Evde teravih kılmak mümkündür ve bu konuda bir sakınca yoktur. Terâvîh namazı Ramazan ayında, yatsı namazından sonra sabah namazı vaktine (fecrin doğuşuna) kadar kılınabilen nâfile namazın ismidir. Hadisi şeriflerde ramazan gecelerinin ihyası olarak nitelendirilen bu namaza dört rek'atta bir dinlenme amacıyla biraz araverildiğinden "terâvîh" denmiştir. Peki, evde teravih namazı kılınır, nasıl kılınır? Peygamber Efendimiz (s.a.s) ile dört halife döneminden itibaren günümüze kadar camilerde veya evlerde cemaatle ya da ferdî olarak eda edilegelmiştir.
TERAVİH NAMAZI NASIL KILINIR? Teravih namazı, Ramazan ayında yatsı namazından sonra kılınan güçlü bir sünnettir. İki rekât veya dört rekât şeklinde kılınabilir. En çok tercih edilen yöntem, ikişer rekâtta bir selam vererek on selamla toplam yirmi rekâtı tamamlamaktır. Başlarken “Niyet ettim Allah rızası için teravih namazını kılmaya” diye niyet edilir. İlk rekâtta Sübhaneke, ardından Fatiha ve kısa bir sure okunur; sonra rükû ve secdeler yapılır. İkinci rekât da aynı şekilde kılındıktan sonra oturur ve selam verilir. Eğer dörder rekât kılınacaksa, ikinci rekâtın sonunda sadece Tahiyyat ve salavat okunup selam vermeden üçüncü rekâta kalkılır. Toplam yirmi rekât bu şekilde devam eder, her dört rekâtta veya iki rekâtta bir kısa ara verilmesi de mümkündür. Teravih, cemaatle kılınırsa imamın yüksek sesle okuduğu ayetler dinlenir. Tek başına kılarken ise kişi içinden veya hafif sesli şekilde okuyabilir. Namazın sonunda vitir namazı da kılınarak yatsı sonrasındaki ibadet tamamlanır. TERAVİH NAMAZI KAÇ REKAT OLARAK KILINIR? Geleneksel olarak teravih namazı yirmi rekât şeklinde kılınır ve bu uygulama asırlardır devam eder. Hz. Peygamber döneminde kesin rekât sayısı konusunda farklı rivayetler bulunsa da sahabe devrinden itibaren Müslümanlar ağırlıklı olarak yirmi rekât kılarak bu ibadeti sürdürmüştür. Yirmi rekât, iki rekâtta bir selam vererek ya da dörder rekât halinde beş selamla tamamlanabilir. Bazı kişiler bu miktarın kendilerine ağır gelmesi durumunda sekiz veya on rekât da kılabilir. Yirmi rekât, sünnet-i müekkede hükmünde olduğu için tavsiye edilir. Özellikle camilerde cemaatin birlikte kıldığı uygulama genelde yirmi rekâta dayanır. Güç ve vakit elverdiği takdirde bu sayıda kılmak, sünnetin tam uygulanması anlamına gelir. TERAVİH NAMAZI NE ZAMAN KILINIR? Teravih namazı, Ramazan ayı boyunca yatsı namazından sonra kılınır. Önce yatsının farzı ve son sünneti eda edilir, ardından teravihe geçilir. Bu namazın vakti, yatsı namazı vaktinin girmesiyle başlar ve imsak vaktine kadar devam eder. İster hemen yatsı namazını takiben, ister gece ilerleyen saatlerde kılmak mümkündür. Hz. Peygamber’in bazen erken bazen de geç saatlerde kıldığına dair rivayetler vardır. Fakat günümüzde çoğunlukla camilerde yatsı namazının hemen ardından cemaatle teravih kılınır. Yatsı namazından önce teravih kılınamaz çünkü vakti girmemiş olur. Ramazan’ın ilk gecesinden son gecesine kadar (Bayram gecesi hariç) bu namaz vakti gelir gelmez eda edilir.
Yatsı namazı kılınmadan önce teravih namazı kılmak doğru değildir. Teravih, yatsı namazının farzından sonra kılınması gereken bir sünnettir. Bu nedenle farzı önceden yerine getirmeden teravihe başlamak, vakti girmeden namaz kılmaya benzer ve kabul edilmez. Yanılarak yatsıdan önce teravih kılan bir kişi, bu hatasını öğrendiğinde vakti içinde teravihi yeniden kılmalıdır. Diyanet’in görüşü de aynı doğrultudadır: Yatsı kılınmadıysa teravih kılınmış sayılmaz. Bu da gösterir ki teravih, yatsı ile aynı vakitte olmasına rağmen, farz eda edildikten sonra kılınması gereken ayrı bir namazdır. Yatsıdan önce asla kılınması tavsiye edilmez. EVDE TERAVİH NAMAZI KILINIR MI? Evde teravih kılmak mümkündür ve bu konuda bir sakınca yoktur. Hz. Peygamber, Ramazan’ın bazı gecelerinde teravihi cemaatle, bazı gecelerde ise evinde kılmıştır. Camide cemaatle kılmak manevi atmosferi güçlü olduğu için faziletli kabul edilir. Fakat kişi yoğunluk, hastalık, çocuk bakımı veya farklı sebeplerle camiye gidemiyorsa, evinde tek başına veya aile fertleriyle teravih kılabilir. Bu sayede sünnet sevabından mahrum kalmaz. Evde teravih kılarken de yatsının farzı ve son sünneti sonrası niyet edilerek namaza başlanır. Yirmi rekâtı ikişer rekâtta bir selamla veya dörder rekât biçiminde tamamlamak serbesttir.
Kadınların camide teravih namazı kılması mümkündür ve dinen yasaklanmış bir durum yoktur. Hz. Peygamber döneminde de kadınlar cemaatle kılınan namazlara katılmıştır. Camide kılınan teravihin manevi atmosferinden faydalanmak isteyen kadınlar, yatsıdan sonra rahatlıkla cemaate iştirak edebilir. İslam kültüründe, kadının evinde kıldığı namazın daha faziletli görüldüğüyle ilgili bazı görüşler vardır. Bu görüş, mahremiyet ve rahat bir ibadet ortamını esas alır. Ancak bu bir zorunluluk değildir. Kadın dilerse camide de kılabilir. Önemli olan, Ramazan gecelerini bu değerli ibadetle ihya etmektir. Tercih kişiden kişiye değişebilir. TERAVİH NAMAZI TEK BAŞINA KILINIR MI? Teravih namazı, cemaatle kılınması tavsiye edilen bir ibadettir; ancak tek başına kılmak da mümkündür ve geçerlidir. Camide imam eşliğinde kılmak, hem sevabın artmasına hem de toplu ibadetin manevi havasına katılmaya vesile olur. Fakat iş, sağlık durumu veya başka mazeretlerle cemaat bulunamazsa, tek başına kılarak da sünnet sevabına ulaşılır. Tek başına kılarken aynı usule göre, yatsı sonrasında niyet edilir ve ikişer veya dörder rekâtta bir selam verilerek devam edilir. Toplam 20 rekât veya kişinin gücüne bağlı olarak daha az kılınabilir. Bu şekilde Ramazan gecelerinin bereketinden yararlanmak mümkündür. TERAVİH NAMAZI TEK BİR NİYETLE KILINIR MI? Teravih namazı toplam 20 rekâttan oluştuğu ve genellikle bölümler halinde kılındığı için niyet konusuna dair farklı görüşler ortaya çıkmıştır. Bazı âlimler, başta bir kere niyet etmenin bütün teravihi kapsadığını söyler. Bu görüşe göre teravih aslında tek bir nafile namaz gibidir ve arada selam verilmesi namazı bölmez. Diğer bazı âlimler ise, her selamla namazdan çıkıldığı için yeniden niyet etmenin daha doğru olduğunu belirtir. Günümüzdeki uygulamaların çoğunda her iki rekâtta ya da dört rekâtta bir tekrar niyet etmek önerilir. Böylece hiçbir rekâtın niyetsiz kalmaması sağlanır.
Teravih namazı sünnet-i müekkede bir ibadettir ve Ramazan gecelerine mahsustur. Bu yüzden vaktinde kılınmayan teravih namazının kazası söz konusu değildir. Kaza, farz namazlar ve vacip hükümdeki vitir namazı için geçerlidir. Teravih, yalnızca Ramazan ayı içinde, yatsıdan sonra ve sabah namazı vakti girmeden evvel kılınır. Kaçırılan bir teravih için, başka bir zamanda “kaza” adı altında yeniden kılma uygulaması yoktur. Ramazan bittikten sonra teravih namazı da sona erer. Bu nedenle bir gece kaçırmak, o geceki sevaptan mahrum kalmak anlamına gelir. Sonraki günlerde telafi etmek mümkün değildir. TERAVİH NAMAZI CEMAATLE NASIL KILINIR? Cemaatle kılınan teravih namazı, daha coşkulu ve ruhani bir atmosfer sağlar. Yatsının farzını ve son sünnetini kıldıktan sonra imam öne geçer, “Niyet ettim Allah rızası için teravih namazını kıldırmaya” diye kalbinden geçirir ve tekbir alarak namaza başlar. Cemaat de içinden “Niyet ettim Allah rızası için teravih namazını kılmaya, uydum imama” diyerek aynı anda iftitah tekbiri getirir. İmam Fatiha suresi ve bir miktar Kur’an okurken cemaat sessizce dinler. Rükû, secdeler ve oturuşlar hep imamla birlikte yapılır. Her iki rekât veya dört rekâtın sonunda imam selam verir, cemaat de selamlayarak namazdan çıkar. Bu şekilde bölüm bölüm devam edilir. Namaz sonunda vitir de cemaatle kılınarak yatsı vakti tamamlanır.
Tek başına teravih kılmak da geçerli bir ibadettir. Yatsı namazının farzı ve son sünneti tamamlandıktan sonra, “Niyet ettim Allah rızası için teravih namazını kılmaya” diye kalben niyet edilir. İlk rekâtta Sübhaneke, ardından Fatiha ve kısa bir sure okunur, rükû ve secdeler yapılır. İkinci rekâtta yine Fatiha ve kısa bir sure okunduktan sonra oturulup Ettehiyyatü ve salavatlar okunur. İki rekâtta bir selam verilerek on defa selamla yirmi rekât tamamlanabilir. Dörder rekâtta selam vermek de mümkündür. Kişi gücüne ve zamanına göre sekiz, on veya daha fazla rekât kılabilir. Namaz bitince vitir namazını da ayrıca kılmak uygundur. TERAVİH NAMAZI 8 REKÂT KILINIR MI? Teravihin 8 rekât olarak kılınabileceğine dair rivayetler mevcuttur. Hz. Peygamber’in gece namazlarını sekiz rekât kıldığı, ardından vitirle birlikte on bir rekâta tamamladığı söylenir. Pek çok Müslüman bunun Ramazan’da da uygulanabileceğini kabul eder. Yine de sahabeden bugüne yaygın gelenek, yirmi rekât kılmak yönündedir. Yirmi rekâtı tam kılmak kişinin fiziksel gücü ve vakti elverirse tavsiye edilir. Fakat hasta, yaşlı veya çok yorgun olan kişiler sekiz rekâtla da teravih sevabından pay alabilir. Bu tür durumlarda önemli olan, Ramazan gecelerini bu değerli namazla değerlendirmek ve manevi açıdan mümkün olduğunca istifade etmektir. TERAVİH NAMAZI RAMAZAN DIŞINDA KILINIR MI? Teravih namazı, sadece Ramazan ayına özgü bir ibadettir. Orucun bir parçası olmaktan ziyade Ramazan gecelerinin bir sünneti olarak kabul edilir. Bu nedenle bayram geldiğinde, yani Ramazan sonlandığında teravih namazı da biter. Diğer aylarda bu namaza benzer bir uygulama yapmak isteyenler, nafile ya da teheccüd gibi farklı gece namazlarını kılarak sevap kazanabilir. Ancak bu namazlar teravih hükmünde olmaz. Teravih, Hz. Peygamber sonrası dönemde sahabe tarafından Ramazan geceleri boyunca cemaatle kılınan özel bir sünnet namazı şeklinde yerleşmiştir. Bu yüzden Ramazan dışında kılınması söz konusu değildir.
Teravih namazı ile vitir namazı genellikle art arda kılınır ama aynı niyet içinde birleştirilmez. Teravih tamamlandıktan sonra, vitir namazına ayrıca niyet edilir. Yatsı namazının farzı ve sünneti bitince önce teravih kılınır. Teravih bitince kısa bir ara verilir ve vitir namazına geçilir. Üç rekâtlık vitir namazı, özellikle Ramazan’da camilerde cemaatle kılınır. Ramazan dışında genelde vitir tek başına kılınır. Dolayısıyla “birlikte” ifadesi, teravih ardından hemen vitir kılma anlamına gelir. Ama vitir ve teravih için tek seferde niyet etmek veya bu iki namazı tek namaz gibi kılmak söz konusu değildir. TERAVİH NAMAZI KAÇ SELAMLA KILINIR? Teravih namazının genellikle iki rekâtta bir selam verilerek on selamla kılınması yaygındır. Bu yöntem, Peygamber Efendimizin gece namazlarını iki rekâtta bir selamlayarak kılmasına dayanır. Dörder rekâtta bir selam vererek beş selamla yirmi rekâtı tamamlamak da mümkündür. Bu durumda, ikinci rekâtta yalnız Tahiyyat ve salavatlar okunup selam verilmeden üçüncü rekâta geçilir. Ardından dört rekât bitince selamla namazdan çıkılır. Hangi yöntem tercih edilirse edilsin, iki rekâttan fazla kesintisiz kılmak mekruh sayıldığı için en az her iki rekâtta bir oturuş yapmak gerekir. İki veya dört rekâtta bir selamla kılmak en uygun uygulamalardır.
Teravih namazını Ramazan boyunca hatimle kılmak mümkündür ve çok sevilen bir gelenektir. İmam, her gece Kur’an’dan bir cüz okur ve Ramazan sonunda 30 cüzü tamamlayarak hatmi bitirir. Bu, Osmanlı’dan bu yana devam eden bereketli bir uygulamadır. Cemaat, uzun süre ayakta kalmayı göze alarak imamın okuduğu kısımları dinler. Bu şekilde Kur’an ramazan ayında baştan sona okunmuş olur. Bazı camilerde yoğunluk veya vakit sıkıntısı nedeniyle teravihte sadece kısa sureler okunur. Hatimle kılmak zorunluluk değildir. Ancak zaman ve imkan elverdiğinde, hatimle teravih kılmak hem Kur’an’ı dinlemek hem de Ramazan’ın feyzinden daha çok istifade etmek açısından önemlidir. TERAVİH NAMAZI, ORUÇ TUTULMASA DA KILINIR MI? Teravih namazı, Ramazan ayının bir sünnetidir. Oruç tutsun ya da tutamasın herkes bu namazdan sevap kazanır. Çünkü teravih, orucun değil, Ramazan’ın gece ibadetidir. Sağlık durumu elvermeyen, misafirlik veya yolculuk nedeniyle oruç tutamayan kimseler de gece teravih kılabilir. Bu namazı kılmak, Ramazan’ın manevi iklimine ortak olma açısından faydalıdır. Kişi oruçlu olmasa bile yatsıdan sonra teravih kılarak aynı sevaba talip olabilir. Bu davranış, Ramazan ruhuna katılmak ve ibadeti elden geldiğince yerine getirmek anlamına gelir. Önemli olan niyet etmek ve Ramazan gecelerinde mümkün olan ibadetlere yönelmektir.
Teravih namazı, İslam’da farz olarak kabul edilen beş vakit namazın dışında yer alan bir sünnet-i müekkededir. Farz niyetiyle kılınması doğru değildir. Hz. Peygamber, Ramazan ayında bu namaza büyük önem vermiş ve ümmetinin de kılmasını teşvik etmiştir; ancak farz şeklinde zorunlu tutmamıştır. Bu sayede teravih, gönüllü ve sevap kazanma amacıyla kılınan değerli bir ibadet olmuştur. Farz namazı kaçırmak büyük bir eksik sayılırken, teravih kılmamak günah değildir ama manevi açıdan kayıp olarak kabul edilir. Bu nedenle imkanı olanlar, Ramazan gecelerini teravihle ihya etmeye özen göstermeye teşvik edilir. TERAVİH NAMAZI HER GECE KILINIR MI? Teravih namazı Ramazan’ın ilk gecesinden son gecesine kadar, her akşam yatsıdan sonra kılınır. Bu, Ramazan’ın maneviyatını canlı tutan bir ibadettir. İster cemaatle camide, ister evde tek başına kılmak mümkündür. Gün kaçırmaksızın kılmak, Hz. Peygamber’in (s.a.s.) sünnetini tam olarak yerine getirmek açısından önemlidir. Her gece kılınan teravihin kazası olmadığından, kaçırılan bir geceyi daha sonra telafi etmek mümkün değildir. Bu yüzden her akşam düzenli kılmaya gayret edilir. Sağlık veya başka mazeretler nedeniyle kılınamayan gecelerin sevabından mahrum kalınır, ancak farz olmadığından bu durum günah sayılmaz. TERAVİH NAMAZI TEK SEFERDE KILINIR MI? Teravih namazını tek seferde, yani 20 rekâtı aralıksız ve selam vermeden kılmak mekruh kabul edilir. Çünkü iki rekâtta bir veya en fazla dört rekâtta bir selam vererek kılmak, sünnete daha uygun bir yöntemdir. Dörder rekâtta bir selam vermek isteyen kişi bile, ikinci rekâtın sonunda Tahiyyat ve salavatları okuyup selam vermeden üçüncü rekâta kalkar ve dördüncü rekâttan sonra selamlayarak namazdan çıkar. Bu uygulama, Hz. Peygamber’in gece namazlarını ikişer rekâtta bir selam vererek kılmasıyla da uyuşur. Tek seferde selamsız kılmak, namazın usulüne ve ruhuna uygun bulunmaz.Kaynak: diyanet.gov.tr
Kaynağa git...
