Her kronik Hepatit C hastası siroz olmaz. Her 4-5 kronik Hepatit C enfeksiyonlu kişiden 1’inde hastalık siroza ilerlemektedir. Hepatit C’nin dünyadaki dağılımı çok farklı seyreder. Örneğin Mısır’da Hepatit C görülme sıklığı yüzde 15’ken, Türkiye’de Avrupa’daki ülkelere benzer şekilde yüzde 1’dir. Türkiye’de 750 bin kişide Hepatit C görüldüğü düşünülmektedir. Bu kişilerin yaklaşık dörtte birinde siroz geliştiği düşünülürse 200 bine yakın kişide karaciğer sirozu gelişebilir. Bu hastaların bir kısmında karaciğer kanseri geliştiğini düşünürsek Hepatit C önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.

Her Hepatit C'li hastada kanser gelişecek diye bir kural yoktur. Özellikle siroz gelişimi ile normal insanlara kıyasla artmış bir risk vardır. Bu nedenle, Hepatit C'li hastanın sadece karaciğer hastalığı nedeniyle takipte olması yetmez. Böyle bir kanser gelişme riski nedeniyle de takip edilmesi, zaman zaman bu amaca uygun laboratuvar ve görüntüleme tetkiklerinin dede yapılması gerekir. Böyle bir durumda cerrahi tedavi yoluna gidilebilir.

Ancak, karaciğer cerrahisi ayrı bir deneyim gerektirir. Özellikle karaciğer fonksiyonları bozuk olan insanlarda cerrahi riskli olabilir. Bunun için özel bazı tetkiklerin yapılması ve cerrahinin riskinin ortaya konulması gerekir. Bazen (karaciğer yetersizliği bulguları olanlarda) cerrahiye alternatif yöntemler gündeme gelebilir.

Hepatit C nispeten yeni bir hastalıktır ve bu nedenle hastalığın gidişi hakkında bilgiler çok kesin değildir. Ancak, hastalığın vakaların çoğunda yıllar içinde ortaya çıktığı ve kalıcı olduğu yönündedir. Hastaların %90’ı virüsten bir daha kurtulamaz. Yıllar içinde, virüsün karaciğerde yarattığı olaylara bağlı olarak bazı yapısal değişiklikler olur. Buna siroz adı verilmektedir. Ancak bunun için ne kadar süre geçmesi konusu çok değişkendir.

Bazı hastalarda 5 sene gibi kısa bir sürede siroz gelişebilirken, bazılarında bu süreç 40-50 yıl sürebilmektedir. Siroz gelişse bile, hastaların bir kısmı normale yakın bir hayat sürebilirken, diğerleri siroza bağlı karında ciddi su toplanması, şuur bulanıklıkları, ciddi sindirim sistemi kanamaları (varis kanaması), ağır karaciğer yetersizliği veya karaciğer kanseri gelişimi gibi istenmeyen olaylarla karşılaşabilmektedir. Özellikle siroz gelişiminden sonra kanser riskinin belirgin bir şekilde arttığı bilinmektedir. Bu nedenle bu tip hastalar, böyle bir gelişimi erken yakalamak amacı ile yakından takip edilmelidirler.

Hepatit C, karaciğerin iltihaplanmasına neden olarak karaciğerde hücre hasarına yol açabilen, Hepatit C(HCV) virüsünün neden olduğu viral bir hastalıktır. Akut veya kronik karaciğer hastalığına neden olabilen Hepatit C, tedavi edilmediğinde, karaciğer skarlaşması, siroz ve karaciğer kanserine neden olabilir.

HCV, Hepatit C hastalığına neden olan hepatit C virüsüdür. Enfekte kanla temas yoluyla yayılan HCV yani Hepatit C virüsü karaciğere saldırarak iltihaba yol açar. Hem akut hem de kronik hastalığa neden olabilir.

Hepatit C tedavi edilebilen bir hastalıktır ancak hali hazırda virüsle karşılaşan kişilerin az bir kısmı tedavi görmektedir. Bunun nedeni belirtilerin yıllarca fark edilmeyebilmesi, belirtilerin doğrudan bu hastalıkla ilişkilendirilmemesi ya da sadece yorgunluk belirtisi olması, bu virüsün taşındığının anlaşılmaması olabilir.

Hepatit C tedavisinin amacı kalıcı virolojik yanıt elde etmektir. Kalıcı virolojik yanıt hastanın kanında virüsün kalmamasıdır. Kalıcı virolojik yanıt elde edemeyen hastalarda tedavi başarısız olur, virüs kanda taşınmaya devam eder. Hepatit C erken yakalandığı zaman tedavi şansı yüksek bir hastalıktır.

Genellikle Hepatit C hastaları hamilelik süreçlerinde ya da kan bağışı yaptıkları zamanlarda saptanabilirler. Hastalık için testler yapılır ve sonuçlara göre tedavi planlanır. Eğer kişiye erken dönemde akut Hepatit C teşhisi konulmuşsa bu hastalarda yüzde 100’e yakın oranda ilaçlı tedavi bulunmaktadır.

Hepatit C virüsünün kanda olduğunu gösteren test HCV RNA testidir. İlaç tedavisiyle %100’e yakın oranda kalıcı olarak HCV RNA kanda negatifleşir. Bu Hepatit C’nin vücuttan tamamen atılması anlamına gelmektedir. Son yıllarda üretilen çok etkili yeni ilaçların bir kısmı ülkemizde de ruhsatlandırılmıştır. Hepatit C ilaçları ile hastalık günümüzde %100’e yakın oranda tedavi edilebilmektedir.

Hepatit C taraması için kanda Anti-HCV değerine bakılır. Eğer sonuç pozitifse ikinci bir testle bir doğrulama yapılmaktadır. Anti- HCV pozitifse kişinin Hepatit C ile karşılaştığı söylenebilir. Ayrıca tanı koydurucu olan HCV-RNA testi yapılır. HCV-RNA testi akut ya da kronik Hepatit C'nin yönetiminde önemlidir. Bunun yanında kişide karaciğer fonksiyonlarını gösteren kan testleri de değerlendirilmektedir. Ayrıca ultrason gibi görüntüleme yöntemleriyle fibroscan da uygulanır.

Hepatit C virüsü vücuda girdikten birkaç hafta sonra halsizlik, iştahsızlık, ateş, mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, eklem ağrıları, idrar renginde koyuluk ve sarılık gibi şikayetlerle akut Hepatit C hastalığına neden olabilir.

Kronik Hepatit C ise sinsi seyreden bir hastalıktır. Halsizlik ve iştahsızlık dışında başka bir belirti nadiren ortaya çıkar. Hepatit C'de karaciğer dışındaki organlarda da belirtiler ortaya çıkabilir. Eğer hastalık ilerleyip karaciğer sirozu da gelişirse karın şişliği, bacaklarda ödem, ciltte, diş etlerinde kanama, kan kusma, dışkı renginde katran rengi görülür. Eğer durum ileri evredeyse konuşma bozukluğu, unutkanlık, bilinç kaybı gibi belirtiler de görülmektedir.

Hepatit C'nin yaygın görülen ilk belirtileri şunlardır:

• Halsizlik
• İştahsızlık
• Ateş
• Mide bulantısı ve kusma
• Karın ağrısı
• Eklem ağrıları
• İdrar renginde koyuluk
• Sarılık

Hepatit C hastalığının karaciğer dışında ortaya çıkan ve siroz gelişirse yaşanan belirtiler şöyledir:

• Karın şişliği
• Bacaklarda ödem
• Ciltte ve diş etlerinde kanama
• Kan kusma
• Dışkıda katran rengi

Eğer durum ciddileşir ve ileri evrelere gelirse kişide konuşma bozukluğu, unutkanlık ve bilinç kaybı da görülebilir.

Virüs genellikle karaciğerde ve kanda bulunur. Esas bulaşma yolu kandan-kanadır. Örneğin, damar içi uyuşturucu kullanan iki kişi aynı iğneyi kullanırsa bulaşma olabilir. Hepatit C bulaşma yolları içinde en yaygını uyuşturucu kullanımıdır. Hepatit C'nin diğer bir bulaşma yolu ise kan naklidir. Bu duruma örnek olarak bir kişiye, Hepatit C virüsü taşıyan bir kişinin kanının verilmesi durumu gösterilebilir.

Günümüzde yapılan testler ile bu artık hemen hemen imkansız gibidir. Ancak, 1990 öncesi hastalık bilinmediğinden ve tarama testleri bulunmadığından, bu dönemde yapılan kan nakilleri risk taşıyabilir. Virüs tükürük, idrar, semen gibi vücut sıvılarında bulunmaz. Bu nedenle cinsel ilişki sırasında bulaşma durumu nadirdir. Vücut sıvılarında virüs olması için bu sıvılara bir şekilde kan bulaşması gerekir (diş eti kanaması gibi).

Ancak virüs adet kanında bulunur. Bu dönemde bulunulan cinsel ilişki bulaşma açısından riskli olabilir (kanın açık bir yaraya bulaşması ile) Aynı iğne kullanılarak yapılan aşılar, dövme vs. gibi işlemler bulaştırıcı olabilir. Aynı tıraş bıçağı ve diş fırçasını kullanmak, bunların kan ile temas etmesi olasılığı nedeni ile bulaştırıcı olabilir.

Viral bir enfeksiyon olan Hepatit C hastalığı, HCV virüsüne bağlı olarak vücuttaki bağışıklık hücrelerinin karaciğere saldırması sonucunda meydana gelir. Enfeksiyon, virüsün bulunduğu kanın, etkilenmemiş bir kişinin kan dolaşımına girmesiyle yayılır.

Hepatit C hastalığının risk faktörleri şöyledir:

• Yasadışı uyuşturucuyu enjekte eden, çeken veya soluyan herkes
• Karaciğer testinde anormallik olup, sebebi bulunmayan bireyler
• Kanla temas eden veya iğne batması sonucu yaralanan sağlık çalışanları ve acil müdahale görevlileri
• Uzun süreli hemodiyaliz tedavisi görenler
• HIV enfeksiyonu olan kişiler

Hepatit C, aynı adla anılan Hepatit C virüsüne bağlı gelişen ve karaciğer iltihabına neden olan bir hastalıktır. Hastalık uzun vadede karaciğer hasarı ve karaciğer sirozu gelişimine neden olur.

Hepatit C virüsü 1989 yılında keşfedilen bir hastalıktır. Hastalık hakkında çok fazla verinin olmadığı dönemlerde, tablor hepatit A ve hepatit B’ye benzediği için bu rahatsızlık non A- non B hepatiti (A ve B ye bağlı olmayan) adı ile anılmıştı.

Viral hepatit, virüs denilen bulaşıcı mikroplarla oluşan karaciğer iltihabı hastalığıdır. Klinik ve laboratuvar olarak keşfedilme sıralarına göre A hepatiti, B hepatiti, C hepatiti, D hepatiti ve E hepatiti şeklinde isimlendirilmiştir. Her biri ayrı bir mikroptur, farklı bulaşma yolları ve farklı sonuçları söz konusudur. Hepatit B (bazen birlikte hepatit D) ve hepatit C kronik hastalık yapmaları sonucu karaciğer sirozu ve karaciğer kanserine sebep olmaları bakımından daha ciddi sonuçları olan hastalıklardır. Dünyada her yıl yaklaşık bir milyon insan hepatit B ve hepatit C’ye bağlı karaciğer sirozu ve kanseri nedeniyle hayatını kaybetmektedir.

DSÖ tarafından 2022 yılında 254 milyon kişinin kronik hepatit B enfeksiyonuna maruz kaldığını ve her yıl 1,2 milyon yeni enfeksiyon vakasının görüldüğünü açıklamıştır. 2022 yılında Hepatit B'nin, çoğunluğu siroz ve hepatosellüler karsinomdan (birincil karaciğer kanseri) olmak üzere yaklaşık 1,1 milyon ölüme neden olduğu bildirilmiştir.

Hepatit B genetik bir hastalık değildir. Bulaşma yolları olan hepatit B, kan, sıvı, tükürük ve cinsel yolla bulaşarak meydana gelir.

Hepatit B, cinsel yolla bulaşması söz konusu olabilen bir karaciğer hastalığıdır. Özellikle korunmasız cinsel ilişkilerde bulaşma riski fazladır.

Hepatit B hastalığı doğum sırasında anneden bebeğe geçebilir ve bebek virüsle enfekte olmuş bir şekilde dünyaya gelebilir.

Viral bir enfeksiyon olan hepatit B, hepatit b virüsüyle enfekte olan bir kişiden kan, açık yaralar, meni veya vücut sıvısı yoluyla başka bir kişiye bulaşır. Bunlarla birlikte cinsel birliktelik sırasında korunmamak, iğne, şırınga veya uyuşturucu maddelerin enjeksiyonlarını paylaşmanın yanı sıra doğum sırasında anneden bebeğe geçmesi de bulaş yolları olarak bilinir.

Vücut sıvıları ve cinsel birliktelik sırasında hepatit B virüsüne yakalanma riski varken özellikle öpüşme ve emzirme esnasında hepatit B virüsü kişiye bulaşmaz.

Sağlıklı taşıyıcıların yılda 1-2 kez kontrollerini yaptırması gerekir. Ayrıca ilaç kullanmak durumunda olanlar ilaçlarını keserlerse ve takiplerini aksatırlarsa ilerleyen süreçlerde bu kişilerde siroz ya da karaciğer kanseri tablosu ortaya çıkabilir. Bu da ölüme sebep olabilir.

Hepatit B riski taşıyan şu kişilere aşı yapılması önerilir. Bu kişiler; yüksek riskli iş kollarında çalışan bireyler, cinsel partnerlerinde Hepatit B virüsüyle enfekte olmuş kişiler, cinsel olarak çok eşli kişiler, iğneleri, şırıngaları veya kanla temas edebilecek diğer enjeksiyon malzemeleri paylaşan kişiler, hepatit B virüsü bulaşmış biriyle ev içi teması olanlar, kan veya vücut sıvılarına maruz kalma riski taşıyan sağlık hizmetleri ve kamu güvenliği çalışanları, ıslahevlerinde bulunan insanlar, hepatit B oranlarının yüksek olduğu bölgelere seyahat edenler, kronik karaciğer hastalığı, siroz, karaciğer yetmezliği, böbrek hastalığı, HIV enfeksiyonu veya diyabeti olan kişiler.

Hepatit B aşısının diğer aşılarla aynı anda yapılmasının ise bilinen bir tehlikesi yoktur. Ancak daha önce Hepatit B aşısı olmuş ve alerjik reaksiyon gösteren kişiler ile birlikte aşının içerisindeki maddeye alerjisi olan bireylere hepatit b aşısı yaptırılması önerilmez.

Hiç hepatit B aşısı olmayan kişiler tercihen enfekte olan kişiyle temas ettikten sonraki 24 saat içinde hepatit B aşısının hemen bir dozunu olmalıdır. Virüse karşı tamamen aşılanmak ve korunmak için de önümüzdeki altı ay içinde iki doz daha hepatit B aşısı olunmalıdır.

Hepatit B aşısının temel özelliği kişiyi ömür boyu hepatit B hastalığından korumasıdır. Vücutta hastalığa karşı antikor üretimi sağlayan hepatit b aşısının tüm dozlarıyla birlikte yaptırılması gerekir.

Hepatit B aşısı olan bir kişi hastalığa karşı ömür boyu koruyuculuk kazanmış olur.

Hepatit B aşısı genellikle güvenli bir aşı türüdür ve hastalığa karşı koruyuculuk sağlar. Ancak birçok aşıda olduğu bazı olası yan etkilere sahiptir. Bunlar aşı olan bölgede kızarıklık, şişlik, ağrı, uyuşukluk, baş ağrısı ve halsizliktir. Ancak aşı olan her kişide bu yan etkiler ortaya çıkmayabilir.

Aşı takvimine uygun aşılama sonrası antikor oluşan kişilerde hasta ömür boyu Hepatit B’den ve Delta hepatitinden korunmuş olur.

Kontrol altına alınmayan veya tedavi edilmeyen hepatit B vakaları uzun vadede siroz, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri ve kan damarlarında iltihaplanmaya yol açabilir.

Hepatit B hastalığı gastroenteroloji bölümü doktorlarının alanına girer.

Hepatit B virüsü, kan tahlilinde yer alan Hbsag değeri ile belli olur. Sonucun pozitif çıkması kişinin enfekte olduğunu gösterir.

Yapılan testler sonucunda hepatit B'nin pozitif çıkması iki anlama gelir. Birincisi kişinin virüsle enfekte olduğunu gösterirken ikinci olarak ise antikorun pozitif çıkması hepatit hastalığına karşı kişinin bağışıklık kazandığı anlamını taşır.

Hepatit B’nin tedavisi yoktur. Hepatit B aşısı yaptırırsanız bu hastalıktan korunabilirsiniz ancak Hepatit B virüsü ile enfekte olduysanız tedavi olamazsınız, ancak belirli önlemler alarak virüsün başkalarına yayılmasını önleyebilirsiniz.

Hepatit B kimi zamanda belirtisiz bir şekilde görülse de bazen de ilk belirtilerle kendini gösterir. Hepatit B'de ilk görülen belirtiler sarılık, ateş, halsizlik, idrarda koyulaşma, kil rengi dışkı, mide bulantısı ve kusmadır.