Halk arasında “zatürre” ismiyle bilinen ve akciğer dokusunun iltihabı olan pnömoni nedeniyle dünyada her yıl 5 yaşın altında 10 - 12 milyon çocuk hastaneye yatırılıyor ve bunların yaklaşık 2 milyonu hayatını kaybediyor. Türkiye’de de 4 yaş ve altındaki çocuk ölümlerinden en fazla zatürre sorumlu oluyor. Öyle ki 1 yaşa kadar bebek ölümlerinin yaklaşık yüzde 49'u, 1-4 yaş arasında çocuklardaki ölümlerin de yaklaşık yüzde 42’si zatürreden kaynaklanıyor. Bu nedenle zatürreden korunmak yaşamsal önem taşıyor.
Anne sütü ile beslenmenin çocuklarda zatürre riskini yüzde 32 gibi önemli bir oranda azalttığı biliniyor. Anne sütü çocukları birçok hastalığın yanı sıra zatürreden de koruyor. Bu nedenle çocuklar yaşamlarının ilk 6 ayı sadece anne sütü ile beslenmeli ve 2 yaşa kadar emzirilmeye devam edilmeli.
Tek belirtisi “hızlı soluma” olabiliyor!
Zatürre 39-40°C’ye varan yüksek ateş, öksürük, büyük çocuklarda ise balgam çıkarma ve yan ağrısıyla ani olarak ortaya çıkıyor. Bazılarında ise sinsice başlıyor. Birkaç gün devam eden iştahsızlık, halsizlik, eklem ve kas ağrılarının ardından kuru öksürük, ateş yükselmesi, bulantı, kusma ile baş ağrısı gibi belirtiler görülebiliyor. Zatürresi olan çocuklarda bazen tek belirti “hızlı soluma” olabiliyor. Akciğerin alt bölgeleri etkilenmişse solunum sistemiyle ilgili hiçbir belirti olmadan sadece ateş, karın ağrısı ve kusma şikâyeti görülebiliyor.
Anne sütü yüzde 32 oranında koruyor
Yapılan çalışmalar anne sütü ile beslenmenin, küçük bebeklerde zatürre riskini yüzde 32 gibi önemli bir oranda azalttığını göstermiştir. Bu nedenle çocukların ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenmeleri yaşamsal önem taşıyor. Ancak maalesef ülkemizde yaşamın ilk 3 ayında sadece anne sütü ile beslenme oranı yüzde 16 gibi oldukça az oranlarda seyrediyor.
Zatürre ve grip aşılarını mutlaka yaptırın
Zatürreden en etkili korunma yolu, çocukların zamanında aşılanmasıdır. Zatürre etkeni mikroplardan Hemofilus influenza aşısı ve pnömokok aşısı çocukluk çağında rutin yapılan aşılar arasında yer alıyor. Bunun yanı sıra çocukların zatürreye yol açabilen influenza (grip) salgınlarından da korunmaları gerekiyor. Çünkü grip virüsünün bizzat kendisi zatürreye yol açabildiği gibi, diğer mikroorganizmalara bağlı zatürre türlerinin ortaya çıkmasını da kolaylaştırabiliyor. Özellikle geri planda, alerjik veya kalp hastalığı olduğu bilinen çocukların grip aşılarını her yıl düzenli olarak eylül, ekim ya da en geç kasım ayında yaptırmaları gerekiyor.
Erken dönemde evde tedavi edilebiliyor
Hafif durumlardaki zatürre, uygun antibiyotik tedavisi ile hastanede yatmaya gerek kalmadan evde tedavi edilebiliyor. “Çocukların öksürmelerinin nedeni, nezleden ileri gelen burun akıntısının boğazın arka kısmında birikmesi ya da iltihabi olayın alt solunum yollarına ilerlemesidir. Bu belirtileri sergileyen çocukların çoğu hafif enfeksiyonlar geçiriyor, bu durumda hastalık evde çocuğun ailesi tarafından tedavi edilebiliyor. Ancak sekresyonların artışı, ateş, öksürük ve solunum sayısında hızlanma, genel durum bozukluğu ile hırıltılı solunum eşlik ediyorsa evde tedaviye devam edilmemeli ve zaman kaybetmeden tekrar doktora başvurmalı. Çok küçük bebekler, erken doğum öyküsü olanlar, oksijen tedavisine ihtiyaç gösterenler genel durum bozukluğu olan beslenemeyen bebekler ve çocukların tedavisinin ise mutlaka hastanede yapılması gerekiyor ”.
