Genellikle kış mevsiminde gelişen ve akut ishalin başlıca sorumlusu olan rota virüsü enfeksiyonu çocuklarda oldukça sık görülüyor. Dünyada 5-6 yaş altındaki tüm çocuklar en az bir kez rota virüs enfeksiyonu geçiriyor. Yapılan çalışmalara göre; ülkemizde 5 yaş altı çocuklarda görülen ishallerin yüzde 30-50'sinden rota virüsü sorumlu oluyor. Yine rota virüsünün neden olduğu enfeksiyona yakalanan her 65 çocuktan birinin hastaneye yattığı ve her 293 çocuktan birinin yaşamını yitirdiği belirtiliyor. Ülkemizde ishalli hastalıklarla mücadele programı ve ağızdan sıvı tedavisinin yaygınlaşmasıyla son yıllarda ishale bağlı ölümler ileri derecede azalmasına rağmen, rota virüsü nedeniyle yılda yaklaşık 30 bin çocuğun hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.
Rota virüsü enfeksiyonunda en önemli tedavi kaybedilen sıvının yerine konmasıdır. Aksi halde vücutta ciddi sıvı kaybı, tuz şeker oranında dengesizlik ve mineral kaybı gelişebiliyor. Bunun sonucunda da komaya, hatta çocuğun hayatını kaybetmesine bile neden olabilen tablolar gelişebiliyor.
Tekrarlayan kusma ile ishale dikkat!
Rota virüsü enfeksiyonunun en sık görülen bulaşma şeklini, hasta kişiyle direkt veya indirekt temas oluşturuyor. Virüs hasta çocuğun kullandığı tuvaletlerden, oyuncaklardan veya dokunduğu yerlerden geçebiliyor. Bunun yanı sıra virüs solunum yoluyla da bulaşabiliyor. Bu nedenle rota virüsü kreşe giden çocuklarda önemli bir enfeksiyon nedeni. Belirtilerin virüsün vücuda bulaşmasından 12 saat ile 4 gün arasında değişen zaman diliminde başladığı belirtiliyor. Enfeksiyon, genellikle tekrarlayan kusma ve ateşle birlikte çok kötü kokulu kansız ishal ve karın ağrısına neden oluyor. Halsizlik de rota virüsünde sıkça görülen bir belirti. Şikayetler genellikle 3-8 gün sürüyor. Rota virüsü ciddi tablolara yol açabildiği için ebeveynlerin bu belirtiler geliştiğinde zaman kaybetmeden hekime başvurmaları gerekiyor.
4-24 ay arasında ağır tablolar oluşturabiliyor
Rota virüsü 5 yaşın altındaki çocuklarda görülen ishalin en sık nedenini oluşturuyor. 4-24. aylar arasında gelişen enfeksiyonun oldukça ağır tablolar oluşturabiliyor. Bunun nedeni ise bu yaş gurubundaki çocukların hem bağışıklık sistemlerinin daha zayıf olması, hem de ishal ve kusma ile oluşan sıvı kaybını daha zor tolere edebilmeleri. Bu dönem çocuklarda vücutta kaybolan sıvı alımı yerine konmazsa ölüme kadar giden sonuçlar ortaya çıkabiliyor.
Tek korunma yolu, aşılama
Rota virüsü enfeksiyonunun spesifik bir tedavisi bulunmuyor. Bu hastalıkta antibiyotik tedavisi etkisiz oluyor ve genellikle hastanede 2-5 gün arasında yatış gerekiyor. Çoğunlukla ağızdan veya damar yolundan sıvı veriliyor. Bu tedavi sıvı kaybını önlemek ve düzeltmek amacıyla uygulanıyor. Anne sütüyle beslenen çocuklarda hastalığın daha hafif geçtiği bildirilmiş. Dolayısıyla emzirme dönemindeki bebeklerin anne sütüyle beslenmelerine devam etmeleri çok önemli. Rota virüsünden korunmanın tek yolu ise aşılama. Aşılar rota virüsü enfeksiyonundan çocukları tam olarak koruyor. İlk doz aşılamaya 2. veya 3. ayda başlanması gerekiyor. Aşılama 32. haftadan önce 2 veya 3 doz olarak tamamlanıyor.
Bol sıvı verin, diyet uygulayın
Rota virüsü enfeksiyonunda ebeveynlerin dikkat etmeleri gereken noktaları şöyle:
- Tedavide en önemli nokta, kaybedilen sıvının yerine konması. Bu nedenle çocuğunuzun bol bol sıvı almasına özen gösterin.
- Evinizde tüm yüzeyleri sık sık sabun ve suyla temizleyin.
- Çocuğunuzun elini sık sık, en az 20 saniye yıkayın.
- İshali azaltan bir diyet uygulayın. Örneğin, patates-havuç-pirinçli gıdalar, yoğurt ve muz yedirin. İshali arttıran, yağlı-şekerli gıdalar, süt ve yumurtayı azaltın. Bebeğiniz devam sütü alıyorsa, ishal maması denilen özel devam sütü kullanabilirsiniz.
