- Tüp bebek tedavisinde ilk aşama kadının yumurtalıklarının uyarılması. “Kontrollü ovaryen hiperstimülasyon” adı verilen bu işlemle yumurtalıklar uyarılarak, folikül geliştirilmesi sağlanır. Çeşitli ajanlar ve protokollerle sağlanan uyarılma, günümüzde sıklıkla uygulanan kısa protokollerde 8-14 gün sürer.
- Daha sonra yumurtalar HCG hormonuyla tetiklenerek olgunlaştırılır. HCG hormonu enjeksiyonundan 34-36 saat sonra yumurtalar toplanır. Bu işlem, transvajinal yöntemle, hastanın yumurtalıklarına ultrasonografi eşliğinde özel bir iğne ile girilerek foliküllerin aspire edilmesiyle gerçekleştirilir. Embriyologlar, laboratuvarda aspire edilen folikül sıvısını inceler ve elde edilen toplam yumurta sayısı belirlenir.
- Kadında yumurta toplama işlemi yapılırken aynı gün erkekten de sperm alınır. Bu sperm örneği özel yıkama işlemlerinden geçirildikten sonra en iyileri seçilir.
- Yumurtaların olgunluğu değerlendirilir. “Metafaz 2” denilen dönemdeki olgun yumurtalar döllenebilir olur. Seçilen spermler bu yumurtalara mikroenjeksiyon yöntemiyle enjekte edilir. Daha önceki yıllarda spermler yumurtanın yanına bırakılıp döllenmenin gerçekleşmesi beklenirken, günümüzde ICSI denilen mikroenjeksiyon yöntemi daha çok tercih edilir. Sperm hücreleri mikroskop altında doğrudan yumurtanın içine yerleştirilir.
- Döllenen yumurtalar, gelişimlerinin sağlanması için gereken ortamı ve ısıyı sunan inkübatörlere konulur. Gaz ve nem oranı ayarlanarak özel sıvılar içine konan yumurtalar kontrol edilir. Döllenmenin başarılı olup olmadığını anlamak için 16-18 saat geçmesi gerekir. Bu sürenin sonunda yapılan ilk kontrollerde sonuçlar alınabilir.
- Döllenmenin başarılı olmasının ardından embriyonun bölünmesi gerçekleşir. 36-48 saat sonra yaklaşık dört hücreli olan embriyo, 72 saatin ardından yaklaşık sekiz hücreye sahip olur. Beşinci gün embriyosu ise blastokist olarak adlandırılır.
- Embriyo transferi özel kateterler yardımıyla genellikle üçüncü ya da beşinci gün yapılır fakat son yıllarda daha çok beşinci gün tercih edilmektedir. Bunun nedeni, daha iyi embriyonun seçilebilmesi ve blastokist aşamasındaki embriyonun rahim içine tutunma oranının daha yüksek olması. Ancak eğer yeterli sayıda kaliteli embriyo elde edilememişse beşinci güne kadar beklenmez. Rahim içine yerleştirme işlemi üçüncü gün yeterli gelişmeyi gösteren embriyolarla da yapılabilir.
- Transferin ardından kadın 30-60 dakikalık yatak istirahatinden sonra taburcu edilir. Bu dönemde hastalara aşırı efor gerektiren işlerden kaçınmaları, ağır kaldırmamaları ve sıkı egzersiz yapmamaları önerilir. Kendilerine verilen ilaçları düzenli kullanmaları, beslenmelerine ve sıvı tüketimine dikkat etmeleri de gerekir.
- Transferden 11-12 gün sonra, kanda gebelik hormonunu ölçen testler yapılır. Beta HCG testi pozitif olan kadınlarda, test birkaç gün sonra tekrar edilerek hormon düzeyindeki artış kontrol edilebilir. Ardından ultrasonografi yapılır. Testin üzerinden 7-10 gün geçtikten sonra yapılan ultrasonografi ile rahim içinde gebelik kesesinin görülmesi mümkün olabilir. Böylece klinik olarak gebeliğin gerçekleşip gerçekleşmediği anlaşılır.
