Bebeklerdeki işitme kayıplarını mümkün olduğunca erkenden farkına varıp gerekli önlemleri almak oldukça önemlidir. Çünkü işitme kaybı konusunda erken teşhis edilmeyen ve müdahale yapılmayan çocuklar dil gelişimi açısından geri kalmaktadırlar.Her 1000 bebekten 2 -3'ünde işitme kaybı görülmektedir.Uzmanlar işitme kaybı olan bebeklere 6 ay olmadan önce bu konuda yardımda bulunmaya başlamak gerektiğini belirtmektedir.
Yeni doğan bebeğin işitmesi eğer normalse aşağıdakilerin olması beklenir?
Yeni doğan bebekler seslere tepki vermeye başlarlar.
2 aylık bebekler annesinin sesini duyduğu zaman sessizleşir.
4 – 5 aylık olunca sesin geldiği yöne bakar.
9 aylık olunca daha düşük seslere doğru dönecektir.
1 yaş civarında müziklere ve çevredeki seslere cevap verecektir.
Bebekte işitme kaybı olduğu nasıl anlaşılır?
İşitme kaybı çoğunlukla bebek doğuştan sonra hastanede yapılan tetkiklerde anlaşılır. Bunun için yeni doğan işitme testi yapılır. Eğer bebek hastanede değilse işitme testi için hekime ilk 1 ay içinde mutlaka göstermek gerekir. Yenidoğanlarda, işitme kaybı olan vakaların %50’sinde bilinen risk faktörleri yoktur. Canlı doğumların %10’unda işitme kaybına sebep olan risk faktörleri mevcuttur.
Bebeğiniz beklenmedik yüksek sesli gürültülerde irkilmiyor, ağlamıyor ya da herhangi bir tepki vermiyorsa, seslendiğinizde başını size doğru hareket ettirmiyorsa, 6-12 ay arasında konuşma sesi çıkarmamışsa, sorduğunuzda tanıdık eşya veya kişileri gösteremiyorsa işitme kaybı olabilir.
Yenidoğan bebeklere işitme testi ne zaman ve nasıl yapılır?
Ülkemizde doğuştan işitme kayıplarını erken tespit edebilmek için yenidoğanlarda Oto Akustik Emisyon denilen tarama testi zorunlu olarak yapılmaktadır. Özel durumlar dışında ‘’Oto Akustik Emisyon Testi ile işitme taraması’’, doğumdan sonra bebek hastaneden taburcu olmadan yapılır. Doğum yapılan hastanede “Yenidoğan İşitme Taraması Ünitesi” yoksa mutlaka işitme taraması için uygun merkeze sevk edilir.
Yenidoğanlara yapılan işitme testinde geçerli ve güvenilir sonuçlar elde etmek için özel test teknikleri gerekir. Doğumdan sonra yapılacak Otoakustik Emisyon Testi (OAE)’nde başarısızlık söz konusu olursa 2 hafta sonra tekrarlanır. Başarısızlık tekrar ederse, İşitsel Beyin Sapı Cevapları Testi (ABR) ile işitme kaybı olup olmadığı araştırılır.
Tarama testi olarak adlandırılan Otoakustik Emisyon Testi'nde, bebeğin kulaklarına belli şiddette sesler verilir ve iç kulak hücrelerinin verdiği cevap ölçülerek duyup duymadığı anlaşılır. Bu test, bebeğe acı vermez, rahatsız etmez. Test sırasında anestezik veya sakinleştirici herhangi bir şey kullanılmaz. Bebeğin kulağının dış kısmının içine yumuşak uçlu bir alet konulduktan sonra, buradan kulağa 'klik' sesleri gönderilir. Kulak bu sesi işittiği zaman, kulağın iç kısmı yankı yapar ve test uzmanı, bilgisayar aracılığıyla, bebeğin kulağının sese nasıl karşılık verdiğini inceleyebilir.
Ayrıca işitme kaybının şiddetini ölçen; İşitsel Beyin Sapı Cevapları Testi (ABR) en sık kullanılan objektif testlerdendir. ABR testi başa yerleştirilen elektrotlar sayesinde uykuda olan yenidoğanın beyin sapında oluşan elektriksel dalgaların ölçümü ve değerlendirilmesi ile yapılan incelemedir. İşitsel beyinsapı cevabı anlamına gelen bu testin ismi genellikle BERA, ABR ya da BAEP olarak anılmaktadır. Diğer odyolojik testlerin sonuçları ile birlikte yorumlandığında işitmenin objektif değerlendirmesini sağlar ve yüksek tanısal değere sahiptir.
ABR tarama testi hangi durumlarda yapılır?
Otoakustik Emisyon Testi (OAE)’nden geçemeyen bebekler
Ailede kalıtsal, çocuklukta başlayan işitme kaybı hikayesi
1500 gramdan daha düşük doğum kilosu olan bebekler
Annenin hamileliği sırasında geçirilen kızamık, kızamıkçık, frengi, CMV, toksoplazma gibi enfeksiyonlar
Bebeğin yüz ve kafasında, kulak kepçesi ve kulak kanalında gelişimsel anormallikler
Kandaki sarılık değerlerinin yükselmesi nedeniyle fototerapi alan bebekler
Yenidoğann yoğun bakım ünitesinde yatan ve tedavi alan bebekler
Dikkat edilmesi gereken nokta bu testlerin yalnızca doğumsal işitme kaybı riski olan bebekleri belirleyebileceğidir, sonradan oluşabilecek işitme kayıpları için anne-baba, bebeğin diğer gelişimlerini nasıl takip ediyorlarsa işitme duyusunu da takip etmelidirler.Orta kulakta sıvı birikmesi de işitme kaybına yol açabilir. Genelde sıvı birikmesinden dolayı işitme kaybı geçicidir. Sürekli olması nadir görülmektedir.
Bebeklerdeki işitme kayıpları bazen sonradan da gelişebilir. Ebeveynler ilk zamanlar özellikle bebeklerine bu konuda dikkat etmelidirler. Eğer bebek seslere reaksiyon göstermiyorsa işitmesiyle ilgili bir sorun olabilir ve hekime göstermek gerekecektir.
