İhtiyaçsızlık, azgınlığa sebep olur
Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki:Küfürden sonra en büyük felaket ve günah, kibirdir. Büyüklerimiz, (Günaha bir tevbe yeter, ibadetlere bin tevbe yetmez) buyuruyorlar. İnsan hizmet ettiğini zanneder, hezimete gider. Çünkü taatla birlikte kibir ve gurur gelip, felakete sebep olur. Bir hadis-i kudside, (Azamet ve kibriya bana özeldir. Bu hususta bana ortak olanı hiç acımadan Cehenneme atarım) buyuruyor. Nitekim Peygamber efendimiz de, (Kalbinde zerre kadar kibir olan, Cennete giremez) buyuruyor. Bütün geçimsizliklerin, huzursuzlukların altında kibir vardır. Çünkü insanlar, nefslerine uyuyorlar. Nefs ise, Allah’a düşman ve kibirlidir. Şeytan binlerce yıl ibadet ettiği hâlde, Âdem aleyhisselama secdeyi kendine yediremeyip kibirlendiği için ebedî kovuldu.
Kibirden sonraki en büyük felaket, dünya sevgisidir. Peygamber efendimiz, (Bütün kötülüklerin başı, dünya sevgisidir) buyuruyor. Mevki, para sevgisi, baş olmak, âlimlik taslama, yani Allah için olmayan her şeyin sevgisi, dünya sevgisidir. Dünya sevgisiyle dolu olan kişi, daima tehlikededir.
Dünyanın bu kadar tehlikeli olmasının sebebi, insanın nefsini azdırması ve şeytanın aldatma vasıtası olmasıdır. Kur’an-ı kerimde mealen, (İhtiyaçsızlık, azgınlığa sebep olur) buyuruluyor. Yani bir insanın maddî ve mânevî bütün ihtiyaçları karşılanırsa, hiçbir sıkıntısı, derdi, üzüntüsü olmazsa, arkasından azgınlık gelir. Onun için bazen üzüntülü, dertli, hasta olmak iyidir. Cenab-ı Hakk'ı hatırlatır. Bununla birlikte, Cenab-ı Hakk'ı hatırlamanın tek yolu, yalnız dert ve bela değildir. Dinden bahsetmek, sohbet etmek, Allahü teâlânın sevgili kullarını ziyaret etmek, onlarla beraber olmak da Allah’ı hatırlatır.
Ehl-i sünnet itikadı ve bu büyüklerin sevgisi pırlantadır. Allahü teâlâ bu pırlantayı çöplüğe koymaz. Kalbi çöplük olan, saman çöpü gibi olan, bu büyükleri anlayamaz. Bu faziletli cazibeye kapılamaz.
İmam-ı Rabbânî hazretleri gibi bir Allah adamını tanıyan, seven, yolunu takip eden, Eshab-ı kiram gibi, büyük nimete kavuşur. Bu büyükleri inkâr etmediği, şüphe etmediği müddetçe, kurtulmama ihtimali yoktur. Bütün vaazların özü ve nasihatlerin kıymetlisi, Allah adamlarını sevmek ve onlarla birlikte bulunmaktır.
