur, rükû ve secdeler yapılır. İki rekâtta selam verilir, istenirse iki rekâta devam edilir. Bu namazın fazileti büyüktür. Bir hadis, kuşluk vaktinde kılınan bu namazın insandaki eklemler için adeta bir şükür hükmünde olduğunu işaret eder. Ayrıca sabah ile öğle arasını ibadetle değerlendirmek açısından da huzur vericidir. TEHECCÜD NAFİLE NAMAZI NASIL KILINIR? Teheccüd, gece yarısından sonra uykudan uyanıp kılınan nafile namazdır. Peygamber Efendimiz’in sürekli kıldığı ve çokça tavsiye ettiği bir ibadettir. Genelde iki rekâttan sekiz rekâta kadar kılınabilir. Bazı kimseler sekiz rekât teheccüdün ardından üç rekât vitir kılar ve toplam on bir rekâta tamamlar. Gecenin son üçte birlik dilimi, dua ve ibadet için en makbul zamanlardan biridir. Bu namazın kılınışı da farz namazlara benzer. İki rekâtta bir selam verilir. Sessiz okumak ve manevi derinlik içinde kılmak tavsiye edilir. Teheccüd, nefsi kontrol etmek ve Allah’a yakınlaşmak açısından önemli bir ibadettir
Evvâbîn, akşam namazından sonra kılınan altı rekâtlık nafile bir namazdır. Akşamın farzından sonra son sünnet kılınır ve ardından iki rekâtlarla altıya tamamlanabilir. Bazı âlimler altı rekâtı tek seferde selam vermeden kılınabileceğini de söyler. Ancak ikişer rekât şeklinde kılmak yaygındır. Kılınış biçimi farz namaz gibidir: Fatiha ve kısa bir sûre okunur, rükû ve secdeler yapılır. Evvâbîn, tövbe ve istiğfarla ilgili bir namaz olarak anlatılır. Hadislerde, bu namazı kılanın deniz köpüğü kadar olsa da günahlarının affedilebileceği şeklinde müjdeler yer alır. Bu yüzden fırsat bulanlar için akşam namazından sonra kılmak tavsiye edilir. TESBİH NAFİLE NAMAZI NASIL KILINIR? Tesbih namazı, dört rekâtlık özel bir nafiledir. Bu ibadette, her rekâtta 75 kez “Sübhânallâhi ve’l-hamdü lillâhi ve lâ ilâhe illallâhu vallâhu ekber” şeklindeki tesbih cümlesi okunur. Toplamda 300 defa bu cümle zikredilir. İlk rekâtta Sübhaneke’den sonra 15 kez, Fatiha ve sûre bitince 10 kez, rükûda 10 kez, rükûdan kalkınca 10 kez, secdede 10 kez, iki secde arası 10 kez, ikinci secdede yine 10 kez okunarak 75 tamamlanır. Diğer üç rekâtta da benzer şekilde devam edilir. Hz. Peygamber, bu namazı amcası Abbas’a öğretmiş ve çok büyük sevaplar vadetmiştir. Kılınma vakti ve sıklığı kişi tercihine bırakılmıştır.Kaynak: diyanet.gov.tr
Kaynağa git...
