Dispepsi (Hazımsızlık) Neden Olur?

Dispepsiye genel olarak beslenme bozukluğu ve sağlıksız gıdaları tüketmek neden olur. Bununla birlikte besinleri çiğnemeden tüketmenin yanı sıra hızlı yemek yemek de dispepsiyi tetikleyen nedenlerdir.

Çünkü hızlı yemek ve çiğnemeden besin tüketmek midenin gerilmesine sebep olarak asidin üst kısımdan kaçma olasılığını artırır.

Sağlıksız beslenmeyle ortaya çıkan dispepsiye neden olan durumlar şöyledir:

• Peptik ülser
• Helikobakter pilori gastriti
• Gastroesofageal reflü hastalığı (GERD)
• Bilier ağrı (safra kesesi ve safra yolları ile ilgili ağrılar)
• Kronik karın ağrısı
• Mide ve yemek borusu kanseri
• Gastroparezis (mide tembelliği)
• Pankreatit ( pankreas iltihaplanması)
• Karbonhidrat emilim bozukluğu
• Sigara-alkol tüketimi
• Kaygı ve stres

Peptik Ülser​

Mide veya onikiparmak bağırsağının iç yüzeyinde oluşan yaralar, yani diğer adıyla peptik ülserler, hazımsızlık olarak bilinen dispepsiye neden olabilir. Bu ülserler genellikle mide asidinin etkisiyle meydana gelir ve yemek sonrası mide ağrısı, yanma hissi ve hazımsızlık gibi belirtilerle kendini gösterebilir.

Helicobacter pylori Gastriti​

Helicobacter pylori adı verilen bakteri, mide mukozasında enfeksiyona yol açarak gastrit ve peptik ülser gelişimine neden olabilir. Bu enfeksiyon da beraberinde mide ağrısı, şişkinlik ve dispepsi belirtilerine sebep olabilir.

Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GERD)​

Mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçması sonucu oluşan gastroözofageal reflü hastalığı, mide yanması, göğüs ağrısı ve dispepsiye neden olabilir. Bu durum, özellikle yemeklerden sonra veya yatarken daha belirgin bir hale gelebilir.

Safra Kesesi ve Safra Yolları ile İlgili Ağrılar (Bilier Ağrı)​

Safra taşları veya safra yollarındaki tıkanıklıklar, karın üst kısmında ağrıya ve dispepsiye neden olabilir. Bu ağrılar genellikle yemeklerden sonra ortaya çıkar ve birkaç saat sürebilir.

Kronik Karın Ağrısı​

Fonksiyonel dispepsi gibi bazı durumlar, belirgin bir organik neden olmaksızın kronik karın ağrısına ve hazımsızlık şikayetlerine yol açabilir. Bu tür ağrılar genellikle yemeklerle ilişkilidir ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir.

Mide ve Yemek Borusu Kanseri​

Mide veya yemek borusu kanseri, erken evrelerde dispepsi belirtileriyle kendini gösterebilir. Bu belirtiler arasında iştah kaybı, kilo kaybı, yutma güçlüğü ve sürekli hazımsızlık yer alabilir. Bu belirtilerin geçmediği veya şiddetlendiği durumlarda doktora başvurmak gerekir.

Gastroparezis (Mide Tembelliği)​

Gastroparezis, mide kaslarının düzgün çalışmaması sonucu mide boşalmasının gecikmesiyle karakterize olan mide tembelliğidir. Bu durum, şişkinlik, bulantı ve dispepsiye neden olabilir.

Pankreatit (Pankreas İltihabı)​

Tıbbı adı pankreatit olan pankreasın iltihaplanması, özellikle yemeklerden sonra karın ağrısı ve hazımsızlık gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Akut pankreatit ani başlayan şiddetli ağrılara, kronik pankreatit ise sürekli hazımsızlık ve kilo kaybına neden olabilir.

Karbonhidrat Emilim Bozukluğu​

Bazı bireylerde karbonhidratların sindirimi ve emilimiyle ilgili sorunlar, gaz, şişkinlik ve dispepsiye yol açabilir. Bu durumlar arasında laktoz intoleransı ve fruktoz malabsorpsiyonu yer alır.

Sigara ve Alkol Tüketimi​

Sigara ve alkol, mide mukozasını tahriş ederek gastrit ve dispepsiye neden olabilir. Ayrıca, bu maddeler mide asidini artırarak hazımsızlık şikayetlerini daha da artırabilir.

Kaygı ve Stres​

Stres ve anksiyete, sindirim sistemi üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilir. Bu durumlar, mide kaslarının hareketlerini ve asit salgısını etkileyerek dispepsi belirtilerini tetikleyebilir.

Hazımsızlık veya dispepsi, birçok farklı faktörden kaynaklanabilir ve belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Bu nedenle, sürekli veya şiddetli hazımsızlık şikayetleri yaşayan bireylerin bir sağlık profesyoneline başvurarak uygun tanı ve tedavi yöntemlerini belirlemesi önemlidir.

Dispepsi hastalığının yüzde 75- 80’inin de ise sebebi bilinemeyen fonksiyonel bir rahatsızlıktır. Dispepsiye günlük yaşantı sırasında farkında olmadan yapılan bazı davranışlar neden olabilmektedir. Bu hatalı alışkanlıkların başında besinleri tam olarak çiğnemeden yutmak ve hızlı yemek yemek gelmektedir.

Günümüz modern toplum yapısında hemen hepimiz pek çok şeye yetişebilmek adına yemeklerimizi oldukça hızlı bir şekilde yemekteyiz. Bu sorunları yaşamamak adına lokmalarımızı iyice çiğnedikten sonra yutmamız, öğünlerimizi düzenli aralıklarla yememiz ve uzun saatler boyunca aç kalmamamız gerekmektedir.