Gulsumnur
Moderator
Epilepsi her yaşta ortaya çıkabilmektedir. Epilepsi, hastaların günlük yaşantıları oldukça olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Epilepsinin tedavisi uzun sürmektedir. Bu yüzden de tedavi yöntemleri epilepside yeni tekniklerle yapılan cerrahi yöntemler olmaktadır.
Günümüzde artık teknolojinin de gelişmesi ve yenilenmesi ile birlikte tıp alanında da yenilikler meydana gelmiş ve cerrahi yöntemlerdeki gelişmeler epilepsinin tedavisinde cerrahi yöntemlerin uygulanmasını daha yaygın hale getirmiştir. Epilepsi cerrahisi ile hastalığın tedavisi, cerrahi yöntemlerle yapılarak kişi normal sosyal hayatına devam edebilmektedir.
Epilepsi (Sara) Nedir?
Epilepsi hastalığında, hasta ani olarak ve istem dışı şekilde bilinçsizce kasılmalar meydana gelmektedir. Nöbet şeklinde geçirilen bu kasılmalarda bilinç kapalı olmakta ve bir takım duygusal dalgalanmalar ortaya çıkmaktadır.Bunun sebebi de beynin bazı bölümlerinin normal fonksiyonlarını devam ettirememesinden kaynaklanmaktadır. Halk arasında hastalık, sara olarak da bilinmektedir. Nöbet esnasında ani titremeler gelmektedir. Epilepsi nöbetlerinde titremeyle birlikte bilinç kayıpları ve ani vücut hareketleri ortaya çıkmaktadır. Epilepsi nöbetleri aynı anda birden fazla tekrarlayabilir.
Her yaş grubunda görülme olasılığı olan epilepsi hastalığının en çok görülen yaş grubu 65 yaş üstü ile 18 yaşın altı olmaktadır. Epilepsi hastalığı tespit edildikten sonra tedavi yöntemi belirlenmektedir. İlaçla tedavinin yetersiz kaldığı durumlarda epilepsi cerrahisi yöntemi uygulanmaktadır.
Epilepsi (Sara) Nedenleri
Epilepsi cerrahisi tedavi yöntemlerine başlamadan önce hastalığın nedenlerini tespit etmek gereklidir.Epilepsi hastalığı yaş gruplarına göre ve herkeste farklı sebeplerle ortaya çıkmaktadır. Bazı hastalarda nedenler tam olarak tespit edilebilirken, çoğu zamanda nedeni tespit edilememektedir.• Beyin tümörleri
• Genetik faktörler
• Sinir sistemini etkileyen çeşitli kalıcı hasarlar
• Beyin dokusu hastalıkları
• Herhangi bir kaza sonucu ortaya çıkan kafa travmaları
• Menenjit gibi beyinde iltihapların yaşanması
• Kalıtımsal yapı
Epilepsi (Sara) Belirtileri Nelerdir?
Epilepsi hastalığının belirtileri hastalara göre farklı şekilde ve şiddette kendini göstermektedir. Nöbetler bazen çok basit bir nöbet gibi olabilmekte, bazen de karmaşık bir nöbete dönüşmektedir. Bu yüzden de farklı belirtiler ortaya çıkmaktadır.Basit şekilde geçirilen bir nöbet, daha sonradan belki daha şiddetli bir nöbete dönüşebilir. Hastalığın kriz başında gelen karmaşık nöbetlerde ise hasta bilinçsiz durumdadır ve ne yaptığından habersizdir.
Basit nöbetlerde hastanın bilinci açıktır, fakat karmaşık nöbetler şeklinde gelen krizlerde ise hastanın bilinci kapalı olmaktadır ve kasılmalar bilinçsiz hareketler sonucu ortaya çıkmaktadır.
Nöbet öncesi yada nöbet sırasında görülen bazı belirtiler vardır. Özellikle epilepsi cerrahisi için nöbet öncesi belirtiler tanı için incelenmeli ve analiz için test yapılması gereklidir.
Nöbet öncesi hastalarda ortaya çıkan epilepsi belirtileri
• Görme bozuklukları• İşitme oldukları
• Mide bulantısı
• Bayılma hissi
• Vücudun bir çok bölümünde meydana gelen uyuşmalar
• Kaygı bozuklukları
Nöbet sırasında meydana gelen belirtiler
• Bilinç kaybı• Ağızdan köpük gelmesi
• Dişlerin kenetlenmesi
• Sürekli olarak ve tekrarlayıcı kafa sallama hareketleri
• Konuşmada zorluk
• Bakışların sabitlenmesi, kitlenmesi
• İstemsiz şekilde meydana gelen ani kasılmalar, hareketler
• Aniden ortaya çıkan titremeler
Dirençli Epilepsi
Epilepsi hastalığın bir kısmı düzenli olarak ilaç kullanarak ve sürekli olarak doktor kontrolünde tedavi edilebilir nitelikte olmaktadır. Hastalığın bu türüne dirençli epilepsi denmektedir. Fakat bazı hastalarda ise ilaçlar yetersiz kalmaktadır.Bu durumda cerrahi müdahale gerekmektedir. Yani, bir yıl boyunca düzenli olarak ilaçlar kullanılmasına rağmen, epilepsi hastalığı kişinin sosyal yaşantısına devam etmesini engelliyor ise mutlaka cerrahi müdahale yapılması önemli olmaktadır.
Dirençli epilepsi hastalığında ilaçlarla hastalığı kontrol altına almak mümkün olmaktadır. Eğer dirençli epilepsi hastalığına sahip olan hastaya ilaç tedavisi verildiği halde epilepsi nöbetleri devam ediyorsa ve özellikle yüksek dozda ve uzun süreli olarak ilaç verilmesine rağmen devam eden nöbetler varsa, o zaman epilepsi cerrahisi ile tedavi gerekli olmaktadır.
Epilepsi Cerrahisi
Epilepsi nöbetine yol açan ve beyindeki normal fonksiyonunu yerine getirmeyen bölgelere cerrahi yöntemlerle müdahale edilmesi, epilepsi cerrahisi alanına girmektedir. Cerrahi müdahale yapılarak sorunlu olan bölümün ortadan kaldırılması yada baskılanması şeklinde tedavi uygulanmasıdır. Cerrahi müdahaleden önce hastaların nörolojik muayeneleri yapılmaktadır.Gerekli test ve tetkikler, göğüs cerrahisi incelemelerini, görüntüleme tekniklerini kapsamaktadır. Hasta değerlendirildikten sonra nöroloji beyin cerrahı, psikiyatri, nükleer tıp uzmanı ve psikologlar tarafından bir konsey oluşturulur ve konseyde hastanın durumu değerlendirilerek cerrahi yöntemin uygulanıp uygulanmayacağına karar verilmektedir.
Bununla birlikte, epilepsi cerrahisi alanında uygulanan cerrahi tedavi olan invaziv elektrod yerleştirilmesi yöntemi epilepsinin nedeni tam olarak bilinmediği zaman uygulanmaktadır. Bu yöntem ile beyindeki odak tespit edilir. Sonrasında, sinyaller aracılığı ile tespit edilen odağın çıkarılacak olan bölümü kayıt altına alınır.
Rezeksiyon uygulaması epilepsi nöbetine yol açan odaklı beyin kısmının çıkarılması işlemi olmaktadır. Bu yöntemde, beynin diğer bölümlerini korumak için özel teknikler kullanılarak ameliyat gerçekleşmiş olur.
Vagal sinir stimülatörü uygulaması ise vagal sinirinin uyarılması işlemine dayanmaktadır. Bu yöntem özel durumlarda uygulanır. Bu yöntemde elektrod yada pil kullanılmaktadır. Uygulanan cerrahi yöntemle, epilepsiye yol açan hasarlı bölgelerin yok edilmesi planlanmaktadır.
Böylece kişinin sosyal yaşamına dönmesi sağlanmaktadır. Rezektif cerrahi yöntem epilepsi hastalığının tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir yöntem olmaktadır. Bu cerrahi ameliyat ile epilepsi nöbetine yol açan bölüm beyinden çıkarılmaktadır. Hastalığın türüne ve şiddetine göre ameliyattan sonra ilaç tedavisine devam edilebilmektedir. İ
laç tedavinin ne kadar süreceği, epilepsi nöbetlerinin görülüp görülmemesine göre değişiklik göstermektedir. Epilepsi cerrahisi uygulanabilmesi için hastanın yaşadığı epilepsi nöbetlerinin cerrahi ameliyatla tedavi edilebilir özelliğinde olması önemli olmaktadır.
Epilepsi Cerrahi Ameliyatı Sonrası
Epilepsi cerrahisi kapsamında epilepsi hastalığı sebebiyle cerrahi ameliyat geçiren hastanın ameliyattan sonra da ilaç tedavisinin devam etmesi gerekli olmaktadır. Epilepsi hastalığı uzun dönemli tedavi planı gerektirdiği için sabırlı ve planlı şekilde tüm uygulamaları gerçekleştirmek önemlidir.Uzun ve düzenli kontroller yapılarak, hastanın epilepsi nöbetlerinin geçirip geçirmeyeceği gözlemlenir. Bu süreçte ilaç kullanımı devam eder.
Bununla birlikte, hastanın nöbet geçirme durumu olduğunda yine ilaç tedavisiyle bir sonraki nöbet süresi takip edilmektedir. İlaçlar nöbetlere bağlı olarak doktor kontrolünde verilir. Nöbet görülme sıklığı azaldığında ilaçların yavaş yavaş azaltılması yoluna gidilir. İlaçların tamamen bırakılması doktor kontrolü altında gerçekleşmektedir.
Cerrahi Tedavinin Başarısı
Epilepsi cerrahisi uygulamaları hem ameliyat hem de ilaç tedavilerini de kapsayan ve geçirilen nöbetlere bağlı olarak tedavisi devam eden uzun vadeli yöntemler gerekli olmaktadır. Epilepsi hastalığı, uzun vadede tedavide başarılı sonuç veren hastalıktır.Bunun yanı sıra, hastanın yaşamış olduğu epilepsi nöbetlerinin ne zaman oluştuğu, geçirilen nöbetlerin şiddeti ve süresi, epilepsi nöbetinin tipine, yapısına ve hastaların gösterdiği semptomlara göre, tedavinin süresi ve başarısı değişim göstermektedir.
Medikal tedavi yönteminde hastaya sadece ilaç verilmektedir. İlaç tedavisiyle hastalığın tedavi edilmesindeki amaç nöbetlerin oluşmasını engellemektir. Fakat hastalığa asıl neden olan bölümün ortadan kaldırılması ise cerrahi ameliyatla mümkün olmaktadır. Cerrahi tedavi yöntemi ile epilepsi nöbetlerinin tamamen ortadan kalkması hedeflenmektedir.
Cerrahi müdahale yapıldıktan sonra her hastanın tedaviye yanıtı farklı olmaktadır.
Epilepsi Nöbetleri Sırasında Dikkat Edilecekler
Epilepsi hastaları sara nöbeti geçirdikleri zaman birbirini tekrarlayan krizler yaklaşık olarak iki dakikaya kadar devam etmektedir. Kriz geçiren hastalara müdahale edilmemelidir.Kriz esnasında hastanın ağzına yada kasılan hareketlerine müdahale edilmesi daha ciddi sorunlara yol açabilir. Her hangi bir koku yada kolonya da verilememesi gerekmektedir.
Nöbete esnasında hastanın üzerinde çok katlı kıyafetler varsa, bu giysiler çıkartılabilir. Hasta kriz anında etraftaki kesici aletler kaldırılabilir. Hastanın krizi bittiğinde ve bilinci yerine geldiğinde hastanın dinlenmesi sağlanmalıdır.
