Cilt kanseri oluşumunu etkileyen bazı risk faktörleri söz konusudur. Bunların başında açık tene sahip olmak, güneşe fazla maruz kalmak, anormal ve düzensiz benlerin varlığı ve ailede cilt kanseri geçmişi olmasıdır.
Cilt kanserinin risk faktörleri şöyledir:
Açık bir tene sahip olmak: Cilt renginden bağımsız olarak herkes cilt kanserine yakalanabilir. Ancak cildinizde daha az pigment (melanin) olması zararlı UV radyasyonuna karşı daha az koruma sağlar. Bunun en basit açıklaması açık bir tene sahip olmaktır.
Sarı veya kızıl saçlı insanlar, açık renkli gözlere sahip olanlar, kolayca çillenenler veya güneş yanığı sorunuyla sık karşılaşanların koyu tenli bir kişiye göre cilt kanserine yakalanma olasılığı çok daha yüksektir.
Güneş yanığı geçmişi: Çocukken veya gençken bir veya daha fazla kabarcıklı güneş yanığı geçirmiş olmak, yetişkinlikte cilt kanseri geliştirme riskini artırabilir. Ayrıca yetişkinlikte güneş yanıkları da bir cilt kanseri açısından risk faktörüdür.
Güneşe yoğun bir şekilde maruz kalmak: Güneş altında çok fazla zaman geçirenler ve güneşe fazla maruz kalan kişiler, özellikle cilt güneş kremi veya koruyucu kıyafetler kullanmıyorsa cilt kanseri gelişme riskini istemsiz artırabilir. Ayrıca bronzlaşma işlemleri de cildin aşırı UV radyasyonuna verdiği yaralanma tepkisidir.
Güneşli veya yüksek rakımlı iklimde yaşamak: Güneşli, sıcak iklimlerde yaşayan insanlar, daha soğuk iklimlerde yaşayan insanlara göre çok daha fazla güneş ışığına maruz kalırlar. Güneş ışığının en güçlü olduğu daha yüksek rakımlarda yaşamak, kişiyi daha fazla radyasyona maruz bırakır.
Anormal ve düzensiz benler: Çok sayıda beni veya displastik nevüs adı verilen anormal benleri olan kişilerde cilt kanseri riski daha yüksektir. Düzensiz görünen ve genellikle normal benlerden daha büyük olan bu anormal benlerin kansere dönüşme olasılığı diğerlerinden daha yüksektir. Bu benlerin takibinin yapılması erken teşhis açısından önemlidir.
Kanser öncesi cilt lezyonları: Aktinik keratoz olarak bilinen cilt lezyonlarına sahip olmak da cilt kanseri riskini artırabilen faktörlerden biridir. Bu kanser öncesi cilt büyümeleri genellikle kahverengiden koyu pembeye kadar değişen renkte pürüzlü ve pullu yamalar şeklinde kendini gösterir. Bu lezyonlar en çok açık tenli ve cildi güneşten zarar görmüş kişilerin yüzünde, başında ve ellerinde görülür.
Ailede cilt kanseri öyküsü: Genetik olarak ailede cilt kanseri öyküsüne sahip bir kişi varsa bu genlerin çocuğa geçip hastalığın görülme riski söz konusu olabilir.
Kişisel cilt kanseri geçmişi: Daha önce cilt kanseri olan kişilerde tekrar nüksetme söz konusu olabilir ancak her vakada bu kesinlik yoktur.
Bağışıklık sisteminin zayıflaması: Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler birçok hastalık için savunmasız hale gelirler. Bunlardan biri de cilt kanseri olabilir. Buna HIV/AIDS ile yaşayanlar ve organ nakli sonrası bağışıklık baskılayıcı ilaçlar kullananlar da dahildir.
Radyasyona maruz kalma: Egzama ve akne gibi cilt rahatsızlıkları için radyasyon tedavisi gören kişilerde, özellikle bazal hücreli karsinom olmak üzere cilt kanseri riski artabilir.
Belirli maddelere maruz kalma: Arsenik gibi belirli kimyasal maddelere maruz kalmak da cilt kanseri riskini artıran faktörler arasında yer alır.
Cilt kanserinin risk faktörleri şöyledir:
Açık bir tene sahip olmak: Cilt renginden bağımsız olarak herkes cilt kanserine yakalanabilir. Ancak cildinizde daha az pigment (melanin) olması zararlı UV radyasyonuna karşı daha az koruma sağlar. Bunun en basit açıklaması açık bir tene sahip olmaktır.
Sarı veya kızıl saçlı insanlar, açık renkli gözlere sahip olanlar, kolayca çillenenler veya güneş yanığı sorunuyla sık karşılaşanların koyu tenli bir kişiye göre cilt kanserine yakalanma olasılığı çok daha yüksektir.
Güneş yanığı geçmişi: Çocukken veya gençken bir veya daha fazla kabarcıklı güneş yanığı geçirmiş olmak, yetişkinlikte cilt kanseri geliştirme riskini artırabilir. Ayrıca yetişkinlikte güneş yanıkları da bir cilt kanseri açısından risk faktörüdür.
Güneşe yoğun bir şekilde maruz kalmak: Güneş altında çok fazla zaman geçirenler ve güneşe fazla maruz kalan kişiler, özellikle cilt güneş kremi veya koruyucu kıyafetler kullanmıyorsa cilt kanseri gelişme riskini istemsiz artırabilir. Ayrıca bronzlaşma işlemleri de cildin aşırı UV radyasyonuna verdiği yaralanma tepkisidir.
Güneşli veya yüksek rakımlı iklimde yaşamak: Güneşli, sıcak iklimlerde yaşayan insanlar, daha soğuk iklimlerde yaşayan insanlara göre çok daha fazla güneş ışığına maruz kalırlar. Güneş ışığının en güçlü olduğu daha yüksek rakımlarda yaşamak, kişiyi daha fazla radyasyona maruz bırakır.
Anormal ve düzensiz benler: Çok sayıda beni veya displastik nevüs adı verilen anormal benleri olan kişilerde cilt kanseri riski daha yüksektir. Düzensiz görünen ve genellikle normal benlerden daha büyük olan bu anormal benlerin kansere dönüşme olasılığı diğerlerinden daha yüksektir. Bu benlerin takibinin yapılması erken teşhis açısından önemlidir.
Kanser öncesi cilt lezyonları: Aktinik keratoz olarak bilinen cilt lezyonlarına sahip olmak da cilt kanseri riskini artırabilen faktörlerden biridir. Bu kanser öncesi cilt büyümeleri genellikle kahverengiden koyu pembeye kadar değişen renkte pürüzlü ve pullu yamalar şeklinde kendini gösterir. Bu lezyonlar en çok açık tenli ve cildi güneşten zarar görmüş kişilerin yüzünde, başında ve ellerinde görülür.
Ailede cilt kanseri öyküsü: Genetik olarak ailede cilt kanseri öyküsüne sahip bir kişi varsa bu genlerin çocuğa geçip hastalığın görülme riski söz konusu olabilir.
Kişisel cilt kanseri geçmişi: Daha önce cilt kanseri olan kişilerde tekrar nüksetme söz konusu olabilir ancak her vakada bu kesinlik yoktur.
Bağışıklık sisteminin zayıflaması: Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler birçok hastalık için savunmasız hale gelirler. Bunlardan biri de cilt kanseri olabilir. Buna HIV/AIDS ile yaşayanlar ve organ nakli sonrası bağışıklık baskılayıcı ilaçlar kullananlar da dahildir.
Radyasyona maruz kalma: Egzama ve akne gibi cilt rahatsızlıkları için radyasyon tedavisi gören kişilerde, özellikle bazal hücreli karsinom olmak üzere cilt kanseri riski artabilir.
Belirli maddelere maruz kalma: Arsenik gibi belirli kimyasal maddelere maruz kalmak da cilt kanseri riskini artıran faktörler arasında yer alır.
