Dört maddeli hadis-i şerifler
Saadet olan dört şeyŞu dört şey saadettir:
1- Saliha kadın,
2- Rahat ev,
3- İyi komşu,
4- İyi binek. (Hâkim)
Cennete girer
Şu dört şeyden sakınan Müslüman Cennete girer:
1- Cana kıymak,
2- Haram yemek,
3- Zina etmek,
4- İçki içmek. (Bezzar)
İmanı giderir
Dört şey imanın gitmesine sebep olur:
1- Bildiği ile amel etmemek,
2- Bilmediği ile amel etmek,
3- Bilmediğini öğrenmekten çekinmek,
4- Öğreneni de, bundan yasaklamak. (İslam Ahlakı)
Dünyaya insen
Allahü teâlâ, (Dünyaya insen, ne iş yapardın?) diye sorduğunda, Cebrail aleyhisselam, şu dört şeyi yapacağını bildirdi:
1- Susamış kimselere su verirdim,
2- Çoluk çocuğu fazla olana yardım ederdim,
3- İki dargının arasını bulurdum,
4- Müslümanların ayıplarını kapatırdım. (İslam Ahlakı)
Allah yardım eder
Şu dört kimseye Allahü teâlâ yardım eder.
1- Gaziye,
2- Evlenene,
3- Kölelikten kurtulmak isteyene,
4- Hacıya. (İ. Ahmed)
Cennette köşk
Şu dört haslet sahibi, Cennet’te köşklere kavuşur:
1- Tevhid ehli olmak,
2- Günahını müteakip istigfar etmek,
3- İyilik edince, elhamdülillah demek,
4- Musibet gelince, (İnna lillah ve inna ileyhi raciun) demek. (Deylemi)
Cuma namazı
Şu dört kişi hariç, Cuma, her Müslümana farzdır:
1- Köle,
2- Kadın,
3- Çocuk,
4- Hasta. (Hâkim)
Seni üzmesin
Şu dört haslet bulunan başka şeye üzülmesin:
1- Doğru konuşmak,
2- Emanete riayet,
3- Güzel ahlaklı olmak,
4- Yiyip içmekte iffetli olmak [Haramdan sakınmak]. (Taberani)
Münafıklık alameti
Şu dört şey, münafıklık alametidir:
1- Yalan söyler,
2- Verdiği sözde durmaz,
3- Ahdine bağlı kalmaz, ihanet eder,
4- Tartışmada haktan ayrılır. (Tirmizi)
Dünya ve ahiret hayrı
Şu dört nimete sahip olan, dünya ve ahiret hayrına kavuşur:
1- Zikreden dile,
2- Şükreden kalbe,
3- Belaya sabırlı bedene,
4- Hıyanet etmeyen kadına. (Taberani)
Cennete giremeyenler
Şu dört kişi, [affa veya şefaate uğramadan yahut cezasını çekmeden] Cennete girmez:
1- Devamlı içki içen,
2- Faizcilik yapan,
3- Haksız yere yetim malı yiyen,
4- Ana babasına âsi olan. (Hâkim)
Duası kabul olanlar
Şu dört dua, kabule şayandır:
1- Âdil hükümdarın duası,
2- Din kardeşine gıyaben edilen dua,
3- Mazlumun zâlime ettiği beddua,
4- Ana baba duası. (Ebu Nuaym)
Allah buğz eder
Şu dört kişiye, Allah buğz eder:
1- Çok yemin eden satıcı,
2- Kibirli fakir,
3- Zinakâr ihtiyar,
4- Zâlim hükümdar. (Nesai)
Cennet hazinesi
Şu dört şey Cennet hazinesidir:
1- Sadakayı gizli vermek,
2- Musibetini gizlemek,
3- Salih akrabayı ziyaret,
4- Lâ havle velâ kuvvete illâ billâh demek. (Hatib)
Hesaptan kurtulamaz
Kıyamette herkes, şu dört suale cevap vermedikçe hesaptan kurtulamaz:
1- Ömrünü nerede, nasıl geçirdi?
2- İlmi ile nasıl amel etti?
3- Malı nerede nasıl kazandı, nerelere, nasıl harcadı?
4- Bedenini nerede yordu, hırpaladı? (Taberani)
Sual sorulunca
İlim hazinedir, anahtarı sual sormaktır. Bir sual sorulunca, şu dört kişi sevaba kavuşur:
1- Suali soran,
2- Suale cevap veren,
3- Bunları dinleyenler,
4- Ne güzel sual soruluyor ve cevap veriliyor diye bunları sevenler. (Ebu Nuaym)
Vakti değerlendirmek
Akıllı kimse, vaktini dört kısma ayırır:
1- İbadet için,
2- Kendini muhasebe için,
3- Emr-i maruf için,
4- Helâl kazanç için. (Deylemi)
Mutlu olmak için
Kadınla dört hasleti için evlenilir:
1- Malı,
2- Asaleti,
3- Güzelliği,
4- Dini.
Sen dindar olanını tercih et ki, mutlu olasın. (Buhari)
Peygamberlerin sünneti
Şu dört haslet, enbiyanın sünnetidir:
1- Hayâ,
2- Güzel koku,
3- Evlenmek,
4- Misvak. (Tirmizi)
Dört şeye doymaz
Dört şey, dört şeye doymaz:
1- Göz bakmaya,
2- Toprak yağmura,
3- Kadın kocasına,
4- Âlim ilme. (Ebu Nuaym)
Dört haslet
Allahü teâlâ buyurdu ki: Kullarıma dört haslet verdim:
1- Zahireye güve musallat ettim, yoksa zenginler bunu altın gümüş gibi saklarlardı.
2- Cesede kokmayı musallat ettim, böyle olmasaydı, dost dostu hiç gömmezdi.
3- Üzüntü için teselli verdim, yoksa nesil kesilirdi.
4- Ecel verip, emeli uzattım. Yoksa [ölüm var diye] kimse geçim derdine düşmez, dünya, bakımsızlıktan harap olurdu. (Hatib)
Dört grup
İnsanlar, mal ve ilim yönünden dört gruba ayrılır:
1- Allahü teâlânın mal ve ilim verdiği kimse. O kimse, Rabbinden korkar. Allahın bunda bir hakkı olduğunu bilerek, akrabalarına iyilik yapar. Bu kimse, en üstün derecededir.
2- Allahü teâlânın mal vermediği; fakat ilim verdiği iyi niyetli kimse. (Eğer malım olsaydı, malımı Allah yolunda harcardım) diye düşünür. Bu kimse iyi niyetinden dolayı, birinci gruptaki insan gibi mükâfat alır.
3- Allahü teâlânın mal verdiği; fakat ilim vermediği kimse. Bu kimse malını bilgisizce harcar, Allahtan korkmaz, Allahın onda, bir hakkı olduğunu bilmediği için akrabalık haklarını yerine getirmez. İşte bu kişi, en kötü derecededir.
4- Allahü teâlânın, ne mal ne de ilim verdiği kimse. Bu da, (Eğer malım olsaydı, üçüncü gruptaki kişi gibi davranırdım) diye düşünür. Bu da niyetine göre, üçüncü gruptaki gibi günaha girer. (Tirmizi)
Şehitlerin dereceleri
Şehitler dört derecedir:
1- İmanı sağlam olan mümin. Düşmanla karşılaşır, Allah’a verdiği söze sadık kalarak ölünceye kadar savaşır. İşte bu kimse, Kıyamette herkesin imrenerek baktığı şehittir.
2- İmanı sağlam korkak mümin. Düşmanla karşılaşır, çok korkar. Nerden geldiği belli olmayan bir şey ölümüne sebep olur. Bu, ikinci derecededir.
3- İyi ve kötü ameli olan mümin. Düşmanla karşılaşır, Allah’a verdiği söze sadık kalarak öldürülünceye kadar çarpışır. Bu üçüncü derecedir.
4- Günahkâr mümin. Düşmanla karşılaşır. Allah’a verdiği sözde sadık kalarak öldürülünceye kadar savaşır. Bu da, dördüncü derecedir. (Buhari)
Faziletli dört gece
Şu dört gece, gündüzü gibi faziletlidir:
1- Kadir gecesi,
2- Arefe gecesi,
3- Berat gecesi,
4- Cuma gecesi. (Deylemi)
