Magnezyum, kimyasal sembolü "Mg" olan 12 numaralı elementtir. Periyodik tablonun alkali toprak metaller grubunda yer alır. Magnezyum, doğada genellikle çeşitli mineral ve bileşikler halinde bulunur. Aynı zamanda insanlar ve diğer organizmalar için önemli bir besin maddesidir.

Magnezyum Çeşitleri Nelerdir? ​

Magnezyumun kullanıldığı yere göre farklı bileşikleri ve türleri bulunmaktadır. Ancak tüketilebilir türlerindan bazıları şunlardır:

• Magnezyum Sitrat
• Magnezyum Oksit
• Magnezyum Glisinat
• Magnezyum L-Treonat
• Magnezyum Sülfat (Epsom Tuzu)
• Magnezyum Klorür
• Magnezyum Taurat
• Magnezyum Pidolat

Hangi Magnezyum Neye İyi Gelir?​

• • Magnezyum Sitrat: Sindirim sistemi tarafından iyi emilir ve genellikle kabızlık sorunlarını hafifletmek için tercih edilir. Aynı zamanda idrar yolu taşlarının oluşumunu önlemeye de yardımcı olabilir.
• • Magnezyum Oksit: Genellikle magnezyum takviyelerinin yaygın bir şekli olarak kullanılır. Kabızlık sorunlarına yardımcı olabilir ve magnezyum eksikliğini gidermeye yardımcı olabilir.
• • Magnezyum Glisinat: Bu form, mide rahatsızlığına neden olmadan iyi emilen bir formdur. Magnezyum eksikliğini gidermek, uyku kalitesini artırmak ve stresi azaltmak için kullanılabilir.
• • Magnezyum L-Treonat: Bu formun beyin fonksiyonlarına olumlu etkileri olduğu düşünülmektedir. Sinir sistemi ve hafıza üzerinde olumlu etkilere sahip olabilir.
• • Magnezyum Sülfat (Epsom Tuzu): Banyo tuzu veya masaj jeli olarak kullanılır. Kas ağrılarını hafifletmeye, cildi yumuşatmaya ve rahatlamaya yardımcı olur.
• • Magnezyum Klorür: Masaj için kullanılabilir ve cilt yoluyla magnezyum alımını artırabilir. Cilt sorunlarını hafifletmeye ve rahatlatıcı etkilere sahiptir.

• Magnezyum Taurat: Kalp sağlığı üzerinde olumlu etkilere sahiptir ve kalp ritmini düzenlemeye yardımcı olabilir.

• Magnezyum Pidolat: Egzersiz performansını artırabilir ve kas ağrılarını azaltabilir.

Magnezyum Nelerde Bulunur?​

Magnezyum, doğal olarak birçok farklı besin kaynağında bulunur. İşte magnezyumun zengin olduğu bazı besinler:

• • Yeşil Yapraklı Sebzeler: Ispanak, pazı, roka, lahana gibi yeşil yapraklı sebzeler magnezyum bakımından zengindir.
• • Kuruyemişler: Fındık, badem, ceviz gibi kuruyemişler
• • Tohumlar: Kabak çekirdeği, ayçekirdeği, keten tohumu ve susam gibi tohumlar
• • Baklagiller: Fasulye, mercimek, nohut gibi baklagiller
• • Tam Tahıllar: Kepekli tahıllar, yulaf, kahverengi pirinç gibi tam tahıllar magnezyum açısından zengindir.
• • Deniz Ürünleri: Somon, uskumru ve diğer yağlı balıklar
• • Süt Ürünleri: Süt, yoğurt ve peynir gibi süt ürünleri içerisinde de magnezyum bulunur.

• Meyveler: Muz, avokado, incir gibi bazı meyveler.

•Çikolata: Özellikle bitter çikolata, magnezyum kaynağı olabilir.

Magnezyumun Faydaları Nelerdir?​

Magnezyum, vücudun sağlıklı işleyişi için önemli bir mineraldir ve birçok farklı sağlık yönünden faydaları bulunmaktadır. İşte magnezyumun bazı faydaları:

• • Kas Sağlığı ve Fonksiyonu: Magnezyum, kasların doğru şekilde kasılmasına yardımcı olur. Kas spazmlarını ve kramp riskini azaltır.
• • Sinir Sistemi Düzenlemesi: Magnezyum, sinir hücreleri arasındaki iletişimi düzenler ve sinir sistemi sağlığına katkıda bulunur.
• • Kalp Sağlığı: Magnezyum, kalp ritmini düzenleyebilir, kan basıncını kontrol edebilir ve kalp damarlarının genişlemesini destekleyebilir. Bu nedenle kalp sağlığını korumaya yardımcı olabilir.
• • Kemik Sağlığı: Magnezyum, kemik mineralizasyonuna katkıda bulunarak kemik yoğunluğunu artırabilir ve osteoporoz riskini azaltabilir.
• • Diyabet Yönetimi: Magnezyum, insülin duyarlılığını artırabilir ve kan şekerini düzenlemeye yardımcı olabilir.
• • Enerji Üretimi: Magnezyum, hücrelerde enerji üretiminde rol oynar. Metabolizmayı destekler.
• • Bağışıklık Sistemi: Magnezyum, bağışıklık sistemi fonksiyonlarını destekler.
• • Migren Tedavisi: Bazı araştırmalar, magnezyum takviyelerinin migren ağrılarını azaltabileceğini göstermektedir.
• • Stres ve Anksiyete Azaltma: Magnezyumun rahatlatıcı etkileri, stres ve anksiyeteyi azaltabilir, ruh halini düzeltebilir.

• Kas Performansı: Magnezyum, sporcular için önemlidir çünkü kas performansını artırır ve kas yorgunluğunu azaltır.

• Kabızlık Tedavisi: Magnezyum, sindirim sistemi hareketlerini düzenleyebilir ve kabızlık sorunlarını hafifletebilir.

Magnezyum Eksikliğinin Sebepleri Nelerdir?​

Magnezyum eksikliği, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. İşte magnezyum eksikliğinin yaygın sebepleri:

• • Yetersiz Beslenme: Magnezyum açısından zengin gıdaları yeterince tüketmemek, magnezyum eksikliğine neden olabilir. Özellikle işlenmiş gıdaların ağırlıklı olduğu bir diyet, magnezyum alımını azaltır.
• • Sindirim Sorunları: Kronik sindirim sorunları, magnezyumun emilimini etkileyebilir. Crohn hastalığı, irritabl bağırsak sendromu gibi durumlar magnezyum eksikliği riskini artırabilir.
• • Alkol Kullanımı: Aşırı alkol tüketimi, magnezyum atılımını artırabilir ve eksikliğe yol açabilir.
• • Kronik Hastalıklar: Diyabet, böbrek hastalıkları, alkolizm gibi kronik hastalıklar eksiklik riskini artırabilir.
• • Bazı İlaçlar: Bazı ilaçlar, özellikle uzun süreli kullanımda, magnezyum emilimini veya atılımını etkileyebilir. Örneğin, bazı tansiyon ilaçları, diyabet ilaçları veya bazı mide ilaçları eksikliğe neden olabilir.
• • Yüksek Fiziksel Aktivite: Aşırı terleme, yüksek fiziksel aktivite ve spor yapmak, vücuttan magnezyum kaybına yol açabilir.

• Yaşlılık: Yaşlı bireylerde magnezyum emilimi genellikle azalır ve eksikliğine yol açabilir.

• Hamilelik ve Emzirme: Hamilelik ve emzirme dönemleri, artan magnezyum ihtiyacına neden olabilir ve eksikliğe yol açabilir.

Magnezyum Eksikliğinin Belirtileri ve Vücuda Etkileri Nelerdir?​

Magnezyum eksikliği, vücudun sağlıklı işleyişini etkileyebilir ve çeşitli belirtilere neden olabilir. İşte magnezyum eksikliğinin yaygın belirtileri:

• • Kas Krampları ve Kas Zayıflığı: Magnezyum eksikliği, kaslarda kasılmaları ve kramp oluşumunu artırır. Ayrıca kas gücünü azaltır.
• • Yorgunluk ve Halsizlik: Magnezyum, enerji üretiminde rol oynar. Eksiklik, enerji seviyelerini düşürebilir ve kronik yorgunluk hissine yol açar.
• • Sinirlilik ve Anksiyete: Sinir sistemi sağlığını etkiler. Eksiklik, sinirsel düzensizliklere ve ruh halinde değişikliklere neden olur.
• • Uyku Sorunları: Uyku kalitesini etkileyebilir. Eksiklik, uyku düzenini bozabilir ve uyku sorunlarına yol açabilir.
• • Baş Ağrıları: Migren türü baş ağrıları magnezyum eksikliği ile ilişkilendirilebilir.
• • Konsantrasyon Sorunları: Magnezyum eksikliği, odaklanma güçlüğü, dikkat dağınıklığı ve konsantrasyon eksikliği gibi zihinsel belirtilere yol açabilir.
• • Kalp Ritmi Sorunları: Kalp ritmini düzenlemede önemli bir rol oynar. Eksiklik, kalp atışlarında düzensizliklere neden olabilir.
• • Kemik Sorunları: Kemik sağlığı için gereklidir. Eksiklik, kemik yoğunluğunu azaltabilir ve osteoporoz riskini artırabilir.

• İştah Kaybı: Magnezyum eksikliği, iştah kaybına neden olabilir.

• Kas Sertliği ve Ağrılar: Magnezyum eksikliği, kaslarda sertlik ve ağrılarla ilişkilendirilebilir.

• Duygusal Dalgalanmalar: Depresyon, anksiyete ve diğer duygusal sorunlar magnezyum eksikliği ile bağlantılı olabilir.

Magnezyum Eksikliğinde Nasıl Tedavi Edilir?​

Magnezyum eksikliğinin tedavisi, eksikliğin şiddeti ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Magnezyum eksikliği tedavisi için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:

• • Diyet Değişiklikleri: Magnezyum eksikliği genellikle yetersiz beslenmeye bağlı olarak ortaya çıkar. Magnezyum açısından zengin gıdaları diyetinize dahil etmek önemlidir. Yeşil yapraklı sebzeler, kuruyemişler, tohumlar, tam tahıllar, baklagiller ve deniz ürünleri magnezyum kaynağıdır.
• • Magnezyum Takviyeleri: Ciddi magnezyum eksikliği durumlarında doktorunuz tarafından magnezyum takviyeleri önerilebilir. Ancak takviye kullanımı konusunda mutlaka bir sağlık profesyoneli ile görüşmelisiniz. Aşırı magnezyum alımı da istenmeyen etkilere neden olabilir.
• • Tıbbi Tedavi: Eğer magnezyum eksikliği ciddi sağlık sorunlarına yol açıyorsa veya altta yatan bir sağlık problemi varsa (örneğin, böbrek hastalığı), doktorunuz eksikliği tedavi etmek için özel tıbbi tedavi önlemleri önerebilir.

• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Alkol tüketimini sınırlamak, sağlıklı bir diyet ve düzenli fiziksel aktivite gibi yaşam tarzı değişiklikleri, magnezyum seviyelerini düzenlemeye yardımcı olabilir.

Magnezyum Günlük Alınmalı Mı?​

Evet, magnezyum vücudun sağlıklı işleyişi için gereklidir ve günlük olarak alınması önemlidir. Magnezyum, birçok biyokimyasal reaksiyonda rol oynar ve kas fonksiyonlarından sinir sistemi sağlığına, kemik sağlığından enerji üretimine kadar birçok önemli süreci etkiler.

Magnezyum Günlük Ne Kadar Alınmalı?​

Magnezyum günlük alınması gereken miktar, yaşa, cinsiyete ve yaşam tarzına bağlı olarak değişebilir. Ayrıca hamilelik, emzirme veya bazı özel durumlar gibi faktörlere göre de farklılık gösterebilir. İşte genel olarak kabul edilen bazı magnezyum günlük alım önerileri:

• Yetişkin erkekler için günlük magnezyum ihtiyacı genellikle 400-420 mg arasındadır.
• Yetişkin kadınlar için günlük magnezyum ihtiyacı genellikle 310-320 mg arasındadır.
• Hamilelik döneminde günlük magnezyum ihtiyacı artabilir ve genellikle 350-400 mg arasında değişebilir.
• Emzirme döneminde günlük magnezyum ihtiyacı da artabilir ve yaklaşık olarak 310-360 mg arasında değişebilir.

Magnezyum Fazlalığının Nedenleri Nelerdir?​

Magnezyum fazlalığı (hipermagnezyemi), normalden daha yüksek magnezyum seviyelerine sahip olma durumunu ifade eder. Magnezyum fazlalığına yol açan bazı nedenler şunlar olabilir:

• • Aşırı Magnezyum Takviyesi: Yüksek dozda magnezyum takviyeleri almak, vücutta fazla magnezyum birikimine yol açabilir. Doktor gözetiminde olmadan aşırı doz takviye almak riskli olabilir.
• • Böbrek Sorunları: Böbrekler, normalde fazla magnezyumu idrar yoluyla vücuttan atar. Ancak böbrek fonksiyonları bozulmuşsa veya böbrek hastalığı varsa, vücutta birikimi olabilir.
• • Yüksek Magnezyum İçeren İlaçlar: Bazı ilaçlar, yüksek magnezyum içeriği içerebilir ve bu da fazla alıma neden olabilir.
• • Besinlerde Fazla Magnezyum Tüketimi: Nadir durumlarda, magnezyum açısından zengin besinleri aşırı tüketmek de hipermagnezyemiye yol açabilir. Ancak genellikle günlük diyetle bu tür bir durum oluşması çok zordur.
• • Alkolizm: Kronik alkol tüketimi, böbreklerin normal işlevini bozarak magnezyum atılımını etkileyebilir ve hipermagnezyemi riskini artırabilir.
• • Aşırı Maden Suyu Tüketimi: Nadir durumlarda, magnezyum ve diğer mineraller açısından zengin maden suyunun aşırı tüketimi de fazlalığa yol açabilir.

Hipermagnezyemi genellikle nadir görülen bir durumdur ve çoğu insan için günlük beslenme yoluyla fazla magnezyum almak zor olabilir. Ancak magnezyum takviyeleri kullanırken, doktorun önerilerine uymak ve doz aşımından kaçınmak önemlidir.

Magnezyum Fazlalığının Belirtileri Nelerdir?​

Magnezyum fazlalığı (hipermagnezyemi), normalden daha yüksek magnezyum seviyelerine sahip olma durumunu ifade eder. Fazla magnezyum almak, ishal, kas güçsüzlüğü, yorgunluk ve halsizlik, düşük tansiyon, uyuşukluk, halsizlik ve zihinsel bulanıklık gibi istenmeyen etkilere sebep olabilir.

Fazla Magnezyum Almanın Zararları Nelerdir?​

Fazla magnezyum almanın istenmeyen etkileri olabilir. Bu durum, vücudun normal magnezyum seviyelerinin üzerine çıkmasıyla oluşur ve çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir. İşte fazla magnezyum almanın olası zararları:

• • Mide Rahatsızlıkları: Fazla magnezyum alımı, mide bulantısı, kusma ve ishale neden olabilir.
• • Karın Ağrısı ve Kramp: Fazla magnezyum, karın ağrısı ve kramp gibi sindirim sorunlarına neden olabilir.
• • Düşük Tansiyon: Aşırı magnezyum alımı, kan basıncını düşürebilir ve düşük tansiyon semptomlarına yol açabilir.
• • Solunum Sorunları: Çok yüksek magnezyum seviyeleri, solunum yolu problemlerine neden olabilir.
• • Kalp Ritmi Sorunları: Aşırı magnezyum alımı, kalp ritmi bozukluklarına yol açabilir.
• • Kas Güçsüzlüğü: Hipermagnezyemi, kas güçsüzlüğüne ve yorgunluğa neden olabilir.
• • Böbrek Sorunları: Böbrekler, fazla magnezyumu vücuttan atmaya çalışırken zarar görebilir.

• Sinir Sistemi Sorunları: Fazla magnezyum alımı sinir sistemi üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir, uyuşukluk ve halsizlik gibi belirtilere neden olabilir.

• Kalsiyum Dengesizliği: Fazla magnezyum alımı, kalsiyum emilimini etkileyebilir ve kalsiyum eksikliği sorunlarına yol açabilir.

Magnezyum Besinler İle Alınabilir Mi?​

Evet, magnezyum vücut tarafından alınması gereken bir mineraldir ve birçok besin maddesi ile doğal olarak alınabilir. Magnezyum zengini besinler yoluyla bu mineralin ihtiyacını karşılamak mümkündür.

Hematokrit (HCT), kanın bileşenlerinden biri olan kırmızı kan hücrelerinin (eritrositler) hacminin toplam kan hacmine oranını ifade eden bir laboratuvar ölçümüdür. Bu oran genellikle yüzde (%) cinsinden ifade edilir. Hematokrit, kanın ne kadarının kırmızı kan hücreleriyle dolu olduğunu belirlemek için kullanılır.

Hematokrit ölçümü, kırmızı kan hücrelerinin oksijen taşıma yeteneklerini değerlendirmede ve kan hacmi ile bileşenlerinin oranlarını incelemede önemlidir. Yüksek veya düşük hematokrit değerleri, çeşitli sağlık sorunlarının bir göstergesi olabilir.

İdeal HCT (Hematokrit) Değerleri Kaç Olmalı?​

İdeal hematokrit değerleri cinsiyete, yaşa ve kişinin genel sağlık durumuna göre değişebilir. Genel olarak, erkeklerde ve kadınlarda farklı aralıklarda normal hematokrit değerleri bulunmaktadır. Ayrıca, laboratuvarların kullandığı ölçüm yöntemleri ve referans aralıkları da farklılık gösterebilir. Bu nedenle, sağlık uzmanınızın değerlendirmesi en doğru sonucu verecektir.

Ancak genel olarak konuşmak gerekirse, yetişkinlerde normal hematokrit değerleri aşağıdaki aralıklardadır:

• Erkeklerde: Genellikle %42 ile %54 arasında normal kabul edilir.
• Kadınlarda: Genellikle %38 ile %46 arasında normal kabul edilir.

Hemokratit Nasıl Ölçülür?​

Hematokrit değeri, genellikle bir kan testi olan tam kan sayımı (CBC - Complete Blood Count) ile ölçülür. Bu test, kırmızı kan hücrelerinin, beyaz kan hücrelerinin ve trombositlerin sayısını ve oranlarını değerlendiren bir testtir. Hematokrit, kırmızı kan hücrelerinin toplam kan hacmine oranını belirlemek için CBC testi sırasında hesaplanır.

HCT (Hematokrit) Düşüklüğü Nedir?​

Hematokrit düşüklüğü, kandaki kırmızı kan hücrelerinin (eritrositler) hacminin toplam kan hacmine oranının normalden daha düşük olduğu bir durumu ifade eder. Hematokrit düşüklüğü, tıbbi terimle "anemi" olarak da adlandırılır. Anemi, vücudun yeterli oksijen taşıma yeteneğini etkileyebilir, çünkü kırmızı kan hücreleri oksijeni akciğerlerden dokulara taşır.

Hematokrit düşüklüğüne yol açan farklı nedenler olabilir:

• • Kronik Hastalıklar: Bazı kronik hastalıklar, vücuttaki iltihaplanma veya bağışıklık sistemi reaksiyonları nedeniyle anemiye yol açabilir.
• • Kronik Kan Kaybı: Sürekli veya tekrarlayan kan kaybı (örneğin, gastrointestinal kanamalar, ağır adet kanamaları) hematokrit düşüklüğüne neden olabilir.
• • Kronik Böbrek Yetmezliği: Böbrek yetmezliği, vücutta sağlıklı kırmızı kan hücresi üretiminin azalmasına neden olabilir.
• • Kronik Enfeksiyonlar: Bazı uzun süreli enfeksiyonlar, vücudun normal kırmızı kan hücresi üretimini etkileyebilir.

• Nutrisyonel Eksiklikler: Yetersiz demir, B12 vitamini veya folik asit alımı, kırmızı kan hücresi üretimini etkileyebilir.

• Genetik Faktörler: Nadir durumlarda, doğuştan gelen genetik bozukluklar kırmızı kan hücreleri üretimini veya işlevini etkileyebilir.

HCT (Hematokrit) Düşüklüğü Nedenleri Nelerdir?​

Hematokrit düşüklüğünün nedenleri çeşitli olabilir ve aşağıdakilerden bir veya birden fazlası bu duruma yol açabilir:

• • Demir Eksikliği Anemisi: En yaygın anemi türlerinden biridir. Demir, kırmızı kan hücrelerinin yapımında önemli bir rol oynar. Yetersiz demir alımı veya emilimi, vücutta yeni kırmızı kan hücreleri üretimini engeller.
• • B12 Vitamini Eksikliği Anemisi: B12 vitamini, kırmızı kan hücrelerinin yapımında ve sinir sistemi sağlığında önemli bir rol oynar. B12 vitamini eksikliği, sağlıklı kırmızı kan hücresi üretimini engelleyebilir.
• • Folik Asit Eksikliği Anemisi: Folik asit, DNA sentezi ve hücre bölünmesi için gereklidir. Yetersiz folik asit alımı veya emilimi, hızla bölünen hücrelerden olan kırmızı kan hücrelerinin yapımını etkiler.
• • Kronik Hastalıklar: Kronik inflamatuar hastalıklar (örneğin, romatoid artrit, kronik böbrek hastalığı) vücuttaki iltihap seviyelerini artırabilir ve kırmızı kan hücrelerinin yapımını etkileyebilir.
• • Kronik Kan Kaybı: Ağır adet kanamaları, gastrointestinal kanamalar veya uzun süreli yavaş kan kaybı (örneğin, mide ülseri) anemiye yol açabilir.
• • Kronik Böbrek Yetmezliği: Böbrekler sağlıklı kırmızı kan hücreleri üretimi için gerekli olan hormonları üretemezse, anemi gelişebilir.
• • Kronik Enfeksiyonlar: Uzun süreli enfeksiyonlar, vücudun normal kırmızı kan hücresi üretimini etkileyebilir.

• Genetik Faktörler: Nadir durumlarda, doğuştan gelen genetik bozukluklar kırmızı kan hücreleri üretimini veya işlevini etkileyebilir.

• İmmünolojik Bozukluklar: Bağışıklık sistemi hastalıkları, vücudun kendi kırmızı kan hücrelerine saldırmasına neden olabilir (örneğin, otoimmün hemolitik anemi).

• Yetersiz Beslenme: Sağlıksız beslenme, vücudun ihtiyaç duyduğu besin maddelerini alamamasına ve anemiye yol açabilir.

HCT (Hematokrit) Düşüklüğünün Belirtileri Nelerdir?​

Hematokrit düşüklüğü, yani anemi, vücudun yeterli oksijen taşıma kapasitesini etkilediği için çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir. Belirtiler, aneminin şiddetine, nedenine ve kişinin genel sağlık durumuna göre değişebilir. İşte hematokrit düşüklüğü (anemi) belirtilerinden bazıları:

• • Yorgunluk ve Halsizlik: Vücudun yeterli oksijen alamaması, hücrelerin ve dokuların ihtiyaç duyduğu enerjinin sağlanmasını zorlaştırabilir. Bu da genel yorgunluk, halsizlik ve enerji eksikliği hissi ile sonuçlanabilir.
• • Solukluk: Anemili kişilerin cildi soluk görünebilir. Bu, kırmızı kan hücrelerinin azlığı nedeniyle ciltteki renk pigmentinin azalmasından kaynaklanır.
• • Nefes Darlığı: Vücut, dokulara yeterli oksijen taşıyamadığında, fiziksel aktivite sırasında veya hatta dinlenirken bile nefes darlığı yaşanabilir.
• • Baş Dönmesi ve Baş Ağrısı: Beyin yeterli oksijen alamadığında baş dönmesi, baş ağrısı ve sersemlik hissi görülebilir.
• • Çarpıntı ve Hızlı Kalp Atışı: Kalp, daha az oksijenle daha fazla çalışmak zorunda kaldığında, kalp atış hızı artabilir ve çarpıntı hissi oluşabilir.
• • Soğuğa Duyarlılık: Anemili kişiler vücut ısısını düzenleme konusunda zorluk yaşayabilirler ve soğuğa karşı daha duyarlı olabilirler.

• Cilt ve Tırnak Değişiklikleri: Kırılgan tırnaklar, cilt kuruluğu ve çatlamalar gibi cilt ve tırnaklarda değişiklikler görülebilir.

• İştah Kaybı: Anemili kişilerde iştah kaybı ve hatta ağız köşelerinde çatlaklar oluşabilir.

• Kas Zayıflığı: Kaslara yeterli oksijen taşınamadığında, kas zayıflığı ve güçsüzlük hissi oluşabilir.

HCT (Hematokrit) Düşük Olduğunda Nasıl Yükseltilir?​

Hematokrit düşüklüğüne (anemi) sahipseniz, tedavi seçenekleri altta yatan nedenlere ve aneminin türüne bağlı olarak değişir. Anemi tedavisinin ana hedefi, vücudun yeterli miktarda sağlıklı kırmızı kan hücresi üretmesini sağlamak ve oksijen taşıma kapasitesini artırmaktır. İşte hematokrit düşüklüğünü tedavi etmek için kullanılan bazı yöntemler:

• • Demir veya Vitamini Takviyeleri: Eğer demir veya vitamin eksikliği temel bir sorunsa, doktorunuzun önerdiği şekilde demir veya vitamin takviyeleri almak faydalı olabilir. Ancak takviyeleri kullanmadan önce mutlaka bir sağlık uzmanına danışmalısınız.
• • İlaç Tedavisi: Aneminin altında yatan belirli sağlık koşulları varsa, bu koşulların tedavisi anemi düzeylerini de düzeltebilir. Örneğin, böbrek yetmezliği nedeniyle anemi yaşanıyorsa, böbrek hastalığının tedavisi hemoglobin seviyelerini artırabilir.
• • Kemik İliği Uyarımı: Bazı durumlarda, kemik iliğinin kırmızı kan hücreleri üretme kapasitesini artırmak için ilaçlar kullanılabilir.

• Kan Transfüzyonu: Ciddi anemi durumlarında, hızlı bir düzelme sağlamak amacıyla kan transfüzyonları yapılabilir. Bu özellikle yaşamı tehdit eden anemilerde tercih edilir.

• Altta Yatan Hastalığın Tedavisi: Eğer anemi başka bir sağlık sorununun sonucu ise (örneğin, inflamasyon, böbrek hastalığı), altta yatan hastalığın tedavisi anemi seviyelerini yükseltebilir.

HCT (Hematokrit) Yüksekliği Nedir?​

Hematokrit yüksekliği, kandaki kırmızı kan hücrelerinin (eritrositler) hacminin toplam kan hacmine oranının normalden daha yüksek olduğu bir durumu ifade eder. Bu durum, tıbbi terimle "polisitemi" olarak adlandırılır. Polisitemi, kandaki kırmızı kan hücresi sayısının normalin üzerine çıktığı bir durumdur.

Hematokrit yüksekliğine yol açan farklı nedenler olabilir:

• • Primer Polisitemi Vera: Bu nadir görülen hastalık, kemik iliğinin aşırı miktarda kırmızı kan hücresi üretmesi sonucu meydana gelir.
• • İkincil Polisitemi: Bu türde, kandaki kırmızı kan hücresi sayısının artmasına yol açan bir altta yatan neden bulunur. Örneğin, yüksek rakımlarda yaşayanlarda vücut daha fazla oksijen taşımak için kırmızı kan hücresi üretebilir. Ayrıca, akciğer veya kalp hastalıkları gibi durumlar da ikincil polisitemiye yol açabilir.
• • Kronik Akciğer Hastalıkları: Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi akciğer hastalıkları, vücudun oksijen almasını zorlaştırabilir ve bu da kemik iliğinin daha fazla kırmızı kan hücresi üretmesine neden olabilir.

• Yüksek Rakımlarda Yaşama: Yüksek rakımlarda yaşayan kişilerde vücut daha fazla oksijen taşımak için kırmızı kan hücresi üretebilir.

• Genetik Faktörler: Nadir durumlarda, doğuştan gelen genetik faktörler kırmızı kan hücresi üretimini artırabilir.

HCT (Hematokrit) Yüksekliğinin Belirtileri Nelerdir? ​

Hematokrit yüksekliği (polisitemi), durumunda vücutta aşırı miktarda kırmızı kan hücresi bulunması, kanın viskozitesini artırabilir ve dolaşım sistemine etki edebilir. Belirtiler, polisitemi derecesine, altta yatan nedenlere ve bireyin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. İşte yüksekliğin olası belirtilerinden bazıları:

• • Baş Ağrısı ve Baş Dönmesi: Kanın daha kalın hale gelmesi, kan akışını yavaşlatabilir ve bu da baş ağrısı, baş dönmesi ve sersemlik hissine yol açabilir.
• • Nefes Darlığı: Daha kalın kan, akciğerlere ulaşan oksijen miktarını azaltabilir, bu da nefes darlığına neden olabilir.
• • Aşırı Yorgunluk: Yetersiz oksijen taşıma kapasitesi, hücrelerin ve dokuların ihtiyaç duyduğu enerjinin sağlanmasını zorlaştırabilir. Bu da genel yorgunluk ve halsizlik hissi ile sonuçlanabilir.
• • Cilt Renginde Değişiklikler: Yüksek hematokrit seviyeleri ciltte kızarıklık veya morluklara yol açabilir.
• • Göğüs Ağrısı: Yüksek kan viskozitesi, kalbin daha zor çalışmasına neden olabilir ve bu da göğüs ağrısı veya angina semptomlarına yol açabilir.

• Uyuşma ve Karıncalanma: Daha kalın kan, vücutta dolaşımın yavaşlamasına neden olabilir, bu da ellerde ve ayaklarda uyuşma veya karıncalanma hissine yol açabilir.

• Sarılık: Hematokrit yüksekliği, kırmızı kan hücrelerinin hızla parçalanmasına neden olabilir ve bu da sarılığa yol açabilir.

Hangi hastalıklar HCT (Hematokrit) Yüksekliği Sebepleri Nelerdir?​

Hematokrit yüksekliği (polisitemi), kandaki kırmızı kan hücrelerinin normalden fazla olduğu bir durumu ifade eder. Hematokrit yüksekliği, çeşitli sağlık koşullarının sonucu olarak ortaya çıkabilir. İşte hematokrit yüksekliğine yol açan bazı hastalıklar ve koşullar:

• Primer Polisitemi Vera: Bu, kemik iliğinin aşırı miktarda kırmızı kan hücresi üretmesi sonucu meydana gelen bir hastalıktır. Primer polisitemi vera genellikle bilinmeyen nedenlerle ortaya çıkar.

• Kronik Akciğer Hastalıkları: Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi akciğer hastalıkları, vücudun yeterli oksijen almasını zorlaştırabilir ve bu da kemik iliğinin daha fazla kırmızı kan hücresi üretmesine neden olabilir.

• Böbrek Yetmezliği: Kronik böbrek yetmezliği, vücuttaki kırmızı kan hücresi üretimini artırabilir.

• Polisitemi ile İlişkili Diğer Koşullar: Bazı genetik veya otoimmün hastalıklar, polisitemiye yol açabilir.

• Eritropoetin Üretiminde Artış: Eritropoetin, kırmızı kan hücrelerinin üretimini uyarır. Vücut, daha fazla oksijen taşımak için eritropoetin üretimini artırabilir. Bu durum, yüksek rakımlarda yaşama veya akciğer hastalıkları gibi durumlarla ilişkilendirilebilir.

• Trombositoktemi: Bu nadir görülen bir kan hastalığı, trombositlerin (kan pıhtılaşmasını sağlayan hücreler) normalden fazla üretildiği bir durumu ifade eder. Bu durum, bazen polisitemi ile birlikte görülebilir.

• Aplastik Anemi: Kemik iliği yeterince kırmızı kan hücresi üretemezse, vücut daha fazla üretmeye çalışabilir, bu da hematokrit yüksekliğine yol açabilir.

Sıcak çarpması (hipertermi), vücut sıcaklığının normal sınırların üzerine çıkması ve vücut ısısının düzenlenmesinin bozulması durumunu ifade eder. Bu durum genellikle aşırı sıcak hava koşulları veya aşırı fiziksel aktivite sonucu ortaya çıkar. Vücut normalde terleme yoluyla ısısını düzenler, ancak aşırı sıcaklık veya nem koşullarında bu mekanizma etkisiz hale gelebilir. Sıcak çarpması ciddi bir tıbbi durumdur ve derhal tedavi gerektirir. Özellikle yaşlılar, çocuklar ve kronik sağlık sorunları olan kişiler sıcak çarpmasına daha duyarlıdır, bu nedenle özellikle dikkat etmeleri önemlidir.

Sıcak Çarpmasının Sebepleri Nelerdir?​

Sıcak çarpması (hipertermi), vücut sıcaklığının normal sınırların üzerine çıkması ve vücut ısısının düzenlenmesinin bozulması sonucu ortaya çıkar. Bu durumun başlıca sebepleri şunlar olabilir:

• • Aşırı Sıcak Hava Koşulları: Aşırı sıcak hava, vücut ısısının artmasına neden olabilir. Özellikle yüksek nemle birleştiğinde, terleme yoluyla ısının vücuttan uzaklaştırılması zorlaşabilir.
• • Aşırı Fiziksel Aktivite: Yoğun egzersiz veya ağır fiziksel aktiviteler sırasında vücut ısısı artabilir. Bu durumda terleme ve ısının düzenlenmesi için vücut gereken tepkiyi veremeyebilir.
• • Yetersiz Sıvı Alımı: Susuzluk durumunda vücut, terleme yoluyla ısısını düzenlemekte zorlanabilir. Yeterli miktarda sıvı alınmaması sıcak çarpması riskini artırabilir.
• • Uygun Olmayan Giyim: Aşırı sıcak havalarda ağır ve sıkı giysiler giyilmesi terlemeyi ve ısı transferini zorlaştırabilir.
• • Yüksek Nem Seviyeleri: Yüksek nem, terin buharlaşmasını zorlaştırır ve vücudun soğumasını engeller. Bu da vücut ısısının yükselmesine neden olabilir.
• • Aşırı Alkol Tüketimi: Alkol, vücudun su kaybetmesine neden olabilir. Bu da dehidrasyona ve vücut sıcaklığının yükselmesine yol açabilir.

• Kronik Sağlık Sorunları: Bazı kronik sağlık sorunları (örneğin, kalp hastalığı, böbrek hastalığı) vücut ısısının düzenlenmesini zorlaştırabilir ve sıcak çarpması riskini artırabilir.

• İlaç Kullanımı: Bazı ilaçlar, vücut sıcaklığının artmasına neden olabilir. Özellikle terleme mekanizmasını etkileyen veya vücut ısısını yükselten ilaçlar risk oluşturabilir.

• Yaş Faktörü: Yaşlılar ve bebekler, vücut ısısını düzenleme yetenekleri daha zayıf olduğu için sıcak çarpmasına daha duyarlı olabilir.

Sıcak Çarpmasında Kimler Risk Altındadır? Risk Grupları Nelerdir?​

Sıcak çarpması herkesi etkileyebilir, ancak bazı gruplar diğerlerine göre daha yüksek risk altındadır. Bu risk grupları şunlar olabilir:

• • Yaşlılar: Yaşlı insanlar, vücut ısısını düzenleme yeteneklerinin azalması nedeniyle sıcak çarpmasına daha duyarlıdır.
• • Çocuklar: Çocuklar, vücutlarının yüzey alanı büyük olduğu için daha hızlı ısınırlar. Ayrıca terleme mekanizmaları tam olarak gelişmediği için vücut ısısını düzenlemekte zorlanabilirler.
• • Kronik Sağlık Sorunları Olanlar: Kalp hastalığı, böbrek hastalığı, diyabet gibi kronik sağlık sorunları olan kişiler vücut ısısını düzenleme yeteneklerinde zayıflama yaşayabilir, bu da sıcak çarpması riskini artırabilir.
• • Aşırı Kilolu veya Obez Kişiler: Aşırı kilolu veya obez bireyler, vücut ısısını düzenleme zorlukları yaşayabilirler çünkü fazla vücut yağı ısıyı tutabilir ve terlemeyi zorlaştırabilir.
• • Fiziksel Aktivite ve Spor Yapanlar: Aşırı fiziksel aktivite veya spor yapanlar, vücut sıcaklığını artırabilir ve terleme yoluyla kaybedilen mineral ve sıvının yerine konulmaması durumunda sıcak çarpması riski artabilir.
• • Yetersiz Sıvı Alımı: Su alımı yetersiz olan kişiler, dehidrasyon riski altındadır. Dehidrasyon vücut ısısını artırabilir ve sıcak çarpması riskini yükseltir.

• Yüksek Nem ve Sıcaklıkta Çalışanlar: Açık hava çalışanları, özellikle yüksek nem ve sıcaklık koşullarında çalışanlar sıcak çarpması riski altındadır.

• İlaç Kullananlar: Bazı ilaçlar vücut ısısını artırabilir veya terleme mekanizmasını etkileyebilir, bu da sıcak çarpması riskini artırabilir.

Sıcak Çarpmasının Belirtileri Nelerdir?​

Sıcak çarpması (hipertermi) belirtileri, vücut sıcaklığının normalden yüksek seviyelere çıkması ve vücudun ısıyı düzenleme yeteneğinin bozulması sonucu ortaya çıkar. Bu belirtiler şunlar olabilir:

• • Vücut sıcaklığı 40°C'nin (104°F) üzerine çıkabilir.
• • Vücut, sıcaklığı düşürmeye çalışmak için aşırı terler, ancak terleme yetersiz kalabilir.
• • Kalp atış hızı artabilir.
• • Dolaşım sistemi sorunları nedeniyle baş dönmesi, sersemlik veya bayılma hissi yaşanabilir.
• • Şiddetli ve zonklama şeklinde baş ağrıları ortaya çıkabilir.
• • Kaslarda halsizlik veya yorgunluk hissi olabilir.
• • Mide bulantısı ve kusma başlayabilir.
• • Solunum hızı artabilir.
• • Aşırı terleme ve tuz kaybı nedeniyle kas krampları gelişebilir.
• • Cilt kızarabilir, kuruyabilir veya nemli görünebilir. Ayrıca sıcak ve kuru cilt de görülebilir.
• • Şiddetli durumlarda ajitasyon, karışıklık veya bilinç kaybı görülebilir.

Eğer bir kişide bu belirtilerden herhangi biri veya birkaçı görülüyorsa, hemen yardım alınmalı ve ilgili önlemler alınmalıdır.

Sıcak Çarpmasının Tanısı Ve Tedavisi​

Sıcak çarpmasının tanısı genellikle semptomların ve kişinin maruz kaldığı koşulların değerlendirilmesiyle konur. Eğer sıcak çarpması şüphesi varsa veya belirtiler ciddi ise, derhal tıbbi yardım almak önemlidir. Tanı ve tedavi genellikle aşağıdaki adımları içerir:

Tanı​

• Semptomların Değerlendirilmesi: Hekim, kişinin semptomlarını dinler ve gözlemler. Yüksek vücut sıcaklığı, aşırı terleme, hızlı nabız gibi belirtiler sıcak çarpması ihtimalini artırabilir.

• Hikaye Alımı: Kişinin son zamanlarda nerede ve ne kadar süreyle maruz kaldığı yüksek sıcaklık veya nem koşulları değerlendirilir.

• Fizik Muayene: Hekim, kişinin vücut sıcaklığını ölçer, cilt durumunu değerlendirir ve diğer fiziksel bulguları inceleyerek sıcak çarpması olup olmadığını teyit eder.

Tedavi​

• Serin Ortam Sağlama: Kişi hemen serin ve gölgeli bir alana taşınmalıdır. Vücut ısısını düşürmek için uygun bir çevre sağlamak önemlidir.

• Vücut Soğutma: Islak bez veya giysiyle vücudu soğutmak, vantilatör kullanmak veya soğuk su uygulamak gibi yöntemlerle vücut sıcaklığı düşürülmeye çalışılır. Ancak aşırı soğuk su kullanmaktan kaçınılmalıdır.

• Sıvı Takviyesi: Bol miktarda su içirilerek susuzluğun giderilmesi ve tuz kaybının önlenmesi sağlanmalıdır. Elektrolit içeren içecekler de faydalı olabilir.

• Mineral Takviyesi: Terleme ile kaybedilen mineral ve tuzların yerine konması için tuzlu yiyecek veya içecekler tüketilebilir.

• Tıbbi Yardım: Belirtiler hızla düzelmezse veya ciddi durumlar varsa, hemen tıbbi yardım alınmalıdır. Bazı durumlarda hastaneye yatış gerekebilir.

Isı (Sıcak) Bitkinliği Nedir?​

Isı bitkinliği, vücut sıcaklığının yükselmesi nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur ve genellikle aşırı sıcak hava koşullarında veya aşırı fiziksel aktivite sonucunda meydana gelir. İnsan vücudu, normalde belirli bir sıcaklık aralığında çalışır. Vücut ısısının bu aralığın üstüne çıkması durumunda, vücut ısısını dengelemek için terleme gibi mekanizmalar devreye girer.

Ancak aşırı sıcak hava veya aşırı fiziksel aktivite gibi durumlar, vücut ısısının artmasına ve terleme yoluyla yeterince soğutulamamasına neden olabilir. Bu durumda vücut, aşırı ısınma nedeniyle bazı olumsuz semptomlar gösterebilir.

Sıcak Çarpması ile Isı Bitkinliğinin Benzerlikleri Ve Farkları​

Sıcak çarpması ve ısı bitkinliği, her ikisi de aşırı sıcak hava koşulları veya aşırı fiziksel aktivite sonucu ortaya çıkan vücut ısısı düzenleme sorunlarına bağlı sağlık sorunlarıdır. Ancak bu iki durum arasında bazı önemli benzerlikler ve farklar vardır:

Benzerlikler​

• Aşırı Sıcaklık İle İlgili: Her iki durum da aşırı sıcak hava koşulları veya aşırı fiziksel aktivite gibi nedenlerle tetiklenebilir. Vücut ısısının düzenlenmesi mekanizmalarının yetersiz kaldığı durumlarda oluşurlar.

• Vücut Sıcaklığı Yükselmesi: Her iki durumda da vücut sıcaklığı yükselir. Bu yüksek vücut sıcaklığı, normal çalışma aralığının üzerine çıktığında çeşitli semptomlara yol açar.

Farklılıklar​

• Ciddiyet Seviyeleri: En büyük farklardan biri ciddiyet seviyeleridir. Sıcak çarpması, ciddi ve potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir durumdur. Vücut sıcaklığı genellikle 40°C (104°F) veya daha yüksek seviyelere çıkar ve bu durum acil tıbbi müdahale gerektirir. Isı bitkinliği ise genellikle sıcak çarpmasından önceki bir aşama olarak kabul edilir ve semptomları daha hafiftir.

• Semptomlar ve Bulgular: Her iki durumda da semptomlar vücut ısısının yükselmesiyle ilgili olsa da, belirtiler farklılık gösterir. Sıcak çarpmasında cilt genellikle kızarır ve kurur, bilinç kaybı görülebilir, solunum hızlanır ve ciddi organ hasarı riski artar. Isı bitkinliği semptomları arasında halsizlik, baş dönmesi, bulantı, kusma, hızlı nabız ve solgunluk yer alır.

• Tedavi ve İyileşme: Sıcak çarpması durumunda acil tıbbi müdahale gerekmektedir. Kişi hızla serin bir yere taşınmalı, vücut soğutulmalı ve tıbbi yardım alınmalıdır. Isı bitkinliği daha hafif bir durum olup, genellikle serin bir yerde dinlenme, bol sıvı tüketimi ve uygun tedavi ile iyileştirilebilir.

Özetle, sıcak çarpması ve ısı bitkinliği aşırı sıcaklık koşullarının neden olduğu vücut ısısı düzenleme sorunlarına bağlı sağlık sorunlarıdır. Ancak sıcak çarpması daha ciddi ve acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur.

Sıcak Çarpmasıyla Güneş Çarpmasının Benzerlikleri Ve Farkları Nelerdir?​

Sıcak çarpması ve güneş çarpması, her ikisi de aşırı sıcak hava koşulları nedeniyle ortaya çıkan sağlık sorunlarıdır, ancak farklı mekanizmalara ve belirtilere sahiptirler. İşte bu iki durumun benzerlikleri ve farkları:

Benzerlikler​

• Aşırı Sıcaklık Nedeniyle Ortaya Çıkarlar: Hem sıcak çarpması hem de güneş çarpması, aşırı sıcak hava koşulları nedeniyle ortaya çıkarlar. Yüksek sıcaklık ve yüksek nem, her iki durumun da tetikleyicisi olabilir.

• Vücut Isısı Artar: Hem sıcak çarpmasında hem de güneş çarpmasında vücut ısısı normalden yüksek seviyelere çıkar. Vücudun ısı düzenleme mekanizması aşırı sıcaklık koşullarında zorlanır.

Farklar​

• Nedenleri ve Mekanizmaları: Sıcak çarpması, vücut ısısının normal sınırların üzerine çıkması ve vücut ısısının düzenlenmesinin bozulması sonucu meydana gelir. Terleme yoluyla ısı atılması yetersiz kalır. Güneş çarpması ise, direkt güneş ışığına maruz kalmanın etkisiyle oluşur. Bu durumda beyin ve merkezi sinir sistemi üzerindeki etkiler daha belirgindir.

• Belirtiler: Sıcak çarpmasının belirtileri yüksek vücut sıcaklığı, aşırı terleme, hızlı nabız, baş ağrısı, baş dönmesi, kas krampları ve halsizlik gibi bulgulardır. Güneş çarpması ise baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, kas krampları, hızlı nabız, ciltte kızarıklık veya solgunluk, sersemlik, bilinç kaybı ve daha ciddi durumlarla ilişkilidir.

• Risk Grupları: Sıcak çarpması herkesi etkileyebilirken, güneş çarpması daha çok açık havada çalışanlar, sporcular ve uzun süre güneş altında kalanlar gibi gruplarda daha yaygın görülebilir.

Sıcak Çarpmasından Korunma Yöntemleri Nelerdir?​

Sıcak çarpmasından korunmak için aşağıda sıralanan yöntemleri uygulamak önemlidir:

• • Aşırı Sıcak Havalarda Dışarıda Aktiviteyi Azaltın: Özellikle en sıcak saatlerde (genellikle öğle saatleri) dışarıda uzun süreli fiziksel aktivitelerden kaçının. Eğer aktivite yapmanız gerekiyorsa, mümkünse serin saatlere denk getirin.
• • Serin ve Gölgeli Alanlarda Kalın: Güneş altında uzun süre kalmanın yerine serin ve gölgeli yerlerde zaman geçirin. Eğer dışarıda olmanız gerekiyorsa, şapka, şemsiye veya gölgelik gibi koruma sağlayıcıları kullanın.
• • Uygun Giysiler Giyin: Hafif, açık renkli ve gevşek giysiler giyin. Aşırı sıkı veya ağır giysiler terlemeyi zorlaştırabilir. Ayrıca güneş ışınlarını yansıtan giysiler tercih ederek cildi daha iyi koruyabilirsiniz.
• • Yeterli Sıvı Alımı: Susuz kalmamak için bol miktarda su içmek önemlidir. Aşırı sıcak havalarda daha fazla su tüketmeye özen gösterin. Su dışında, elektrolit içeren içecekler de tercih edilebilir.
• • Tuz Dengesini Sağlamak: Terleme ile kaybedilen tuz ve mineralleri yerine koymak için tuzlu yiyecekler veya elektrolit içeren içecekler tüketebilirsiniz.
• • Aşırı Alkol ve Kafein Tüketiminden Kaçının: Alkol ve kafein, vücudu daha fazla su kaybetmeye yönlendirebilir. Bu nedenle bu tür içecekleri aşırıya kaçmadan tüketmeye dikkat edin.
• • Araba İçinde Çocuk Bırakmayın: Araba içi sıcaklık çok hızlı bir şekilde yükselebilir. Çocukları veya evcil hayvanları araç içinde asla uzun süre bırakmayın.

• Evde Serinlemek İçin Yöntemler Kullanın: Evde klima veya vantilatör kullanarak iç mekanı serin tutun. Eğer bu imkanlar yoksa, soğuk kompres veya soğuk banyo gibi yöntemlerle serinleyebilirsiniz.

• Güneş Kremi Kullanın: Güneş kremi kullanarak cildinizi güneşin zararlı etkilerine karşı koruyun. Bu cilt yanıklarını ve güneş çarpmasını önlemeye yardımcı olabilir.

Hamilelikte Sıcak Çarpması​

Hamilelik sırasında vücut zaten daha hassas bir denge içindedir ve aşırı sıcak havalarda sıcak çarpması riski daha da artabilir. Hamilelikte sıcak çarpmasından korunmak önemlidir çünkü anne adayının sağlığı sadece kendisi için değil, bebeği için de önemlidir. İşte hamilelikte sıcak çarpmasından korunma yöntemleri:

• • Hamilelik sırasında daha fazla sıvıya ihtiyaç duyarsınız, bu nedenle bol bol su içmek önemlidir. Susuz kalmaktan kaçının.
• • En sıcak saatlerde dışarıda uzun süreli aktivitelerden kaçının. Mümkünse sabahın erken saatlerinde veya akşamüstü daha serin saatlerde hareket edin.
• • Güneş altında uzun süre kalmanın yerine serin ve gölgeli alanlarda bulunun. Açık havadaysanız koruyucu giysiler giyin ve şapka takın.
• • Hafif ve rahat kıyafetler tercih edin.
• • Güneş Kremi Kullanın.
• • Aşırı Alkol ve Kafein Tüketiminden Kaçının

• Hamilelik süreci zaten vücut için yorucu olabilir. Yorgun hissettiğinizde dinlenmek önemlidir. Aşırı yorgunluk sıcak çarpması riskini artırabilir.

• Terlemeyle kaybedilen tuz ve mineralleri yerine koymak için tuzlu yiyecekler veya elektrolit içeren içecekler tüketebilirsiniz.

Bebeklerde Hipertermi Belirtileri​

Bebekler vücut ısısını düzenleme yetenekleri henüz tam olarak gelişmediği için aşırı sıcak hava koşullarına karşı daha hassastır. Bu nedenle bebeklerde hipertermi (sıcak çarpması) belirtilerine dikkat etmek önemlidir. İşte bebeklerde hipertermi belirtileri:

• • Bebeğinizin alınını veya ense bölgesini dokunarak vücut sıcaklığını kontrol edin. Normalde 37°C - 38°C arasında olmalıdır. 38°C'nin üzerindeki sıcaklıklar hipertermiyi işaret edebilir.
• • Bebeğinizin aşırı terlemesi, vücut ısısının yükseldiğini ve terleme yoluyla düzenlenemediğini gösterebilir.
• • Bebek hipertermi yaşadığında huzursuz ve gergin olabilir. Aşırı rahatsızlık belirtileri görülebilir.
• • Hipertermi durumunda bebek daha hızlı soluyabilir veya solunumda güçlük çekebilir.
• • Aşırı sıcaklık nedeniyle bebek iştah kaybedebilir veya beslenmekte zorluk yaşayabilir.
• • Ciltte kızarıklık, terlemeye bağlı nemli bir görünüm veya solgunluk gibi değişiklikler olabilir.
• • Bebek aşırı sıcaklık nedeniyle huysuz, aşırı derecede ağlamaklı veya halsiz olabilir.
• • Aşırı terleme sonucu bebek cildi kuruyabilir.
• • Ciddi durumlarda bebekte bilinç kaybı, sersemlik veya bayılma görülebilir.

Eğer bebeğinizde yüksek vücut sıcaklığı, aşırı terleme, huzursuzluk, solunum sorunları gibi belirtiler görüyorsanız, hemen tıbbi yardım almalısınız.

Sıcak Çarpmasına Ne İyi Gelir?​

Sıcak çarpması ciddi bir tıbbi durumdur ve derhal tıbbi yardım gerektirebilir. Ancak ilk yardım yöntemleri ile sıcak çarpmasının etkilerini hafifletebilir ve vücut sıcaklığını düşürebilirsiniz. İşte sıcak çarpması durumunda yapmanız gerekenler:

• • Öncelikle sıcak çarpması yaşayan kişiyi serin ve gölgeli bir yere taşıyın.
• • İdeal olarak duş almak veya bir havuzda yüzmek gibi vücut sıcaklığını düşürecek yöntemleri kullanın. Ayrıca ıslak soğuk bezleri vücudun üzerine koyarak da serinletebilirsiniz. Ancak aşırı soğuk su kullanmaktan kaçının, çünkü ani sıcaklık değişiklikleri de tehlikeli olabilir.
• • Bol su içirerek dehidrasyonu önleyin. Su kaybını telafi etmek için elektrolit içeren içecekler de tercih edebilirsiniz.
• • Kişinin giysilerini hafifletin veya çıkarın.
• • Eğer mümkünse serin bir odada vantilatör veya klima kullanarak vücut sıcaklığını düşürün.

• Kişinin dinlenmesine izin verin.

• Belirtiler hafifse ve kişi hızla iyileşiyorsa, evdeki önlemler yeterli olabilir. Ancak belirtiler ciddi veya hızla kötüleşiyorsa hemen tıbbi yardım almalısınız.

Sıcaklığa Bağlı Yaz Hastalıkları Nelerdir?
Sıcak hava dönemleri, keyifli yaz günlerini beraberinde getirirken, aynı zamanda insan sağlığı üzerinde de etkilere neden olabilir. Yüksek sıcaklıklar, vücut sıcaklığını dengelemekte zorlanmamıza ve çeşitli hastalıklara yol açabilecek potansiyele sahiptir. Bu makalede, sıcaklığa bağlı hastalıkları ve bu hastalıklardan korunma yollarını inceleyeceğiz.

Sıcak Çarpması Nedir?​

Sıcak çarpması, vücudun aşırı sıcaklığa ve nem koşullarına maruz kaldığında sıcak düzenlemesinin bozulması sonucu gelişen bir sağlık durumudur. Vücut normalde sıcaklığını düzenlemek için terleme yoluyla ısının bir kısmını kaybeder. Ancak aşırı sıcak hava koşullarında veya yoğun fiziksel aktivite sırasında vücut ısısı artabilir ve terleme mekanizması yetersiz kalabilir. Bu durumda vücut ısısı tehlikeli seviyelere yükselir ve sıcak çarpması meydana gelir.

Sıcak Çarpmasının Belirtileri​

• Yüksek vücut sıcaklığı (genellikle 104°F veya 40°C üzeri)

• Hızlı nabız ve hızlı solunum

• Baş dönmesi veya sersemlik

• Şiddetli baş ağrısı

• Kuru ve kızarmış cilt

• Bulantı veya kusma

• Zayıflık veya yorgunluk

Sıcak çarpmasının ciddi bir tıbbi durum olduğunu unutmamanız önemlidir. Eğer bir kişide sıcak çarpması belirtileri görüyorsanız hemen tıbbi yardım alınmalıdır. Aynı zamanda kişiyi serin bir yere taşıyarak vücut ısısını düşürmeye çalışabilirsiniz. Bol su içmek de önemlidir, ancak alkollü veya kafeinli içeceklerden kaçınılmalıdır.

Sıcak Çarpmasından Korunmak​

• Sıcak havalarda gerektiğinde dışarıda bulunmaktan kaçının.
• Eğer dışarıda olmanız gerekiyorsa, hafif ve hava geçiren giysiler giyin.
• Mümkünse fiziksel aktiviteleri daha serin saatlere kaydırın.
• Düzenli aralıklarla gölgeli ve serin yerlere giderek dinlenin.
• Yeterli miktarda su içmeyi unutmayın ve sık sık su alımını sağlayın.

Sıcak Çarpmasının Tedavisi​

Eğer bir kişide sıcak çarpması belirtileri görüyorsanız, aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

• Hemen Serin Bir Yere Taşıyın: Kişiyi gölgeye veya serin bir yere taşıyın.
• Vücut Isısını Düşürmeye Çalışın: İdeal olarak, vücut ısısını hızlıca düşürmek için serin suyla ıslatılmış havlu veya bezleri kişinin vücuduna yerleştirin. Özellikle bilekler, boyun ve kasık gibi bölgeleri hedef alabilirsiniz.
• Su İçirin: Kişiye yavaş yavaş su içirin. Ancak aşırıya kaçmamaya dikkat edin. İdeal olarak, elektrolit içeren içecekler de tercih edilebilir.
• Hızlı Tıbbi Yardım Alın: Sıcak çarpması ciddi bir tıbbi durumdur. Eğer belirtiler şiddetlenir veya hızla düzelmezse, hemen profesyonel tıbbi yardım alın.
• Serinlemesi Sağlanana Kadar İzleyin: Kişinin vücut ısısının normalleşmesini ve belirtilerinin hafiflemesini bekleyin.

Sıcak Bitkinliği Nedir?​

Sıcak bitkinliği, vücudun aşırı sıcaklık ve nem koşullarına maruz kaldığında ısıl düzenlemesini kaybetmesi sonucu meydana gelen bir sağlık durumudur. Aynı zamanda "ısı stresi" veya "ısı kaynaklı bitkinlik" olarak da adlandırılır. Sıcak bitkinliği, sıcak çarpması kadar ciddi olmasa da, yine de ciddiye alınması gereken bir durumdur ve tedavi edilmezse daha ciddi sorunlara yol açabilir.

Sıcak Bitkinliğinin Belirtileri ve Özellikleri​

• Aşırı Terleme: Vücut, aşırı ısının atılması için terler. Ancak uzun süre devam eden terleme elektrolit kaybına ve su eksikliğine yol açabilir.

• Halsizlik ve Yorgunluk: Sıcak bitkinliği yaşayan kişi genellikle halsiz hisseder ve enerji düzeyi düşebilir.

• Baş Dönmesi veya Sersemlik: Denge kaybı, baş dönmesi veya sersemlik hissi sıkça görülebilir.

• Mide Bulantısı ve Kusma: Aşırı sıcaklık ve terleme, mide bulantısı ve hatta kusmaya neden olabilir.

• Hızlı Nabız ve Solunum: Vücut, ısının düzenlenmeye çalıştığı bir tepki olarak nabız ve solunum hızını artırabilir.

Sıcak Bitkinliğinin Tedavisi​

Eğer bir kişi sıcak bitkinliği belirtileri gösteriyorsa, aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz

• • Serin Bir Yere Taşıyın: Kişiyi gölgeye veya serin bir yere taşıyın.
• • Sıvı ve Elektrolit Alımını Sağlayın: Sıcak bitkinliği genellikle sıvı ve elektrolit kaybıyla ilişkilidir. Bu nedenle su veya elektrolit içeren içecekler vermek önemlidir.
• • Giyimi Ayarlayın: Sıkı ve ağır giysiler yerine hafif ve hava geçiren kıyafetler tercih edilmelidir.
• • Vücut Isısını Düşürmeye Çalışın: Serin suyla ıslatılmış havlu veya bezleri vücuda yerleştirmek veya soğuk bir banyo yapmak, vücut ısısını düşürmeye yardımcı olabilir.
• • Tıbbi Yardım Alın: Belirtiler hafifse ve tedaviyle düzelirse, yine de doktorunuzla iletişime geçmek önemlidir. Belirtiler ciddi veya uzun süreliyse, hemen tıbbi yardım alınmalıdır.

Sıcak bitkinliği, sıcak havalarda veya aşırı fiziksel aktivite sırasında ortaya çıkabilir. Önlem almak, yeterli su içmek ve aşırı sıcak havalarda aşırı fiziksel aktivitelerden kaçınmak gibi basit adımlarla sıcak bitkinliği riskini azaltabilirsiniz.

Sıcak Senkobu Nedir​

Sıcak senkop, aşırı sıcaklık ve nem koşullarına maruz kaldığında meydana gelen bir tür bayılma durumudur. Aynı zamanda "ısıl senkop" veya "ısı kaynaklı bayılma" olarak da adlandırılır. Sıcak senkop, genellikle vücutta aşırı terleme ve sıvı kaybı sonucu kan basıncının düşmesi ve beyin dokusuna yeterli oksijen ve besin maddesi taşınamaması nedeniyle ortaya çıkar.

Sıcak Senkopun Belirtileri​

• Baş dönmesi
• Bulanık görme
• Hafif baş ağrısı
• Soğuk terleme
• Solgunluk
• Hızlı nabız
• Hafif mide bulantısı

Sıcak senkop, genellikle aşırı sıcak hava koşulları altında uzun süre ayakta durma, fazla terleme veya yetersiz sıvı alımı gibi faktörlerle tetiklenebilir. Özellikle sıcak ve nemli ortamlarda aşırı fiziksel aktivite sırasında veya kapalı alanlarda kalabalık etkinliklerde sıkça görülür.

Sıcak Senkobun Tedavisi​

Eğer bir kişi sıcak senkop geçirirse, aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

• • Hemen Oturtun: Kişiyi hızla oturacak bir yere yönlendirin veya oturtun.
• • Serin Bir Ortam Sağlayın: Eğer mümkünse serin ve havalandırılmış bir yerde bulunmasını sağlayın.
• • Su İçmesini Sağlayın: Kişiye yavaş yavaş su içmeyi teşvik edin. Ancak hızla içmemesine dikkat edin.
• • Başını Göğsüne Eğmesini Sağlayın: Başını hafifçe öne eğmesini isteyin. Bu, beyine daha fazla kan akışını destekleyebilir.
• • Tuz İçeren Yiyecekler: Eğer mümkünse tuz içeren yiyecekler veya elektrolit içeren içecekler vermek faydalı olabilir.

Sıcak senkop, genellikle hafif bir bayılma durumu olarak kabul edilir ve genellikle kişi oturduğunda veya yattığında kendini daha iyi hisseder. Ancak yine de, belirtiler ciddi veya uzun süreliyse veya kişi tekrarlayan senkop nöbetleri yaşıyorsa, bir sağlık profesyoneli ile iletişime geçmek önemlidir.

Sıcak Krampları Nedir?​

Sıcak krampları, sıcak hava koşulları veya yoğun fiziksel aktivite nedeniyle kaslarda ani ve şiddetli kramp veya ağrıların meydana geldiği bir durumdur. Bu kramp ve ağrılar genellikle bacak kaslarında, karın kaslarında veya kollarda hissedilir. Sıcak krampları, vücudun aşırı sıvı ve elektrolit kaybı nedeniyle düşük tuz düzeyleri ve kas yorgunluğu gibi faktörlerden kaynaklanır.

Sıcak Kramplarının Belirtileri ve Özellikleri​

• Ani Kas Ağrısı: Genellikle bacağın arka tarafı, karın veya kol gibi bölgelerde ani ve şiddetli kas ağrısı yaşanabilir.
• Kas Gerginliği: Kramplar sırasında kaslar sertleşebilir veya kasılabilir.
• Ağrı: Ağrı genellikle ani bir şekilde başlar ve şiddetli olabilir. Hareket ettikçe ağrı artabilir.
• Sıcaklık ve Nem Koşullarıyla İlişkili: Sıcak hava koşulları veya aşırı terleme sonucu oluşabilir. Özellikle fiziksel aktiviteler sırasında yaygın hale gelebilir.

Sıcak Kramplarının Tedavisi​

Eğer bir kişi sıcak krampları yaşıyorsa, aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz

• • Hareketi Azaltın: Hareketi azaltmak ve etkilenen kası dinlendirmek önemlidir.
• • Kası Esnetin: Eğer mümkünse, etkilenen kası nazikçe esnetmeye çalışın.
• • Hafif Masaj: Etkilenen bölgeye hafif masaj yapabilirsiniz. Ancak ağrıyı daha fazla artırmamaya dikkat edin.
• • Su ve Elektrolit İçecekleri: Kişiye yavaş yavaş su veya elektrolit içeren içecekler vermek faydalı olabilir.
• • Soğutma Uygulamaları: Soğuk kompres veya serin bir banyo gibi soğutma uygulamaları da rahatlatıcı olabilir.

Eğer sık sık veya şiddetli sıcak krampları yaşıyorsanız, bir sağlık profesyoneli ile iletişime geçmek önemlidir. Bu durum bazen ciddi elektrolit dengesizliklerinin bir belirtisi olabilir.

Sıcak Döküntüsü Nedir?​

Sıcak döküntüsü genelde ülkemizde isilik olarak adlandırılır, aşırı sıcak hava koşulları veya terleme sonucu cildin tıkanmış ter bezleri nedeniyle meydana gelen bir cilt rahatsızlığıdır. Tıkanmış ter bezleri, terin cilt yüzeyine çıkmasını engeller ve bu da küçük, kızarık, kabarcıklı veya sivilce benzeri döküntülerin oluşmasına yol açar. Sıcak döküntüsü, özellikle sıcak ve nemli hava koşullarında, bebeklerde ve küçük çocuklarda daha yaygın olarak görülür.

Sıcak Döküntüsünün Belirtileri ve Özellikleri​

• Kızarıklık: Küçük kırmızı veya pembe noktalar veya lekeler şeklinde ciltte görülen kızarıklık.
• Kabarcıklar: Kızarıklık genellikle küçük kabarcıklara veya sivilce benzeri lezyonlara dönüşebilir.
• Kaşıntı: Döküntüler genellikle kaşıntılı olabilir ve bu durum, cildi daha da tahriş edebilir.
• Yanma Hissi: Bazen döküntülerin olduğu bölgede hafif bir yanma hissi yaşanabilir.

Sıcak döküntüsü, genellikle vücudun ter bezlerinin tıkanmasına bağlı olarak oluşur ve terin cilt yüzeyine çıkamaması sonucu ortaya çıkar. Bu genellikle aşırı terleme veya sıcak hava koşulları altında gerçekleşebilir. Sıcak döküntüsü genellikle en çok boyun, omuzlar, göğüs, sırt ve kasık bölgelerinde görülür.

Sıcak Döküntüsünün Tedavisi​

Sıcak döküntüsü genellikle kendiliğinden düzelir, ancak aşağıdaki adımlarla rahatsızlığı hafifletebilirsiniz

• Serin Tutun: Serin ve hava geçiren giysiler giymeye özen gösterin.
• Sık Duş Alın: Düzenli olarak serin suyla duş almak veya banyo yapmak, ter bezlerinin tıkanmasını engelleyebilir.
• Kuruluk Sağlayın: Banyo veya duş sonrasında cildi nazikçe kurulayın. Gerek kendiniz gerek çocuklarınızda pudra kullanabilirsiniz.
• Kaşıntıyı Yatıştırın: Kaşıntıyı hafifletmek için nemlendirici veya kaşıntı giderici ürünler kullanabilirsiniz.
• Bol Sıvı Alın: Vücudun yeterli sıvıya sahip olmasını sağlamak her zaman önemlidir.

Sıcak Ödemi Nedir?​

Sıcak ödemi, aşırı sıcak hava koşulları nedeniyle genellikle eller, ayaklar veya bacaklar gibi uzuvlarda meydana gelen bir durumdur. Bu durum, aşırı ısının damar genişlemesine ve vücut sıvısının damarlardan doku aralıklarına geçişine neden olmasıyla ortaya çıkar. Sıcak ödemi, sıcak hava koşulları, yüksek nem ve aşırı terleme sonucu oluşabilir.

Sıcak Ödemin Belirtileri ve Özellikleri​

• El veya Ayak Şişmesi: Özellikle ellerde, ayaklarda veya bacaklarda hafif şişlik görülebilir.
• Ciltte Parlaklık: Etkilenen bölgelerde cilt parlak görünebilir.
• Sıkışma Hissi: Şişmiş bölgelerde hafif bir sıkışma veya gerginlik hissi yaşanabilir.
• Ağırlık ve Rahatsızlık: Şişmiş bölgelerde hafif bir ağırlık hissi veya rahatsızlık hissedebilirsiniz.

Sıcak ödemi, genellikle vücudun aşırı sıvı ve tuz kaybı nedeniyle ortaya çıkar. Bu durum genellikle geçicidir ve sıcaklık koşulları normale döndüğünde veya vücut yeterli sıvı ve tuz dengesini yeniden sağladığında düzelir.

Sıcak Ödeminin Tedavisi​

Sıcak ödemi hafifletmek ve rahatlatmak için aşağıdaki adımları deneyebilirsiniz

• • Uzuvları Yükseltin: Etkilenen bölgeyi yukarı kaldırmak, ödemin hafiflemesine yardımcı olabilir.
• • Sık Duş Alın: Serin suyla duş almak veya banyo yapmak, vücudun sıcaklığını düşürebilir ve ödemi azaltabilir.
• • Bol Sıvı Alın: Vücudun yeterli sıvıya sahip olmasını sağlamak önemlidir.
• • Tuz Alımına Dikkat Edin: Dengeli tuz alımı da önemlidir. Aşırı tuz tüketimi sıvı tutulmasına neden olabilir.
• • Serin Tutun: Sıcak hava koşullarında serin giysiler giymeye özen gösterin.
• • Doktorunuza Danışın: Eğer şişlik şiddetli veya uzun süreliyse veya diğer sağlık sorunlarına işaret ediyorsa, doktorunuza danışmanız önerilir.

Sıcak ödemi genellikle geçicidir ve genellikle tedavi gerektirmez. Ancak, aşırı şişlik veya şiddetli rahatsızlık durumunda bir sağlık profesyoneli ile görüşmek gereklidir.

Sıcaklığa bağlı hastalıklar yaz aylarında herkesi etkileyebilir. Ancak, basit önlemler alarak bu hastalıklardan korunmak mümkündür. Bol su içmek, uygun giyinmek ve fiziksel aktiviteleri dikkatli bir şekilde yönetmek, sağlığımızı korumak için atabileceğimiz adımlardan sadece birkaçıdır. Unutmayın ki, sıcak havalarda sağlığınızı önemseyerek keyifli yaz günlerinin tadını çıkarabilirsiniz.

Sedimentasyon testi, tıbbi bir testtir ve kişinin kanındaki eritrositlerin (kırmızı kan hücreleri) bir saat boyunca ne kadar hızlı bir şekilde çökelip tabanında bir sediment (çökelti) oluşturduğunu ölçer. Bu test, eritrositlerin kan plazması içindeki ağırlığa göre çökelme hızını değerlendirir ve eritrositlerin topluca aşağı doğru çökelmesini ifade eder.

Test, birçok farklı tıbbi durumun tanısında ve izlenmesinde kullanılır. Genellikle vücutta bir tür inflamasyon (iltihaplanma) veya enfeksiyonun belirlenmesi için bir belirteç olarak kullanılır. İltihaplanma veya enfeksiyon durumlarında, kan plazması içinde bulunan proteinlerde değişiklikler olur ve bu değişiklikler eritrositlerin daha hızlı çökmesine neden olur. Bu nedenle sedimantasyon hızı, bir tıbbi durumun varlığını veya seyrini değerlendirmek için kullanışlı bir bilgi sağlar.

Sedimentasyon, birçok farklı yöntemle ölçülür, ancak en yaygın kullanılan yöntem Westergren Sedimentasyon Testi'dir. Bu test, bir saat boyunca bir kan örneğinin çökelti oluşturduğu milimetre cinsinden ölçülür. Sonuçlar, normalleri aşan veya altında olan bir sedimantasyon hızıyla ilişkilendirilerek yorumlanır.

Sedimantasyon Testi Neden Yapılır?​

Sedimantasyon testi, birçok farklı tıbbi amaç için yapılır ve genellikle bir hastanın sağlık durumunu değerlendirmek, bir hastalığın teşhisini desteklemek veya izlemek amacıyla kullanılır. İşte sedimantasyon testinin neden yapıldığı bazı yaygın nedenler:

• Enfeksiyonların Teşhisi: Enfeksiyonlar (örneğin, bakteriyel veya viral enfeksiyonlar) vücudun inflamatuvar yanıtını tetikleyebilir. Bu yanıt, sedimantasyon hızını artırabilir. Yani, sedimantasyon testi, enfeksiyonun varlığını veya şiddetini değerlendirmek için kullanılabilir.
• İltihaplanmanın İzlenmesi: Romatoid artrit, lupus gibi iltihaplı romatizmal hastalıklar ve kronik inflamatuvar hastalıklar gibi durumlarda, sedimantasyon testi hastalığın şiddetini izlemek ve tedaviye yanıtı değerlendirmek için kullanılır.
• Otomatik Bağışıklık Hastalıklarının Teşhisi: Bazı otoimmün hastalıklar, vücudun kendi dokularına saldırdığı durumlardır. Bu hastalıkların teşhisi ve izlemesi için sedimantasyon testi kullanılabilir.
• Kanser Teşhisi ve İzlemi: Bazı kanser türleri, sedimantasyon hızını artırabilir. Sedimantasyon testi, kanser teşhisini destekleyebilir veya kanserin tedaviye yanıtını izlemek için kullanılabilir.
• İmmün Yetmezlik Durumları: Bağışıklık sistemiyle ilgili sorunları olan kişilerin durumlarını değerlendirmek ve izlemek amacıyla sedimantasyon testi yapılabilir.
• Diğer Tıbbi Durumların Değerlendirilmesi: Sedimantasyon testi, başka tıbbi durumların teşhisi ve izlenmesi için de kullanılabilir. Örneğin, böbrek hastalıkları, kalp hastalıkları veya karaciğer hastalıkları gibi durumların izlenmesine yardımcı olabilir.
• Genel Sağlık Değerlendirmesi: Bazı durumlarda, genel sağlık durumunu değerlendirmek veya belirli bir tıbbi muayene sırasında ek bilgi sağlamak amacıyla sedimantasyon testi yapılabilir.

Sedimantasyon Testi Nasıl Yapılır?​

Sedimantasyon testi, bir laboratuvar ortamında yapılır ve aşağıdaki adımları içerir:

• Sedimantasyon testi için ilk adım, hastadan bir kan örneği alınmasıdır.
• Kan alındıktan sonra, örneği bir antikoagülanlı tüpe veya kapaklı bir tüpe yerleştirilir. Antikoagülan, kanın pıhtılaşmasını engeller ve kanın sıvı halde kalmasını sağlar.
• Kan, antikoagülanla iyice karıştırılır. Bu, kanın pıhtılaşmasını önler ve test sonuçlarını doğru bir şekilde elde etmek için önemlidir.
• Karıştırılan kan örneği, özel bir kapaklı tüp veya çanak içine yerleştirilir. Bu kap, kanın belirli bir süre boyunca (genellikle bir saat) beklemesine izin verir. Bu süre boyunca eritrositler yavaşça çöker ve tabanlarında bir sediment (çökelti) oluştururlar.
• Bir saatlik süre sona erdikten sonra, eritrositlerin çökme hızı ölçülür. Bu genellikle milimetre cinsinden ölçülür ve sonuçlar raporlanır.

Sedimantasyon Değeri Kaç Olmalı?​

Sedimantasyon hızı (SED oranı veya ESR), birçok faktöre bağlı olarak değişebilir ve normal aralığı kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Sedimantasyon hızının normal aralığı, laboratuvarın kullandığı ölçüm yöntemine, kişinin yaşına, cinsiyetine ve sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, her laboratuvarın ve tıbbi kurumun kendi referans aralıkları vardır ve bu aralıklar farklılık gösterebilir.

• Genellikle, yetişkin erkeklerde sedimantasyon hızının normal aralığı yaklaşık 0-20 milimetre/saat (mm/saat) arasındadır. Ancak, Bazı kadınlarda normal aralık 0-30 mm/saat olarak da belirtilir.

Sedimantasyon Yüksekliği Nedir?​

Sedimantasyon yüksekliği, sedimantasyon testi sonuçlarının normal aralığın üzerinde olması durumunu ifade eder. Bu, eritrositlerin kan plazması içinde daha hızlı bir şekilde çökelmesi anlamına gelir. Sedimantasyon hızının yükselmesi, vücudun bir iltihaplanma, enfeksiyon veya diğer tıbbi sorunlar gibi birçok farklı duruma yanıt verdiğini gösterir.

Hangi Hastalıklarda Sedimantasyon İstenir?​

Sedimantasyon testi, birçok farklı tıbbi durumun teşhisinde, izlenmesinde veya değerlendirilmesinde kullanılabilir. Aşağıda, sedimantasyon testinin sıkça talep edildiği bazı hastalık ve durumlar bulunmaktadır:

• Bakteriyel veya viral enfeksiyonlar, sedimantasyon hızında artışa neden olabilir. Sedimantasyon testi, enfeksiyonun varlığını veya şiddetini değerlendirmek için kullanılabilir.
• ltihaplı romatizmal hastalıklar (örneğin, romatoid artrit, lupus), inflamatuvar bağırsak hastalıkları (örneğin, Crohn hastalığı, ülseratif kolit) gibi hastalıkların izlenmesinde veya teşhisinde sedimantasyon testi kullanılabilir.
• Bazı kanser türleri, özellikle lenfoma veya multipl miyelom gibi hematolojik kanserler, sedimantasyon hızının artmasına neden olabilir. Sedimantasyon testi kanserin teşhisini desteklemek veya tedaviye yanıtı izlemek için kullanılabilir.
• Karaciğer veya böbrek hastalıkları, sedimantasyon hızında değişikliklere yol açabilir. Bu nedenle, bu hastalıkların izlenmesinde kullanılabilir.
• Hemolitik anemi gibi bazı anemi türleri, sedimantasyon hızını artırabilir.

Sedimantasyon Neden Yükselir?​

Sedimantasyon hızının (SED oranı veya ESR) yükselmesi, birçok farklı tıbbi durumun bir belirtisi veya yanıtı olabilir. Sedimantasyon hızının yükselmesinin temel nedenleri şunlar olabilir:

• İltihaplanma: Vücut iltihaplanmaya yanıt verdiğinde, sedimantasyon hızı artabilir. Bu, inflamatuvar sitokinler adı verilen moleküllerin serbest bırakılmasıyla ilgilidir.
• Anemi: Hemolitik anemi gibi bazı anemi türleri, kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasına neden olabilir. Bu da eritrositlerin hızla çökmesine yol açar ve sedimantasyon hızının yükselmesine neden olur.
• Kanser: Bazı kanser türleri, özellikle lenfoma veya multipl miyelom gibi hematolojik kanserler, sedimantasyon hızının artmasına neden olabilir.
• Yara İyileşmesi: Büyük yaralanmalar veya cerrahi işlemler sonrasında, vücut iyileşme sürecine girdiğinde sedimantasyon hızı artabilir.
• Hamilelik: Hamilelik sırasında, kadınların sedimantasyon hızı normalden daha yüksek olabilir.
• İlaçlar: Bazı ilaçlar, sedimantasyon hızını etkileyebilir. Özellikle kortikosteroidler ve bazı antienflamatuar ilaçlar bu etkiye sahip olabilir.

Sedimantasyon Nasıl Düşürülür?​

Sedimantasyon hızı (SED oranı veya ESR), bir tıbbi durumu tedavi etmek veya düşürmek için doğrudan bir ilaç veya tedavi yöntemiyle azaltılamaz, çünkü sedimantasyon hızı vücudun bir yanıtıdır ve birçok farklı faktörden etkilenebilir. Ancak, sedimantasyon hızını yükselten altta yatan tıbbi durumun tedavi edilmesi, normal seviyelere dönmesini sağlayabilir. İşte sedimantasyon hızını düşürebilecek bazı adımlar:

• Temel Nedenin Tedavisi: Sedimantasyon hızındaki yükselmenin temel nedeni, bir tıbbi durumun varlığı olabilir. Durum tedavi edildiğinde, sedimantasyon hızı genellikle normal seviyelere döner.
• İltihap Azaltıcı İlaçlar: İltihaplanma nedeniyle yüksek sedimantasyon hızını kontrol etmek için kortikosteroidler gibi anti-inflamatuar ilaçlar kullanılabilir. Ancak bu ilaçlar sadece bir doktorun önerisi ve gözetiminde kullanılmalıdır.
• Sağlıklı Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Genel sağlık durumunun iyileştirilmesi, sedimantasyon hızını etkileyebilir. Bu, sağlıklı bir diyet, düzenli egzersiz, yeterli uyku ve stresten kaçınmayı içerebilir.
• İyi Beslenme: Bazı besin maddeleri, antioksidanlar ve anti-enflamatuar özelliklere sahiptir ve vücuttaki inflamasyonu azaltabilir. Bu nedenle, anti-enflamatuar yiyeceklerin (örneğin, yeşil yapraklı sebzeler, balık, zeytinyağı) diyetinize dahil edilmesi, vücuttaki iltihaplanmayı kontrol etmeye yardımcı olabilir.
• Sigara ve Alkol Tüketiminin Sınırlanması: Sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi, inflamasyonu artırabilir. Bu nedenle, bu alışkanlıkların azaltılması veya bırakılması sedimantasyon hızını düşürebilir.
• İlaçlar ve Takviyeler: Sedimantasyon hızını etkileyen temel nedenlere yönelik olarak, bir doktorun önerdiği ilaçlar veya takviyeler kullanılabilir. Bu, özellikle kronik hastalıkların yönetimi için gerekebilir.

Sedimantasyon Hangi Kanserlerde Yükselir?​

Sedimantasyon hızı (SED oranı veya ESR), bazı kanser türlerinde yükselmiş olabilir, ancak bu kanserlerin belirgin bir göstergesi değildir ve tanı koymak için kullanılan bir test değildir. Yani, yükselmiş sedimantasyon hızı kanserin kesin teşhisi yerine kanser teşhisini destekleyen veya kanserin belirtilerini izleyen bir faktör olarak kullanılabilir. Ayrıca, sedimantasyon hızı yükselmiş olan bir kişinin kanser olduğu anlamına gelmez; bu nedenle başka testler ve muayeneler gereklidir.

Sedimantasyon hızındaki yükselme kanserin vücutta neden olduğu inflamasyonun bir sonucu olabilir. Bu inflamasyon kanser hücreleri tarafından üretilen sitokinler ve diğer moleküller nedeniyle tetiklenebilir. Bu nedenle, aşağıdaki kanser türlerinde sedimantasyon hızında artış gözlenebilir:

• • Lenfoma: Lenfoma, lenf sistemindeki kanser hücrelerinin büyümesi ile karakterize edilen bir kanser türüdür. Sedimantasyon hızındaki yükselme, bazı lenfoma türlerinin belirtisi olabilir.
• • Multipl Miyelom: Multipl miyelom, kemik iliğindeki plazma hücrelerinin kanserli büyümesini içeren bir kanser türüdür. Bu kanser, sedimantasyon hızında artışa neden olabilir.
• • Meme Kanseri: Bazı meme kanseri vakalarında, kanser dokusu çevresindeki inflamasyon sedimantasyon hızını artırabilir.
• • Akciğer Kanseri: Akciğer kanseri gibi bazı solid (katı) tümörler, vücutta inflamasyon oluşturabilir ve sedimantasyon hızında artışa yol açabilir.

Ancak sedimantasyon hızındaki yükselme sadece kanserle sınırlı değildir. Birçok farklı tıbbi durumda sedimantasyon hızı artabilir, bu nedenle sadece bu test sonucuna dayanarak kanser teşhisi koymak mümkün değildir.

CRP Sedimantasyon İlişkisi Nedir?​

C-reaktif protein (CRP) ve sedimantasyon hızı (SED oranı veya ESR), vücutta inflamasyonun bir göstergesi olarak kullanılan iki farklı laboratuvar testidir. İkisi de inflamasyonun belirlenmesine yardımcı olur, ancak farklı şekillerde çalışırlar ve farklı bilgiler sağlarlar.

İşte CRP ve sedimantasyon hızı (SED) arasındaki ilişkiyi anlatan bazı önemli noktalar:

• İnflamasyon Göstergesi: Hem CRP hem de sedimantasyon hızı, vücutta inflamasyonun bir göstergesi olarak kullanılır. CRP, karaciğer tarafından üretilen bir protein olan C-reaktif proteinin seviyesini ölçerken, sedimantasyon hızı ise kırmızı kan hücrelerinin kan plazması içinde çökme hızını ölçer.
• İşleyiş Farkı: CRP, inflamasyon başladığında hızla yükselir ve inflamasyon geriledikçe düşer. Sedimantasyon hızı ise daha yavaş tepki verir ve inflamasyonun daha uzun süreli olduğunu gösterebilir.
• Hassasiyet ve Özgüllük: CRP, sedimantasyon hızına göre daha spesifik ve hassas bir inflamasyon belirteci olarak kabul edilir. Bu nedenle, CRP, belirli bir inflamasyonun kaynağını daha iyi belirlemekte yardımcı olabilir.
• Kullanım Alanları: CRP ve sedimantasyon hızı, birçok farklı tıbbi durumun izlenmesi ve değerlendirilmesinde kullanılır. Ancak CRP, özellikle enfeksiyonlar, otoimmün hastalıklar ve kalp-damar hastalıkları gibi durumların izlenmesinde daha yaygın olarak kullanılır.
• Birlikte Kullanım: CRP ve sedimantasyon hızı, birlikte kullanıldığında bir hastanın inflamasyon düzeyini daha iyi değerlendirmeye yardımcı olabilir. Bu testlerin sonuçları, bir doktorun bir hastanın sağlık durumunu daha iyi anlamasına ve doğru bir tanı koymasına yardımcı olabilir.

Trigliserid, yağların (lipitlerin) bir türüdür ve vücudun enerji kaynağı olarak kullanabileceği bir formda depo edilen yağlardan biridir. Kimyasal olarak, trigliseridler, üç adet yağ asidi molekülünün bir gliserol molekülüne bağlanmasıyla oluşur. Yağ asitleri, enerji üretimi ve vücudun çeşitli işlevlerinin yerine getirilmesi için gereklidir, ancak fazla miktarda trigliserid vücutta fazlaca birikmesi, sağlık sorunlarına neden olabilir.

Trigliseridler, yiyeceklerle alınan fazla kalorinin vücut tarafından depolandığı bir form olarak görülürler. Yani, aşırı kalori alımı, vücut tarafından trigliseritler olarak depolanabilir ve zamanla bu depolanan yağlar kilo artışına neden olabilir. Ayrıca, yüksek trigliserid düzeyleri, kardiyovasküler hastalıkların riskini artırabilir. Bu nedenle, trigliserid düzeylerini kontrol etmek ve sağlıklı bir yaşam tarzını sürdürmek önemlidir.

Trigliseridin Faydaları Nelerdir?​

Trigliseridler vücudun enerji kaynağı olarak kullanabileceği yağ molekülleri olduğu için, belirli bir ölçüde trigliseridlere ihtiyaç vardır ve faydalıdır. Ancak, yüksek düzeylerde olması sağlık sorunlarına neden olabilir, bu nedenle dengeli bir seviyede tutulması önemlidir. İşte bazı faydaları:

• Vücut için uzun süreli enerji sağlayan bir kaynak olarak kullanılır. Özellikle yüksek yoğunluklu egzersizler sırasında ve açlık durumlarında enerji sağlar.
• Vücut için gerekli olan yağda çözünen vitaminler (A, D, E, ve K) için bir taşıyıcı görevi görürler. Bu vitaminlerin emilimini ve taşınmasını desteklerler.
• Vücudun ısı izolasyonunu sağlamak ve vücut ısısını korumak için yağ dokuları trigliseridler içerir.
• Hücre zarlarının temel bileşenlerinden biridir ve hücre zarlarının esnekliğini ve işlevini desteklerler.
• Vücut, ihtiyaç duyduğu ekstra enerjiyi trigliseridler olarak depolayarak, açlık veya yoğun egzersiz durumları gibi acil durumlarda kullanabilir.

Trigliserid Değeri Kaç Olmalı?​

Trigliserid seviyeleri sağlıklı bir şekilde hangi aralıklarda olmalıdır, bu konuda kesin bir değer yoktur, çünkü optimal trigliserid seviyeleri kişinin genel sağlık durumuna ve kişisel risk faktörlerine bağlı olarak değişebilir. Ancak Amerikan Kalp Derneği ve Amerikan Diyabet Derneği gibi sağlık kuruluşları tarafından önerilen genel trigliserid seviyeleri aşağıdaki gibidir:

İdeal olarak, trigliserid seviyeleri 150 mg/dL (miligram/desilitre) altında olmalıdır.

• 150-199 mg/dL arasında olan trigliserid seviyeleri "sınırda yüksek" olarak kabul edilir.

• 200-499 mg/dL arasındaki trigliserid seviyeleri "yüksek" olarak kabul edilir.

• 500 mg/dL ve üzeri trigliserid seviyeleri ise "çok yüksek" olarak kabul edilir ve acil tedavi gerektirir.

Trigliserid Yüksekliği Nedir?​

Trigliserid yüksekliği, kan dolaşımındaki trigliserid seviyelerinin normal aralıklardan daha yüksek olması durumunu ifade eder. Normalde, trigliserid seviyeleri sağlıklı bir aralıkta tutulmalıdır, çünkü yüksek trigliserid seviyeleri çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.

Trigliserid Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?​

Trigliserid yüksekliği belirtileri genellikle kendiliğinden belirgin olmaz ve çoğu zaman sessizce ilerler. Bu nedenle yüksekliği genellikle rutin bir kan testi sırasında tesadüfen tespit edilir. Ancak aşırı yüksek trigliserid seviyeleri uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bazı durumlarda, yüksek trigliserid seviyeleri aşağıdaki belirtilere neden olabilir:

• • Karın Ağrısı: Pankreatit (pankreas iltihaplanması) gibi ciddi bir sağlık sorunu, aşırı yüksek trigliserid seviyeleri sonucunda ortaya çıkabilir. Pankreatitin belirtileri şiddetli karın ağrısı, bulantı ve kusma içerebilir.
• • Ksantoma: Yüksek trigliserid seviyeleri ciltte yağ birikimlerine neden olabilir ve bu duruma "ksantoma" denir. Ciltte sarı, yumuşak nodüller veya plaklar olarak görülebilir.
• • Göz Sorunları: Göz kapaklarının içinde yağ birikimlerine neden olabilir. Bu durum "Ksantelazma" olarak adlandırılır ve göz kapaklarında sarı lekelerin görünmesine yol açar.
• • Pankreas Sorunları: Pankreatik enzimlerin dengesini bozabilir ve pankreasın düzgün çalışmasını engelleyebilir. Bu, sindirim sorunlarına ve pankreatit riskine yol açabilir.

Önemli olan, trigliserid yüksekliğinin çoğu zaman belirti vermeden ilerlemesi ve bu nedenle düzenli sağlık kontrolü ve kan testleri yapmanın önemli olmasıdır.

Trigliserid Neden Yükselir?​

Trigliserid seviyelerinin yükselmesine neden olan birçok faktör vardır. Trigliseridler, yağların bir formu olduğu için, yüksek seviyeleri genellikle vücutta yağ metabolizmasıyla ilişkilidir. İşte yükselmesine yol açan yaygın nedenler:

• Yüksek miktarda yağ ve karbonhidrat içeren beslenme alışkanlıkları, özellikle işlenmiş gıdalar, şekerli yiyecekler, fast-food ürünleri ve aşırı miktarda alkol tüketimi trigliserid yüksekliğine katkıda bulunur.

• Aşırı kilolu veya obez olmak, trigliserid seviyelerinin yükselme riskini artırabilir.
• Düzenli fiziksel aktivite yapmamak, trigliserid seviyelerini artırabilir. Fiziksel aktivite, yağların yakılmasına ve trigliseridlerin düşürülmesine yardımcı olur.
• Tip 2 diyabet, trigliserid seviyelerini artırabilir.
• Bazı ilaçlar, örneğin, bazı tiazid diüretikler, kortikosteroidler, beta blokerler ve retinoidler yüksekliğe neden olabilir.
• Hormonal değişiklikler, özellikle tiroid hastalıkları veya polikistik over sendromu gibi durumlarda, trigliserid seviyeleri etkilenebilir.
• Aşırı alkol tüketimi trigliserid seviyelerini yükseltebilir.

Trigliserid Yüksekse Ne Olur?​

Trigliserid seviyeleri yüksekse, bu durum vücudunuz için bazı sağlık sorunlarına yol açabilir ve özellikle aşağıdaki riskleri artırabilir:

• Trigliseridler, damar içi plakların oluşumunu ve arterlerin tıkanmasını tetikleyebilir, bu da kalp krizi veya inme riskini artırır.
• Pankreas iltihaplanmasına yol açabilir. Pankreatit şiddetli karın ağrısı, bulantı ve kusma gibi semptomlara neden olabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir.
• Diyabet, obezite, yüksek kan basıncı ve düşük HDL ("iyi" kolesterol) seviyeleri gibi diğer risk faktörleri ile birlikte bulunduğunda, metabolik sendrom riskini artırabilir. Bu sendrom, kardiyovasküler hastalık ve tip 2 diyabet riskini artırır.
• Karaciğerde yağ birikimine yol açabilir ve karaciğer yağlanması (steatoz) gibi sorunlara neden olabilir.
• Ksantoma ve ksantalezma riski artar

Trigliserid Yüksekliği Nasıl Düşürülür? Tedavisi Nasıldır?​

Trigliserid yüksekliği tedavisi, kişinin sağlık durumuna, trigliserid seviyelerine ve diğer sağlık faktörlerine bağlı olarak değişebilir. Tedavi genellikle yaşam tarzı değişiklikleri, diyet, düzenli egzersiz ve gerektiğinde ilaç tedavisi gibi çeşitli önlemleri içerebilir. İşte tedavi etmek için izlenebilecek bazı yaklaşımlar:

Sağlıklı Beslenme Alışkanlıkları:

• • Düşük yağlı ve düşük karbonhidratlı bir diyet benimsemek,
• • Trans yağlar ve doymuş yağları sınırlamak,
• • Rafine şekerler ve yüksek glisemik indeksli karbonhidratlar yerine tam tahıllı yiyecekler tüketmek,
• • Haftada en az 150 dakika orta şiddette aerobik egzersiz yapmak,
• • İdeal kilonuzu korumak veya kilo vermek,
• • Alkol tüketiminizi sınırlamak veya tamamen kesmek,
• • Tütün ürünlerinden kaçınmak,

Bazı durumlarda, yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olmayabilir ve doktorlar ilaç tedavisi önerebilirler. Statinler, fibratlar ve nikotinik asit gibi ilaçlar, trigliserid seviyelerini kontrol altına almak için kullanılabilir.

Trigliserid Düşüklüğü Nedir?​

Trigliserid düşüklüğü, kandaki trigliserid seviyelerinin normal aralıklardan daha düşük olduğu bir durumu ifade eder. Normal seviyeleri kişinin yaşına, cinsiyetine ve genel sağlık durumuna göre değişebilir, ancak genellikle 150 mg/dL'nin altında kabul edilir. Dolayısıyla, düşüklüğü trigliserid seviyelerinin bu normal aralıkların altına düştüğü bir durumu ifade eder.

Trigliserid düşüklüğünün bazı nedenleri şunlar olabilir:

• Beslenme Alışkanlıkları: İnsanlar düşük yağlı bir diyet benimserse veya çok az yağ tüketirse, trigliserid seviyeleri düşebilir. Bu, bazı sağlık koşulları veya kilo kaybı diyetleri nedeniyle ortaya çıkabilir.

• Malabsorpsiyon Sendromları: Bağırsakların yağları emme yeteneğini etkileyen bazı sindirim sorunları, trigliserid düşüklüğüne yol açabilir.
• Tiroid Sorunları: Tiroid bezinin düşük aktivitesi (hipotiroidizm), trigliserid seviyelerinin düşmesine neden olabilir.
• Genetik Faktörler: Nadir durumlarda, genetik faktörler trigliserid düşüklüğüne yol açabilir. Bu durum, hipolipoproteinemi olarak adlandırılır.

Trigliserid Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?​

Trigliserid düşüklüğünün belirgin semptomları genellikle yoktur veya hafif olabilir. Trigliserid seviyeleri normalin altında olan bir kişi, genellikle semptomsuzdur. Ancak çok düşük trigliserid seviyeleri, bazı durumlarda vücutta sorunlara neden olabilir ve aşağıdaki belirtilere yol açabilir:

• Vitamin Eksiklikleri: Çok düşük seviyeleri, yağda çözünen vitaminlerin (A, D, E ve K) emilimini etkileyebilir. Bu, vitamin eksikliklerine yol açabilir ve bu eksiklikler bazı semptomlara neden olabilir. Örneğin, D vitamini eksikliği kemik sağlığı sorunlarına yol açabilir.
• Bağırsak Sorunları: Seviyelerin çok düşük olması, bağırsak sağlığını etkileyebilir ve bağırsak sorunlarına neden olabilir.
• Hormonal Sorunlar: Düşüklüğü, hormonal dengeyi etkileyebilir ve bazı hormonal sorunlara yol açabilir.
• Malabsorpsiyon: Çok düşük seviyeleri, yağların emilimini etkileyebilir ve bu durum malabsorpsiyon sendromlarına yol açabilir. Bu sendromlar, yiyeceklerin yeterince emilmediği durumları ifade eder ve sindirim sorunlarına neden olabilir.

Trigliserid Düşüren Besinler Hangileridir?​

Trigliserid seviyelerini düşürebilen bazı besinler ve diyet alışkanlıkları şunlar olabilir:

• Omega-3 Yağ Asitleri: Omega-3 yağ asitleri trigliserid seviyelerini azaltabilir.

Bu yağ asitlerini içeren besinler şunlar olabilir:

• Somon, sardalye, uskumru, ton balığı ve ringa balığı gibi yağlı balıklar.
• Chia tohumu, keten tohumu ve ceviz gibi tohumlar ve kuruyemişler.
• Kanola yağı ve keten tohumu yağı ve Zeytin yağı (Özellikle ekstra sızma zeytinyağı) gibi bitkisel yağlar.
• Yüksek lif içeriği ile yulaf kepeği, trigliserid seviyelerini düşürebilir. Yulaf ezmesi veya yulaf kepeği eklemek sağlıklı bir seçenek olabilir.
• Meyve ve Sebzeler
• Baklagiller
• Yeşil çay, antioksidanlar ve kateşinler içerir ve trigliserid seviyelerini düşürebilir. Günde birkaç fincan yeşil çay içmek faydalıdır.

Trigliserid Değeri Ne Kadar Zamanda Bir Ölçülmeli?​

Trigliserid seviyeleri düzenli olarak ölçülmelidir, ancak bu sıklık kişinin sağlık durumuna ve mevcut risk faktörlerine bağlı olarak değişebilir. Genel bir öneri olarak:

• Sağlıklı Yetişkinler: Sağlıklı yetişkinlerde trigliserid seviyeleri her 4 ila 6 yılda bir ölçülebilir. Ancak kişinin yaşam tarzı, beslenme alışkanlıkları ve genetik risk faktörleri göz önüne alınarak, doktor daha sık ölçüm yapılmasını önerebilir.
• Yüksek Risk Grubu: Kardiyovasküler hastalık riski yüksek olan kişiler (örneğin, diyabet, yüksek tansiyon veya aile geçmişi gibi risk faktörleri olanlar), trigliserid seviyelerini daha sık kontrol etmelidirler. Bu kişilere yılda bir veya daha sık ölçüm yapılması gerekebilir.
• İlaç Kullananlar: Trigliserid seviyelerini düşürmek için ilaç kullanan bireyler, doktorlarının önerdiği sıklıkta kontrol edilmelidirler. İlaç tedavisi altında olanlar, ilaçlarının etkisini izlemek için sık sık ölçüm yapabilirler.
• Diyabet Hastaları: Diyabet hastalarının trigliserid seviyeleri, diyabet yönetimi açısından önemlidir. Bu nedenle, diyabetli bireylerin trigliserid seviyeleri daha sık kontrol edilmelidir.

Prolaktin hormonu, hipofiz bezinden salgılanan bir peptid hormonudur. İnsan vücudunda, özellikle memelerin gelişimi, süt üretimi ve süt salınımı üzerinde önemli bir rol üstlenir. İşte prolaktin hormonunun bazı önemli işlevleri:

• Laktasyon (Süt Üretimi): Prolaktin, memelerdeki alveoller adı verilen küçük süt üretim birimlerinin büyümesini ve gelişimini teşvik eder. Ayrıca süt üretimini başlatır ve süt üretimini sürdürmek için gereken koşulları oluşturur.
• Süt Salınımı: Prolaktin, sütün memelerden salınmasını tetikler. Bebek emzirdiğinde veya meme uyarıldığında prolaktin seviyeleri artar ve süt salınımını başlatır.
• Doğum Sonrası Dönem: Hamilelik sırasında prolaktin seviyeleri artar ve doğumdan sonra yüksek seviyelerde kalır. Bu, annenin süt üretimine hazırlanmasına yardımcı olur.
• Reproduktif Sistem: Prolaktin, doğurganlığı ve üreme süreçlerini etkiler. Yüksek prolaktin seviyeleri adet döngüsünü düzenleyebilir ve bazen adet düzensizliklerine neden olabilir.
• Bağışıklık Sistemi: Prolaktin, bağışıklık sistemi üzerinde de etkili olabilir ve bağışıklık tepkilerini modüle edebilir.

Ayrıca, prolaktin hormonunun seviyeleri, stres, fiziksel aktivite, uyku ve beslenme gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Yüksek prolaktin seviyeleri, hiperprolaktinemi olarak adlandırılan bir duruma neden olabilir ve bu durum bazı sağlık sorunlarına yol açabilir. Ayrıca, bazı ilaçlar, tümörler veya hipofiz bezi sorunları da prolaktin düzeylerini etkileyebilir. Bu nedenle, özellikle kadınlarda prolaktin seviyelerinin düzenli olarak izlenmesi ve sağlık profesyoneli tarafından değerlendirilmesi önemlidir.

Prolaktin Testi Nedir?​

Prolaktin testi, kandaki prolaktin hormonu seviyelerini ölçen bir tıbbi testtir. Bu test, genellikle şu amaçlarla kullanılır:

• Hiperprolaktinemi Tanısı: Doktorlar, hiperprolaktinemi adı verilen durumu teşhis etmek için prolaktin seviyelerini ölçebilirler. Hiperprolaktinemi, prolaktin hormonunun normalden daha yüksek seviyelerde bulunduğu bir durumdur ve bu durum çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir. Özellikle hipofiz bezi tümörleri, tiroid sorunları, bazı ilaçlar ve diğer faktörler hiperprolaktinemiye yol açabilir.
• Fertilite Sorunları: Prolaktin seviyeleri yüksek olan kadınlarda adet döngüsü bozuklukları ve ovülasyon eksikliği gibi fertilite sorunları görülebilir. Prolaktin testi, bu tür sorunların nedenini belirlemeye yardımcı olabilir.
• Memelerde Süt Üretimi: Bazı kadınlarda meme bezlerinden süt üretimi doğumdan uzun zaman sonra da devam edebilir. Bu duruma galaktore denir ve prolaktin testi, bu durumun nedenini araştırmak için kullanılabilir.
• Semptomlar ve Belirtiler: Prolaktin hormonu yüksek seviyelerde olduğunda, baş ağrısı, görme sorunları ve diğer semptomlar ortaya çıkabilir. Bu semptomlara sahip hastalar için prolaktin testi, olası bir hipofiz tümörünü veya başka bir altta yatan sorunu belirlemeye yardımcı olabilir.

Prolaktin Testi Nasıl Yapılır?​

Prolaktin testi, genellikle bir kan örneği alınarak yapılır. Kan örneği laboratuvara gönderilir ve orada prolaktin seviyeleri ölçülür. Test sonuçları, hastanın sağlık durumu ve semptomlarına göre yorumlanır. Eğer test sonuçları normalin üzerindeyse, doktor ileri değerlendirme için ek testler veya görüntüleme çalışmaları isteyebilir.

İdeal Prolaktin Değeri Kaçtır?​

Prolaktin hormonunun ideal değeri. kadınlarda 15-25 µg/L (nanogram/mililitre) arasında iken, erkeklerde bu değer 5-10 µg/L aralığında olmalıdır.

Prolaktin Yüksekliği Ne Anlama Gelir?​

Prolaktin yüksekliği, vücutta prolaktin hormonunun normalden daha yüksek seviyelerde bulunduğu bir durumu ifade eder. Bu durum, hiperprolaktinemi olarak adlandırılır. Prolaktin hormonunun yüksek seviyeleri, bazı sağlık sorunlarına yol açabilir veya başka bir sağlık sorununun bir belirtisi olabilir.

Prolaktin Yüksekliği Neden Olur?​

Prolaktin yüksekliği veya hiperprolaktinemi, vücutta prolaktin hormonunun normalden daha yüksek seviyelerde bulunmasına neden olan çeşitli faktörlerle ilişkilendirilebilir. İşte prolaktin yüksekliğine yol açabilen bazı yaygın nedenler:

• Hipofiz Bezi Tümörleri (Prolaktinoma): En sık rastlanan nedenlerden biri prolaktinoma adı verilen benign (iyi huylu) hipofiz bez tümörleridir. Bu tümörler, hipofiz bezinin prolaktin hormonunu aşırı üretmesine neden olur. Prolaktinoma genellikle hiperprolaktinemiye yol açar.
• İlaçlar: Bazı ilaçlar prolaktin seviyelerini artırabilir. Özellikle antipsikotik ilaçlar (şizofreni tedavisinde kullanılanlar), antiemetikler (kusmayı önlemek için kullanılanlar) ve bazı antidepresanlar bu etkiye sahiptir.
• Hamilelik ve Emzirme: Hamilelik sırasında ve emzirme döneminde, vücut doğal olarak prolaktin seviyelerini yükseltir. Bu, süt üretimini teşvik etmek için gereklidir.
• Stres ve Fiziksel Aktivite: Yoğun stres ve aşırı fiziksel aktivite, prolaktin seviyelerini geçici olarak artırabilir.
• Tiroid Sorunları: Tiroid bezinin düzgün çalışmaması, özellikle hipotiroidizm (tiroid hormonlarının yetersiz üretimi), prolaktin seviyelerini yükseltebilir.
• Sık Baş Ağrıları: Kronik migren veya sık baş ağrıları bazen prolaktin seviyelerini artırabilir.
• Karaciğer ve Böbrek Sorunları: Karaciğer veya böbrek hastalıkları, prolaktin seviyelerini etkileyebilir.
• Hipotalamus veya Hipofiz Läsyonları: Beyindeki hipotalamus veya hipofiz bezindeki lezyonlar (zararlı değişiklikler) prolaktin seviyelerini etkileyebilir.
• Doğuştan Sorunlar: Nadiren, bazı bireyler doğuştan hiperprolaktinemiye sahip olabilir.

Prolaktin Yüksekliği Nelere Sebep Olur?​

Prolaktin yüksekliği veya hiperprolaktinemi, vücutta çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. İşte prolaktin yüksekliğinin yol açabileceği bazı yaygın etkiler ve sağlık sorunları:

• Adet Düzensizlikleri: Prolaktin yüksekliği, kadınlarda adet döngüsünün bozulmasına neden olabilir. Bu, düzensiz veya kesikli adet kanamaları şeklinde görülebilir ve ovülasyonun (yumurtlama) engellenmesine yol açabilir.
• Süt Üretimi (Galaktore): Prolaktin yüksekliği, meme bezlerinde süt üretimini artırabilir. Bu, hamilelik veya emzirme dönemi dışında süt üretimine yol açabilir. Bu duruma galaktore denir.
• Baş Ağrısı ve Görme Sorunları: Hipofiz bezindeki bir tümör (prolaktinoma) nedeniyle ortaya çıkan prolaktin yüksekliği, baş ağrısı ve görme sorunlarına yol açabilir. Bu tümörler zamanla hipofiz bezini büyütebilir ve diğer hormonları da etkileyebilir.
• Cinsel İşlev Bozuklukları: Yüksek prolaktin seviyeleri, erkeklerde ereksiyon sorunlarına ve libido kaybına yol açabilir. Kadınlarda ise libido kaybı ve orgazm sorunları görülebilir.
• Doğurganlık Sorunları: Prolaktin yüksekliği, adet düzensizlikleri ve ovülasyon eksikliği nedeniyle doğurganlığı olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, infertilite (kısırlık) problemleri ortaya çıkabilir.
• Kemik Sağlığı Sorunları: Uzun süreli prolaktin yüksekliği, kemik sağlığını olumsuz etkileyebilir ve osteoporoz riskini artırabilir.
• Tiroid Sorunları: Prolaktin yüksekliği, tiroid hormonları üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir ve hipotiroidizm (tiroid hormonlarının yetersiz üretimi) riskini artırabilir.
• Stres ve Psikolojik Etkiler: Prolaktin yüksekliği stres ve anksiyete düzeylerini artırabilir, bu da psikolojik sorunlara yol açabilir.
• Süt Üretimi Dışında Diğer Semptomlar: Prolaktin yüksekliği bazen diğer semptomlara da neden olabilir, örneğin sıcak basmaları, vajinal kuruluk veya meme hassasiyeti gibi belirtiler.

Prolaktin Yüksekliği Nasıl Tedavi Edilir?​

Prolaktin yüksekliği veya hiperprolaktinemi tedavisi, altta yatan nedenlere bağlı olarak değişebilir. İşte prolaktin yüksekliği tedavisi için kullanılan yaygın yöntemler:

• • Dopamin Agonistleri: Cabergoline ve bromocriptine gibi ilaçlar, hipofiz bezindeki prolaktin üretimini azaltarak prolaktin seviyelerini normalleştirmeye yardımcı olur. Bu ilaçlar sıklıkla prolaktinoma gibi prolaktin üreten hipofiz tümörlerinin tedavisinde kullanılır.
• • Östrojen ve Progesteron: Özellikle galaktore (süt üretimi) sorunu yaşayan kadınlar için östrojen ve progesteron içeren ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar süt üretimini azaltabilir.
• • Cerrahi Müdahale: Prolaktin yüksekliği, hipofiz bezindeki bir tümör nedeniyle kaynaklanıyorsa ve ilaç tedavisi etkili olmuyorsa, cerrahi müdahale gerekebilir. Tümörün alınması veya küçültülmesi için cerrahi yöntemler kullanılır. Bu tür operasyonlar nadir durumlarda gerekebilir.
• • Altta Yatan Nedenlerin Tedavisi: Prolaktin yüksekliği başka bir sağlık sorununun bir sonucuysa, örneğin tiroid sorunları, bu sorunların tedavisi prolaktin seviyelerini düzeltebilir.
• • İlaçların Değiştirilmesi veya Ayarlanması: Prolaktin yüksekliğine neden olan ilaçlar, mümkünse değiştirilebilir veya dozları ayarlanabilir. Bu, ilaçların neden olduğu hiperprolaktinemi durumlarında geçerlidir.

Tedavi sonrasında prolaktin seviyeleri düzeltilirse, semptomlar gerileme eğilimindedir. Ancak, tedavi sırasında düzenli doktor takibi önemlidir.

Prolaktin Düşüklüğü Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?​

Prolaktin düşüklüğü, vücutta prolaktin hormonunun normalden daha düşük seviyelerde bulunmasına neden olan bir durumu ifade eder. Bu durum nadir görülür ve genellikle hipofiz bezindeki sorunlarla veya hormonal düzensizliklerle ilişkilendirilir. Prolaktin düşüklüğü semptomlara yol açabilir ve altta yatan nedenin tedavi edilmesi gerekebilir.

Prolaktin düşüklüğüne yol açan nedenler ve tedavi yaklaşımları şunlar olabilir:

• • Hipofiz Bezi Sorunları: Hipofiz bezindeki tümörler veya diğer yapısal sorunlar, prolaktin üretimini azaltabilir. Bu durumların tedavisi, altta yatan nedenin belirlenmesine dayanır. Benign (iyi huylu) tümörler cerrahi olarak çıkarılabilir veya radyoterapi gibi tedavilerle hedef alınabilir.
• • İlaçlar: Bazı ilaçlar prolaktin seviyelerini düşürebilir. Özellikle dopamin agonistleri, prolaktinoma gibi tümörlerin tedavisinde kullanılır ve prolaktin seviyelerini normalleştirebilir.
• • Hormonal Düzensizlikler: Hormonal dengesizlikler prolaktin seviyelerini etkileyebilir. Özellikle tiroid hormonları, östrojen ve progesteron gibi diğer hormonların dengelenmesi prolaktin düşüklüğünün tedavisinde etkili olabilir.
• • Sağlıklı Yaşam Tarzı: Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, bazı hormonal dengesizlikleri düzeltebilir. Bu, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, yeterli uyku ve stresten kaçınmayı içerebilir.

Prolaktin düşüklüğünün tedavisi, altta yatan nedeni belirlemek ve uygun tedavi planını oluşturmak için bir doktorun değerlendirmesini gerektirir.

Kelebek hastalığı olarak da bilinen Lupus, vücudun bağışıklık sisteminin kendi sağlıklı hücrelerine saldırdığı otoimmün bir hastalıktır. Bu hastalık, birçok farklı organ ve dokuyu etkileyebilir ve semptomları etkilenen bölgelere göre oldukça çeşitli olabilir. Lupus, deri, eklem, böbrekler, kalp, akciğerler, beyin ve kan hücreleri gibi birçok farklı bölgeyi etkileyebilir.

Lupus'un ana semptomları şunlar olabilir:

• • Deri problemleri
• • Eklem ağrısı ve şişlik
• • Yorgunluk
• • Ateş
• • Etkilenen organa bağlı olarak değişen organ hasarları
• • Etkilenen organa göre değişebilen diğer semptomlar

Lupus'un tam olarak neden ortaya çıktığı kesin olarak bilinmemekle beraber, altında yatan sebebin, genetik faktörler, çevresel faktörler ve bağışıklık sisteminin anormal tepkileri arasında bir etkileşim olduğuna inanılmaktadır. Lupus, teşhis ve tedavi gerektiren bir hastalıktır.
Teşhis genellikle semptomların, kan testlerinin ve doktorun fiziksel muayenesinin bir kombinasyonu ile yapılır. Tedavi, semptomların şiddetine ve hangi organları etkilediğine bağlı olarak değişir anca maalesef kesin tedavisi henüz bulunamamıştır.

Kelebek Hastalığı (Lupus) Neden Olur?​

Kelebek hastalığı olarak da bilinen lupusun tam nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak, bu hastalığın gelişimine katkıda bulunan birkaç faktörün olduğu düşünülmektedir. Lupus'un oluşumunda genetik, çevresel ve bağışıklık sistemi faktörlerinin etkileşimine işaret eden bazı ipuçları vardır:

• Genetik Faktörler: Genetik yatkınlık, lupus riskini artırabilir. Aile geçmişi, riski artırabilecek genetik faktörlerin taşınmasına neden olabilir.
• Hormonal Değişiklikler: Hormonal değişiklikler, lupus semptomlarının şiddetlenmesine neden olabilir. Özellikle kadınlarda, hormon seviyelerindeki değişiklikler (örneğin, hamilelik, doğum kontrol hapları kullanımı veya menopoz) lupus semptomlarını etkileyebilir.
• Çevresel Faktörler: Bazı çevresel faktörlerin lupus riskini artırabileceği düşünülmektedir. Güneş ışığına uzun süre maruz kalma, bazı ilaçlar, enfeksiyonlar ve kimyasal maddeler lupus semptomlarını tetikleyebilir veya şiddetlendirebilir.
• Bağışıklık Sistemi Anormallikleri: Lupus'un temel bir özelliği, bağışıklık sisteminin normalde kendi vücut hücrelerine saldırmasıdır. Bu bağışıklık sistemi anormallikleri nedeniyle vücutta iltihaplanma ve doku hasarı oluşabilir.

Kelebek Hastalığı Çeşitleri Nelerdir?​

Kelebek hastalığı olarak bilinen lupus, birkaç farklı türü veya formu içerebilir. Lupus'un en yaygın iki türü sistemik lupus eritematozus (SLE) ve diskoid lupus eritematozus (DLE) olarak bilinir. Ayrıca, başka türleri de mevcuttur. İşte bu lupus çeşitlerinin bazıları:

• Sistemik Lupus Eritematozus (SLE): SLE, lupusun en yaygın ve genellikle en ciddi formudur. Bu tür lupus, vücudun deri, eklem, böbrekler, kalp, akciğerler, sinir sistemi ve kan hücreleri gibi birçok farklı organını ve sistemi etkileyebilir. Semptomları çok çeşitlidir ve kişiden kişiye farklılık gösterebilir.
• Diskoid Lupus Eritematozus (DLE): DLE, daha sınırlı bir şekilde deriyi etkileyen lupus türüdür. Bu form, ciltte kelebek şeklinde kızarıklıklar, döküntüler ve lezyonlarla karakterizedir. DLE, sıklıkla yüzde (burun ve yanaklarda) ortaya çıkar, ancak vücudun diğer bölgelerini de etkileyebilir.
• İndüklenmiş Sistemik Lupus Eritematozus (Drug-Induced Lupus): Bazı ilaçlar, nadir de olsa insanlarda geçici bir lupus türü olan ilaç tarafından tetiklenen lupusu oluşturabilir. İlaç tarafından tetiklenen lupus semptomları ilacın kesilmesiyle kaybolur.
• Nöropsikiyatrik Lupus: SLE'nin bir alt türü olarak kabul edilen bu form, sinir sistemi ve zihinsel sağlık sorunlarını içerir. Bu tür lupus, baş ağrıları, nöbetler, depresyon, anksiyete ve diğer zihinsel sağlık sorunlarına yol açabilir.
• Neonatal Lupus: Bu lupus türü, annenin kanında bulunan özgül antikorların fetüsü etkileyerek doğduğunda bazı sağlık sorunlarına neden olduğu bir durumu ifade eder. Genellikle bebekte kalp bloğu gibi sorunlara yol açabilir.

Kelebek Hastalığı (Lupus) Kimlerde Görülür?​

Kelebek hastalığı olarak bilinen lupus, her yaş grubundan ve her cinsiyetten insanlarda görülebilir, ancak bazı risk faktörleri ve özellikler, bu hastalığın ortaya çıkma olasılığını artırabilir. İşte lupus riskini artırabilecek bazı faktörler:

• • Cinsiyet: Lupus, kadınlarda erkeklere göre yaklaşık 10 kat daha fazla görülür. Bu nedenle kadınlar, lupus gelişme riski daha yüksek olan bir grup olarak kabul edilirler. Özellikle doğurganlık çağındaki kadınlar arasında lupus daha yaygındır.
• • Genetik Yatkınlık: Aile geçmişi, lupus riskini artırabilir. Ailesinde lupus öyküsü olan bireylerde hastalık riski daha yüksek olabilir.
• • Rasyonel Faktörler: Lupus, Afro-Amerikalılar, Asyalılar, Hispanic ve Amerikan Yerlileri arasında daha sık görülür. Ayrıca, bazı etnik gruplar lupusun daha şiddetli semptomlarını deneyimleyebilir.
• • Hormonal Değişiklikler: Hormonal değişiklikler, özellikle hamilelik, doğum kontrol hapları veya menopoz gibi dönemler, lupus semptomlarını etkileyebilir.
• • Güneş Işığı Maruziyeti: Uzun süre güneşe maruz kalmak, lupus semptomlarını tetikleyebilir veya şiddetlendirebilir.
• • Kimyasal Maruziyet: Bazı kimyasal maddelere sürekli maruz kalma, lupus riskini artırabilir.

Kelebek Hastalığı (Lupus) Belirtileri Nelerdir?​

Kelebek hastalığı olarak bilinen lupusun belirtileri, hastalığın türüne, şiddetine ve hangi organların etkilendiğine bağlı olarak değişebilir. Lupusun semptomları, kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bununla birlikte, lupusun sık görülen belirtileri şunlardır:

• • Yanakların üzerinden burun köprüsüne kadar uzanan bölgede kelebek şeklinde kızarıklık.
• • Güneşe hassasiyet
• • Deride Döküntüler
• • Eklem Ağrısı
• • Eklemlerde Şişlik
• • Yorgunluk
• • Ateş
• • Böbrek Sorunları
• • Kalp ve Akciğer Sorunları
• • Baş Ağrıları
• • Nöbetler
• • Hafıza kaybı ve diğer sinir sistemi sorunları
• • Anemi (kansızlık)
• • Trombositopeni (trombosit sayısının düşmesi)
• • Mide ve Bağırsak Sorunları

Lupus semptomları genellikle dalgalıdır yani kişinin semptomları belirli bir dönemde şiddetli olabilirken, başka bir dönemde daha hafif olabilir.

Kelebek Hastalığı (Lupus) Tanısı Nasıl Konulur?​

Kelebek hastalığı (lupus) tanısı koymak için bir doktorun dikkatli bir şekilde hastanın semptomlarına, tıbbi geçmişine ve fiziksel muayenesine dayanması gerekmektedir. Lupus tanısının konması genellikle çoklu adımlı bir süreci içerir ve aşağıdaki adımları içerir:

• İlk adım, hastanın tıbbi geçmişi ve semptomlarının ayrıntılı bir şekilde incelenmesidir. Doktor, hastanın semptomlarını, semptomların ne kadar süredir devam ettiğini, semptomların şiddetini ve hangi organları etkilediğini öğrenmeye çalışır.
• Doktor, hastayı fiziksel olarak muayene eder ve ciltteki döküntüler, eklem şişlikleri, lenf bezlerinde şişlikler veya diğer bulguları kontrol eder.
• Antinükleer antikor (ANA) testi: Lupuslu birçok hastada bu test pozitif çıkar.
• Eritrosit sedimantasyon hızı (ESH): Enflamasyon belirteçlerini ölçer.
• Tam kan sayımı: Kan hücrelerinin sayısını ve türlerini değerlendirir.
• Bazı özel kan testleri, antifosfolipid antikorları veya bağışıklık sistemi testleri gibi, hastalığın altta yatan nedenini veya lupus'un belirli türlerini tespit etmek için gerekebilir.
• İdrar testi: Böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek için yapılır.
• İlgili Organların Görüntülenmesi: Lupus'un hangi organları etkilediğini değerlendirmek için röntgen, ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi görüntüleme testleri gerekebilir.

Kelebek Hastalığı (Lupus) Tedavisi Nasıl Yapılır?​

Kelebek hastalığı (lupus) tedavisi, hastanın semptomlarının türü, şiddeti ve hangi organları etkilediğine bağlı olarak kişiselleştirilir. Hastalığın tam olarak tedavisi henüz olmasa da tedavi, semptomları hafifletmek ve şiddetlenmelerini kontrol altına almanın yanında hastalığın ilerlemesini engellemek amacıyla bir dizi farklı ilaç ve yöntem içerebilir. İşte lupus tedavisinde kullanılan bazı temel yaklaşımlar:

• Non-Steroid Antiinflamatuar İlaçlar (NSAID'ler): Eklem ağrısı ve şişliği gibi hafif semptomları kontrol etmek için NSAID'ler kullanılabilir. Bunlar, ağrıyı ve iltihabı azaltabilir.
• Antimalaryal İlaçlar: Antimalaryal ilaçlar (örneğin, hidroksiklorokin) lupus semptomlarını hafifletmede ve kontrol altına almada etkili olabilir. Ayrıca, güneşe karşı hassasiyeti azaltabilirler.
• Kortikosteroidler: Lupus semptomları ciddi veya hayati organları etkiliyorsa, kortikosteroidler (örneğin, prednizon) genellikle kullanılır. Bu ilaçlar iltihaplanmayı azaltır, ancak uzun süreli kullanımları yan etkilere neden olabilir.
• İmmünsüpresanlar: Bağışıklık sistemi aktivitesini baskılayan ilaçlar olan azatiyoprin, metotreksat ve siklofosfamid gibi immünsüpresanlar, lupus semptomlarını kontrol altına almada ve organ hasarını azaltmada etkili olabilir.
• Biyolojik İlaçlar: Bazı lupus hastalarında biyolojik ilaçlar kullanılabilir. Bunlar, bağışıklık sisteminin belirli hedeflerine yönelik olarak tasarlanmış ilaçlardır.
• Semptomlara Yönelik Diğer İlaçlar: Lupus semptomlarını hafifletmek için semptomlara yönelik diğer ilaçlar da kullanılabilir. Örneğin, ağrı kesiciler veya antidepresanlar belirli semptomları yönetmek için kullanılabilir.

Kelebek Hastalığı (Lupus) Kaç Yaşında Ortaya Çıkar?​

Kelebek hastalığı olarak bilinen lupus, her yaşta ortaya çıkabilir. Ancak genellikle ergenlik 15-44 yaş arası kadınlarda daha sık görülür ve bu yaş grubunda tanı alır. Bu nedenle lupusun birçok vakası genç yetişkinlerde ve genç kadınlarda teşhis edilir.

Bununla birlikte, lupus yaşam boyu herhangi bir dönemde ortaya çıkabilir ve çocukluk döneminde veya yaşlılıkta da görülebilir. Lupus, her yaşta erkeklerde de görülebilir, ancak kadınlarda daha yaygındır. Erkeklerde lupus genellikle daha şiddetli seyreder.

Ürik Asit Nedir?​

Ürik asit, vücutta pürin adı verilen maddelerin parçalanması sonucu oluşan bir atık üründür. Pürinler, vücutta bulunan ve genellikle yiyeceklerle alınan bir grup organik bileşiktir. Bu bileşenler, hücrelerin genetik materyali olan DNA ve RNA'nın temel yapı taşlarından biridir.

Ürik Asit Değeri Kaç Olmalıdır?​

Ürik asit düzeyi, kişinin yaşına, cinsiyetine ve sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Ancak genel olarak, yetişkin erkeklerde ürik asit düzeyi genellikle 3.4 ila 7.0 mg/dL arasında, yetişkin kadınlarda ise bu değer genellikle 2.4 ila 6.0 mg/dL arasında olmalıdır.

Bu değerler laboratuvarlarda kullanılan birimlere bağlı olarak değişebilir, bu nedenle değerlerin spesifik ölçüm birimine dikkat edilmelidir (örneğin, miligram per desilitre veya mikromol per litre).

Ürik Asit Yüksekliği Nedir?​

Ürik asit yüksekliği, kandaki ürik asit seviyelerinin normalden daha yüksek olması durumunu ifade eder. Bu durum, birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir ve bazı durumlarda semptomatik olmasa bile, bu durum bazı sağlık sorunlarına neden olabilir.

Ürik asit yüksekliği şu durumlarda ortaya çıkabilir:

1. Gut Hastalığı: En bilinen nedenlerden biri budur. Yüksek ürik asit düzeyleri, ürat kristallerinin eklem bölgelerinde birikmesine neden olarak gut atağına yol açabilir. Bu durum genellikle büyük ayak parmak eklemlerinde şiddetli ağrı, şişlik ve kızarıklık ile karakterizedir.
2. Böbrek Hastalıkları: Böbrekler, ürik asidin atılmasından sorumlu olduğu için böbrek hastalıkları veya böbrek fonksiyonlarında azalma, ürik asit seviyelerinin artmasına neden olabilir.
3. Metabolik Sendrom: Diyabet, obezite ve yüksek kan basıncı gibi metabolik sendromun bir parçası olan durumlar, ürik asit seviyelerini etkileyebilir.
4. Genetik Faktörler: Bazı kişilerde, genetik faktörler ürik asit düzeylerini etkileyebilir.
5. Bazı İlaçlar: Diüretikler (idrar söktürücüler) ve bazı kanser ilaçları gibi bazı ilaçlar, ürik asit düzeylerini artırabilir.

Ürik asit yüksekliği genellikle belirtilere yol açmaz, ancak belirtiler ortaya çıkarsa, gut atağı gibi şiddetli ağrı ve iltihaplanma ile kendini gösterebilir.

Ürik Asit Yüksekliği Neden Olur?​

Ürik asit yüksekliği, bir dizi farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. İşte ürik asit yüksekliğine neden olan bazı faktörler:

1. Diyet: Pürin adı verilen bir madde, vücutta ürik asit üretimine katkıda bulunan bir bileşendir. Yüksek purin içeriğine sahip besinlerin aşırı tüketimi, ürik asit düzeylerini artırabilir. Kırmızı et, deniz ürünleri, alkollü içecekler ve bazı içecekler (örneğin, fruktoz içeren içecekler) bu kategoriye girer.
2. Genetik Faktörler: Bazı insanlar genetik yatkınlık nedeniyle ürik asit düzeylerini daha yüksek bir seviyede tutabilirler.
3. Böbrek Hastalıkları: Böbrekler, vücuttaki fazla ürik asidi idrar yoluyla atar. Böbrek fonksiyonları bozulduğunda veya böbrek hastalıkları geliştiğinde, ürik asit düzeyleri yükselebilir.
4. Metabolik Sendrom: Diyabet, obezite, yüksek kan basıncı gibi metabolik sendromun bir parçası olan durumlar ürik asit düzeylerini etkileyebilir.
5. İlaçlar: Bazı ilaçlar, ürik asit düzeylerini artırabilir. Özellikle diüretikler (idrar söktürücüler) ve bazı kanser ilaçları bu etkiye sahiptir.
6. Alkol Tüketimi: Alkol, ürik asit düzeylerini artırabilir. Alkol, böbreklerin ürik asidi vücuttan atma yeteneğini azaltabilir.
7. Hormonal Faktörler: Östrojen seviyelerindeki değişiklikler, özellikle menopoz sonrasında, ürik asit düzeylerini artırabilir.

Ürik asit yüksekliği genellikle belirtilere neden olmaz ve birçok insan için bir sorun olmayabilir. Ancak, yüksek ürik asit düzeyleri, ürat kristallerinin birikmesine ve gut hastalığına, böbrek taşlarına veya böbrek hastalığına yol açabilir.

Ürik Asit Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?​

Ürik asit yüksekliği genellikle belirtiler göstermeyebilir ve birçok insan için asemptomatik (belirtisiz) olabilir. Ancak, ürik asit kristallerinin eklem bölgelerinde birikmesi durumunda ve gut hastalığı geliştiğinde belirtiler ortaya çıkabilir. Ürik asit yüksekliğine bağlı olarak gelişen gut belirtileri şunlardır:

1. Eklem Ağrısı: Genellikle ayak baş parmağında başlayan ve şiddetli ağrıya neden olan bir eklem iltihabı ortaya çıkabilir. Ancak, diz, ayak bileği, el bileği ve diğer eklemleri de etkileyebilir.
2. Şişlik ve Kızarıklık: Ağrılı eklem bölgesinde şişlik ve kızarıklık meydana gelebilir.
3. Hassasiyet: Etkilenen eklem bölgesi dokunulduğunda hassas olabilir.
4. Ateş: Bazı durumlarda, gut atağına eşlik eden ateş görülebilir.

Bu belirtiler, genellikle ani bir şekilde ortaya çıkar ve gut hastalığının akut ataklarına özgüdür. Ancak, ürik asit yüksekliği başka sağlık sorunlarına (örneğin, böbrek taşları) yol açarsa, bu durumlarla ilişkilendirilen belirtiler de görülebilir.

Ürik asit yüksekliği genellikle rutin bir kan testi ile tespit edilir ve belirtiler ortaya çıkmasa bile, yüksek ürik asit düzeyleri bazı kişilerde gut atağı riskini artırabilir. Bu nedenle, ürik asit düzeylerini kontrol etmek ve gerektiğinde tedbirler almak önemlidir.

Ürik Asit Yüksekliği Nasıl Düşer?​

Ürik asit düzeylerini düşürmek için birkaç önlem almak mümkündür. Ancak, bu tedbirleri uygulamadan önce, ürik asit düzeylerinizin neden yüksek olduğunu anlamak ve altta yatan sorunu ele almak önemlidir. İşte ürik asit düzeylerini düşürmeye yardımcı olabilecek bazı genel stratejiler:

Diyet Değişiklikleri​

Yüksek purin içeriğine sahip yiyecekleri sınırlamak önemlidir. Kırmızı et, deniz ürünleri, iç organlar (karaciğer, böbrek gibi), alkollü içecekler ve fruktoz içeren içecekler purin açısından zengin besinlerdir.
Lifli gıdalar, meyve, sebze ve tam tahıllar içeren bir diyet, genel sağlığınızı destekleyebilir.

Su Tüketimi​

Günlük su tüketimini artırmak, böbreklerin ürik asidi daha etkili bir şekilde atmasına yardımcı olabilir.

Alkol Tüketimini Sınırlama​

Alkol, ürik asit düzeylerini artırabilir. Alkol tüketimini azaltmak veya sınırlamak önemli bir adımdır.

Kiloyu Kontrol Etme​

Obezite, ürik asit düzeylerini artırabilir. Sağlıklı bir kilo korumak, ürik asit düzeylerini kontrol etmeye yardımcı olabilir.

Egzersiz​

Düzenli egzersiz, kiloyu kontrol etmeye ve genel sağlığı iyileştirmeye yardımcı olabilir. Ancak, çok ağır egzersiz, yoğun antrenmanlar veya aç kalmak da purinlerin serbest bırakılmasına ve ürik asit düzeylerinin artmasına neden olabilir.

İlaçlar​

Doktorunuz, ürik asit düzeylerini kontrol etmek ve gut atağını önlemek için belirli ilaçları önerebilir. Allopurinol ve probenecid gibi ilaçlar, ürik asit üretimini azaltabilir veya böbreklerin ürik asidi atmasını artırabilir.

Ürik asit düzeylerinin yüksekliği genellikle kişiseldir, bu nedenle en etkili tedavi planını belirlemek için bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir.

Ürik Asit Düşüklüğü Nedir?​

Ürik asit düşüklüğü, kanda normalden daha düşük seviyelerde ürik asit bulunması durumunu ifade eder. Ürik asidin düşük olması yüksekliğine kıyasla daha az yaygın bir durumdur ve genellikle aşağıdaki gibi bazı durumlarla ilişkilidir.

1. Böbrek Hastalıkları: Böbrekler, ürik asidin vücuttan atılmasında önemli bir rol oynar. Böbrek yetmezliği veya diğer böbrek hastalıkları, ürik asidin normalden daha düşük seviyelerde tutulmasına neden olabilir.
2. Diyet ve Beslenme: Düşük pürin içeriğine sahip bir diyet veya protein eksikliği, ürik asit düzeylerini düşürebilir. Aşırı alkol tüketimi de ürik asit düşüklüğüne neden olabilir.
3. Genetik Faktörler: Nadiren, genetik faktörler ürik asit düşüklüğüne katkıda bulunabilir. Bu durum genellikle kalıtsal bir enzim eksikliği sonucu ortaya çıkar.
4. İlaçlar: Bazı ilaçlar, özellikle gut hastalığını tedavi etmek için kullanılan ilaçlar, ürik asit düzeylerini düşürebilir.

Ürik asit düşüklüğü genellikle belirtilere neden olmaz ve bu durumla ilgili spesifik semptomlar yaygın değildir.

Ürik Asit Düşüklüğü Neden Olur?​

Ürik asit düşüklüğü, kanda ürik asit seviyelerinin normalden daha düşük olması durumunu ifade eder. Bu durum genellikle birkaç farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. İşte ürik asit düşüklüğüne neden olabilen bazı faktörler:

1. Böbrek hastalıkları
2. Diyet ve beslenme
3. Genetik faktörler
4. İlaçlar
5. Kronik iltihap durumları

Ürik asit düşüklüğü genellikle belirgin semptomlara neden olmaz. Ancak, bu durumun altında yatan nedenlerin belirlenmesi ve ele alınması önemlidir.

Ürik Asit Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?​

Ürik asit düşüklüğü genellikle belirgin semptomlara neden olmaz ve çoğu zaman hastalar bu durumu fark etmezler. Ancak, bazı durumlarda ürik asit düşüklüğüne bağlı olarak ortaya çıkabilen belirtiler şunlar olabilir:

1. İltihaplanma Riski Artabilir: Ürik asidin antioksidan özellikleri vardır ve düşük ürik asit seviyeleri, vücudun iltihaplanma riskini artırabilir. Bu nedenle, düşük ürik asit düzeyleri kronik inflamatuar durumlarla ilişkilendirilebilir.
2. Kronik Hastalıklar: Bazı durumlarda düşük ürik asit düzeyleri, kronik böbrek hastalığı, romatoid artrit ve diğer inflamatuar hastalıklarla ilişkilendirilebilir.
3. Bağışıklık Sistemi Sorunları: Ürik asidin bağışıklık sistemi üzerinde bir rolü olduğu düşünülmektedir. Düşük ürik asit düzeyleri, bağışıklık sistemi sorunlarına yatkınlığı artırabilir.

Bu belirtiler genellikle belirgin olmamakla birlikte, spesifik bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Altta yatan nedenlerin belirlenmesi için bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir.

Yüksek Tansiyon Nedir?​

Yüksek tansiyon, kan basıncının normalden yüksek olması durumudur. Kan basıncı, kanın arter duvarlarına uyguladığı basınçtır ve genellikle iki ölçü ile ifade edilir: sistolik basınç (kalp kası kasıldığında arterlerde oluşan maksimum basınç) ve diyastolik basınç (kalp kası gevşediğinde arterlerde oluşan minimum basınç). Yüksek tansiyon, uzun süreli olarak yüksek seyrettiğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir, çünkü yüksek tansiyonun kalp hastalıkları, inme, böbrek sorunları ve diğer ciddi sağlık problemleriyle ilişkisi vardır. Yüksek tansiyonun birçok nedeni olabilir, bunlar arasında obezite, aşırı tuz alımı, hareketsiz yaşam tarzı, sigara içmek ve stres yer alır. Yüksek tansiyon genellikle semptomatik değildir, bu yüzden düzenli kan basıncı kontrolü önemlidir. Sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri, ilaçlar ve diğer tedaviler yüksek tansiyonun kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.

Yüksek Tansiyona Ne İyi Gelir?​

Yüksek tansiyonun kontrol altına alınması ve düşürülmesi için birçok doğal yöntem bulunmaktadır. İlk olarak, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek önemlidir. Dengeli beslenme, düşük tuzlu ve düşük yağlı bir diyet, taze meyve ve sebzelerin tüketimi yüksek tansiyonun yönetilmesine yardımcı olabilir. Ayrıca, düzenli egzersiz yapmak kan basıncını düşürebilir. Aerobik egzersizler, yürüyüş, yüzme veya bisiklete binme gibi aktiviteler kalp sağlığını artırarak tansiyonu düşürebilir. Stres yönetimi teknikleri, meditasyon, derin nefes egzersizleri veya yoga gibi aktiviteler de yüksek tansiyonun kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Ayrıca, alkol tüketimini sınırlamak ve sigara içmemek de yüksek tansiyon riskini azaltabilir. Ancak, yüksek tansiyon tedavisi için doğal yöntemlerin yanı sıra doktorunuzun önerdiği ilaçları ve tedavi planını da takip etmek önemlidir.

Yüksek Tansiyonu Ne Düşürür? Tansiyon Nasıl Düşürülür?​

Yüksek tansiyonun düşürülmesi için birkaç etkili yöntem bulunmaktadır. Öncelikle, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek önemlidir. Dengeli bir diyet, düşük tuzlu ve düşük yağlı yiyeceklerin tercih edilmesi, taze meyve ve sebzelerin bol miktarda tüketilmesi yüksek tansiyonu kontrol altına alabilir. Ayrıca, düzenli egzersiz yapmak da kan basıncını düşürebilir. Aerobik egzersizler, yürüyüş, koşu, yüzme veya bisiklete binme gibi aktiviteler kalp sağlığını artırarak tansiyonu azaltabilir. Stres yönetimi teknikleri, meditasyon, derin nefes egzersizleri veya yoga gibi uygulamalar da tansiyonun düşürülmesine yardımcı olabilir. Alkol tüketimini sınırlamak, sigara içmemek ve ideal kiloyu korumak da yüksek tansiyonu kontrol etmeye yardımcı olabilir. Ancak, yüksek tansiyonu olan bireylerin öncelikle bir doktora danışması ve önerilen tedavi planını takip etmeleri önemlidir. Doktorun önerdiği ilaçlar ve tedavi planı, tansiyonun etkili bir şekilde kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.

Evde Yüksek Tansiyon Nasıl Düşürülür?​

Evde yüksek tansiyonu düşürmek için birkaç etkili yöntem bulunmaktadır. İlk olarak, düzenli egzersiz yapmak önemlidir. Yürüyüş, hafif koşu, bisiklet sürme veya yüzme gibi aerobik egzersizler, kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir. Düzenli egzersiz, kalp sağlığını artırarak tansiyonu kontrol altına alabilir. Ayrıca, sağlıklı bir diyet benimsemek de önemlidir. Düşük tuzlu, düşük yağlı ve lifli yiyecekler tüketmek, kan basıncını düzenlemeye yardımcı olabilir.

Taze meyve ve sebzelerin yanı sıra tam tahıllı ürünlerin de tüketilmesi önerilir. Stres yönetimi de yüksek tansiyonun kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Yoga, meditasyon veya derin nefes egzersizleri gibi teknikler, stresi azaltarak tansiyonu düşürebilir. Ayrıca, alkol tüketimini sınırlamak, sigara içmemek ve sağlıklı kiloda kalmak da tansiyonun kontrol edilmesine yardımcı olabilir. Bunlar evde uygulanabilecek basit ve etkili yöntemlerdir ancak yüksek tansiyonu olan bireylerin tedavi planını belirlemek için mutlaka bir doktora danışmaları önemlidir.

Yüksek Tansiyon Nasıl Tedavi Edilir?​

Yüksek tansiyonun tedavisi genellikle yaşam tarzı değişiklikleri, ilaçlar veya bir kombinasyonu olarak uygulanır. İlk olarak, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek önemlidir. Dengeli beslenme, düşük tuzlu ve düşük yağlı bir diyet, taze meyve ve sebzelerin tüketimi, kilo kontrolü ve düzenli egzersiz yapmak, yüksek tansiyonun kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Ancak, yaşam tarzı değişiklikleri tek başına yeterli olmayabilir. Bu durumda, doktorlar genellikle tansiyonu düşürmeye yardımcı olacak ilaçlar reçete ederler. Bu ilaçlar genellikle kan basıncını düşüren ve kalp sağlığını iyileştiren farklı mekanizmalara sahip olabilir. İlaç tedavisi, bireysel sağlık durumuna ve tansiyon seviyelerine bağlı olarak değişir ve düzenli doktor kontrolü gerektirir. Bazı durumlarda, yüksek tansiyonun tedavisinde yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçlar yeterli olmayabilir ve cerrahi veya diğer invaziv prosedürler gerekebilir.

Yüksek Tansiyonda Doktora Ne Zaman Başvurulmalı?​

Yüksek tansiyonun belirtileri genellikle belirgin olmayabilir, bu yüzden düzenli kan basıncı kontrolü önemlidir. Ancak, bazı semptomlar yüksek tansiyonun varlığını işaret edebilir. Baş ağrısı, baş dönmesi, bulanık görme, göğüs ağrısı, nefes darlığı veya kalp çarpıntısı gibi belirtiler yaşanıyorsa derhal bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır. Ayrıca, yüksek tansiyonun bir risk faktörü olduğu kalp hastalıkları, inme, böbrek hastalıkları gibi durumlarla ilişkili belirtiler varsa da doktora danışılmalıdır. Ailede yüksek tansiyon öyküsü varsa veya düzenli kan basıncı ölçümlerinde yüksek değerler tespit edilirse de bir doktora başvurulmalıdır. Erken teşhis ve tedavi, ciddi sağlık sorunlarının önlenmesine ve tansiyonun kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Özellikle yaşlı yetişkinler, diyabet hastaları ve kalp-damar hastalıkları riski yüksek olan kişiler düzenli olarak kan basıncını kontrol ettirmelidir. Herhangi bir endişe duyulduğunda veya belirtiler fark edildiğinde, vakit kaybetmeden bir sağlık uzmanına danışılmalıdır.

Yüksek tansiyon kaç olunca tehlikeli?​

Yüksek tansiyonun tehlikeli seviyeleri, kan basıncının normal değerlerden belirgin şekilde yüksek olduğu durumları ifade eder. Kan basıncı ölçümleri genellikle iki değer olarak ifade edilir: sistolik (üst) basınç ve diyastolik (alt) basınç. 120/80 mmHg olarak kabul edilen normal bir kan basıncı değerine sahip bireylerde, sistolik basınç 130 mmHg'nin üzerinde ve diyastolik basınç 80 mmHg'nin üzerinde olduğunda yüksek tansiyon (hipertansiyon) tanısı konabilir. Ancak, yüksek tansiyonun tehlikeli seviyeleri kişinin yaşına, cinsiyetine, sağlık geçmişine ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Özellikle uzun süreli olarak yüksek seyreden ve kontrol altına alınmayan yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, inme, böbrek sorunları ve diğer ciddi sağlık problemleri gibi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle, yüksek tansiyonun tehlikeli olup olmadığını belirlemek için düzenli kan basıncı ölçümleri yapılmalı ve bir doktora danışılmalıdır. Doktorunuzun önerileri doğrultusunda tedavi edilmediğinde yüksek tansiyon, ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir, bu nedenle erken teşhis ve tedavi önemlidir.

Tansiyona Ne İyi Gelmez?​

Tansiyonu yüksek olan bireylerin bazı alışkanlıklardan kaçınması önemlidir çünkü bu alışkanlıklar tansiyonu daha da yükseltebilir veya kontrol altına almayı zorlaştırabilir. Özellikle tuz tüketimini aşırıya kaçırmak, yüksek tansiyonu olan kişiler için zararlı olabilir. Yüksek tuz alımı vücutta sıvı tutulmasına neden olabilir ve bu da kan basıncını artırabilir. Ayrıca, aşırı alkol tüketimi de tansiyonu yükseltebilir. Alkol, kan basıncını artırabilen bir etkiye sahiptir ve yüksek tansiyonu olan bireylerin alkol tüketimini sınırlamaları önerilir. Sigara içmek de tansiyonu yükseltebilir ve kalp-damar sağlığını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, yüksek tansiyonu olan bireyler sigara içmemeli veya sigarayı bırakmalıdır. Ayrıca, aşırı kafein tüketimi de tansiyonu yükseltebilir, bu yüzden kahve, çay ve enerji içeceklerinin aşırı tüketiminden kaçınılmalıdır. Son olarak, stres de tansiyonu artırabilir, bu nedenle stres yönetimi tekniklerini uygulamak ve gevşeme egzersizleri yapmak tansiyonun kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Tansiyonu yüksek olan bireylerin bu olumsuz alışkanlıklardan kaçınması ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemesi, tansiyonun kontrol altına alınmasına ve sağlıklı bir yaşam sürülmesine yardımcı olabilir.

Tansiyon Nasıl Olmalı?​

Normal kan basıncı, genellikle 120/80 mmHg olarak ifade edilir. Bu ölçümde, "120" sistolik basıncı (kalp kasılması sırasında arterlerde oluşan maksimum basınçı) ve "80" diyastolik basıncı (kalp dinlenirken arterlerde oluşan minimum basıncı) temsil eder. Ancak, her bireyin ideal kan basıncı değeri yaşa, cinsiyete, sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Örneğin, yaşlı yetişkinlerde ve diyabet hastalarında normal kan basıncı değerleri farklılık gösterebilir. Genel olarak, sağlıklı bir yetişkin için ideal kan basıncı 120/80 mmHg'nin altında olmalıdır. Bu değerlerin üzerindeki kan basıncı, hipertansiyon (yüksek tansiyon) olarak adlandırılır ve uzun vadede kalp hastalıkları, inme, böbrek problemleri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, düzenli kan basıncı ölçümleri yapılmalı ve normal değerlerin üzerindeki değerlerde bir doktora danışılmalıdır. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, düşük tuzlu ve düşük yağlı bir diyet uygulamak, düzenli egzersiz yapmak ve stresi azaltmak gibi adımlar, kan basıncını sağlıklı aralıklarda tutmaya yardımcı olabilir.

Tansiyon Yüksek Olursa Ne Yapmalı?​

Tansiyonunuz yüksek olduğunu fark ederseniz, öncelikle sakin olmak ve panik yapmamak önemlidir. Ani stres veya endişe, tansiyonun daha da yükselmesine neden olabilir. Derin nefes almak ve gevşeme tekniklerini uygulamak, sakinleşmenize yardımcı olabilir. Daha sonra, tansiyonunuzu ölçmek için bir tansiyon aleti kullanabilirsiniz. Eğer tansiyonunuz normalin üzerindeyse ve semptomlarınız varsa (baş ağrısı, baş dönmesi, nefes darlığı vb.), derhal bir sağlık uzmanına başvurmalısınız. Ayrıca, yüksek tansiyonunuzun nedenini belirlemek için düzenli doktor kontrolleri yapmalısınız. Doktorunuzun önerileri doğrultusunda yaşam tarzı değişiklikleri yapabilirsiniz. Düşük tuzlu bir diyet benimsemek, sağlıklı kiloyu korumak, düzenli egzersiz yapmak ve stres yönetimi tekniklerini uygulamak, tansiyonunuzu kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, doktorunuzun reçete ettiği ilaçları düzenli olarak kullanmalısınız. Tansiyonunuzun yükseldiğini fark ederseniz, hemen bir doktora danışmak ve uygun tedaviyi almak, ciddi komplikasyonların önlenmesine yardımcı olabilir.

Yüksek Tansiyonu Ne Düşürür İle İlgili Sık Sorulan Sorular​

Yüksek tansiyonun düşürülmesiyle ilgili sıkça sorulan sorulara verilecek doğru cevaplar, bu sağlık sorununu anlamak ve etkili bir şekilde yönetmek için önemlidir. İşte yaygın sorular ve yanıtları:

Yüksek tansiyon nedir?​

Yüksek tansiyon, kan basıncının normalden yüksek olması durumudur. Sistolik basınç (kalp kası kasıldığında arterlerde oluşan maksimum basınç) ve diyastolik basınç (kalp kası gevşediğinde arterlerde oluşan minimum basınç) olarak ifade edilir.

Yüksek tansiyonun belirtileri nelerdir?​

Yüksek tansiyon genellikle semptomsuz olabilir, ancak bazı insanlar baş ağrısı, baş dönmesi, göğüs ağrısı, nefes darlığı veya bulanık görme gibi belirtiler yaşayabilir.

Yüksek tansiyon risk faktörleri nelerdir?​

Obezite, aşırı tuz alımı, hareketsiz yaşam tarzı, sigara içme, stres, aile öyküsü ve yaşlanma gibi faktörler yüksek tansiyon riskini artırabilir.

Yüksek tansiyon nasıl tedavi edilir?​

Sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri, düşük tuzlu bir diyet, düzenli egzersiz, stres yönetimi ve ilaç tedavisi gibi yöntemler yüksek tansiyonun tedavisinde kullanılabilir.

Evde yüksek tansiyonu nasıl kontrol altına alabilirim?​

Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek, stresten kaçınmak, alkol tüketimini sınırlamak ve sigara içmemek evde yüksek tansiyonu kontrol altına almanın önemli adımlarıdır.

Doktora ne zaman başvurmalıyım?​

Baş ağrısı, baş dönmesi, göğüs ağrısı, nefes darlığı, bulanık görme gibi belirtiler yaşandığında veya düzenli kan basıncı ölçümlerinde yüksek değerler tespit edildiğinde bir doktora başvurulmalıdır.

Yüksek tansiyonun komplikasyonları nelerdir?​

Yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, inme, böbrek hastalıkları ve diğer ciddi sağlık sorunları gibi komplikasyonlara yol açabilir.
Yüksek tansiyonla ilgili olarak doğru bilgilere erişmek ve düzenli olarak doktor kontrolü yapmak, sağlıklı bir yaşam sürmek ve ciddi komplikasyonları önlemek için önemlidir.

Diyabetik Ayak Nedir ve Neden Önemlidir?​

Diyabetik ayak, diyabetin en ciddi komplikasyonlarından biridir ve sıklıkla ayak yaralarına (ülser), enfeksiyonlara ve hatta ampütasyona yol açabilmektedir. Ayaktaki sinirlerin işlevini yitirmesi (periferik nöropati) veya damarlarda tıkanıklık meydana gelmesi (periferik vasküler hastalık) sonucunda kan dolaşımı bozulur. Bu bozulma, ayak yaralarının iyileşmesini zorlaştırırken, enfeksiyon riskini de artırır. Tedavi edilmediğinde, ayak kaybı kaçınılmaz hale gelir ve bu da hastanın yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiler.

Diyabetik Hasta Sayısındaki Artış​

Dünya genelinde diyabetli hasta sayısı hızla artmakta. Diyabet hastalarının yaklaşık %15-25'inde yaşamları boyunca ayak ülseri gelişir. Bu ülserlerin %40-60'ında enfeksiyon oluşur ve her yıl yaklaşık 1 milyon insan diyabet nedeniyle ayağını kaybetmektedir. İstatistiklere göre, dünyada her 30 saniyede bir kişi diyabet nedeniyle ayağını kaybetmektedir. Bu veriler, diyabetin ciddiyetini ve bu hastalığın neden olduğu ayak komplikasyonlarının ne kadar yaygın olduğunu ortaya koymaktadır.

Diyabetik Nöropatinin Türleri ve Belirtileri​

Diyabetik ayak komplikasyonlarının en önemli sebeplerinden biri nöropatidir. Nöropati, sinir hasarına bağlı olarak gelişen bir komplikasyondur ve üç ana başlık altında incelenir: duyusal nöropati, motor nöropati ve otonom nöropati.

Duyusal Nöropati:​

Diyabetin en sık görülen nöropati türüdür. Ayaklarda karıncalanma, yanma, uyuşma, ağrı ve hissizlik gibi belirtilerle kendini gösterir. Ancak birçok hasta bu belirtileri fark etmeyebilir, bu nedenle elektrofizyolojik testler ve Semmes Weinstein Monofilaman veya Nörothesiometri gibi özel testler gerekebilir. Bu testler, ayak ülseri riskini değerlendirmede son derece faydalıdır.

Motor Nöropati:​

Kasları etkileyen bu nöropati türü, ayak deformitelerine neden olur. Pençe ayak veya çekiç parmak gibi deformiteler, ayağın biyomekaniğini bozarak basınç noktalarında yaralar ve ülserler oluşmasına yol açabilir. Bu deformiteler, ayak bakımında dikkat edilmesi gereken önemli noktalardır.

Otonom Nöropati:​

Terleme, cilt ısısı ve kan akışının kontrolünde bozulmalara yol açar. Bu durum, cildin elastikiyetini azaltır ve çatlaklara, nasırlara neden olur. Nasırlı bölgeler ise enfeksiyon riskini artırarak bakterilerin daha derin dokulara ulaşmasına zemin hazırlar. Cilt nem durumunu değerlendirmek için Neuropad testi kullanılabilir.

Ayak Dolaşımının Bozulması ve Vasküler Testler​

Diyabetik ayak gelişiminde damar tıkanıklıkları ve kan dolaşımının bozulması büyük bir rol oynar. Bu durumun tespit edilmesi için çeşitli testler mevcuttur. Ayak nabzını palpe etmek (dorsalis pedis arter, tibialis posterior arter) ve küçük bir el Doppler cihazı kullanarak nabız varlığını değerlendirmek en yaygın kullanılan yöntemlerdendir. Ayrıca ayak bileği ve kol arasındaki basınç farkını ölçerek Ankle Brachial Pressure Index (ABPI) hesaplanabilir. Doppler ultrasonografi (USG) ile ayak arterlerinin kan akış paterni incelenebilir ve transkütan oksijen gerilimi ölçümü yapılabilir.

Diyabetik Ayağın Önlenmesi ve Tedavisi​

Diyabetik ayak komplikasyonları, düzenli takip, hasta eğitimi ve erken tedavi ile büyük ölçüde önlenebilir. Amerikan Diyabet Birliği’ne göre, düzenli ayak bakımı ve multidisipliner tedavi yaklaşımları, ayak amputasyonlarının %49 ila %85 oranında azalmasını sağlamaktadır. Bu nedenle diyabet hastalarının ayak bakımını ihmal etmemesi, düzenli olarak uzman kontrolüne gitmesi ve gerekirse erken dönemde tedavi alması büyük önem taşır.

Diyabetik ayak sadece fiziksel değil, psikolojik ve ekonomik olarak da hastaları etkileyen ciddi bir sorundur. Ampütasyon sonrasında hastaların yaşam kalitesi düşmekte, bağımsızlıklarını kaybetmeleri psikolojik sorunlara neden olabilmektedir. Bu nedenle, diyabetik ayak konusunda bilinçlenmek, önleyici tedbirler almak ve düzenli doktor kontrolüne gitmek son derece önemlidir.

Diyabetik ayak, diyabet hastalarının karşılaştığı en önemli komplikasyonlardan biridir ve yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürmektedir. Ancak, uygun eğitim ve düzenli tedaviyle büyük ölçüde önlenebilir bir durumdur. Her diyabet hastasının ayak sağlığına dikkat etmesi, herhangi bir yara veya enfeksiyon belirtisinde vakit kaybetmeden sağlık kuruluşlarına başvurması hayati öneme sahiptir.

Bora Duran Kimdir?
Pop müzik yorumcusu, besteci, söz yazarı, müzik yapımcısı. 23 Mart 1978, İzmir doğumlu. Müzisyen bir ailede dünyaya gelen Bora Duran, ilk amatör müzik çalışmalarını aile ortamında seslendirmeye başladı. Babası ud ve bağlama çalarken, annesi sesiyle ona eşlik etti. Ortaokul yıllarında farklı müzik gruplarıyla tanışarak kendini geliştirmeye başladı.

1995 yılında Ege Üniversitesi Devlet Türk Musikisi Konservatuarına girip, klasik kemençe eğitimi almaya başladı. Bu esnada müzik gruplarıyla çalışmaları devam etti. Kendisinin kurduğu gruplarda hep solist olarak çalıştı. 2001 yılına kadar Ege bölgesindeki çok sayıda mekânda sesini duyurdu. Bu arada yavaş yavaş kendi bestelerini yapmaya başladı.

2001 yılında İstanbul’a geldi, burada Vedat Sakman’la tanıştı. Stüdyo Sakman’da Selçuk Yöntem’in “Şiir Niye?” adlı albüm çalışmasında görev aldı. İlk demo albüm hazırlıklarına da bu stüdyoda başladı. Bora Duran, Ezginin Günlüğü grubuyla “Dargın mıyız?” albümünün kayıtlarında birlikte çalıştı ve grup ile birlikte birçok projede daha yer aldı.

İstanbul’da çeşitli stüdyolarda, birçok albüm projesine klasik kemençe, gitar, perdesiz gitar ve sesiyle katıldı. Bu çalışmalar sırasında aranjör kimliği de oluşmaya başladı. Bu çalışmalardan biri olan Yılmaz Erdoğan’ın şiir albümünün oluşum sürecinde çalıştığı sırada BKM ile tanıştı. Deniz Erdoğan ile birlikte BKM Mutfak ve “Çok Güzel Hareketler Bunlar” ekibinin canlı müzik ve tv program müzik sorumluluğunu yürüttü. “Organize İşler” adlı filmin müzikleri projesinde yer aldı. Aynı dönemde sözü ve müziği kendine ait olan “Gül Senin Tenin” adlı şarkısını Mahsun Kırmızıgül seslendirdi, şarkı bir anda hit oldu.

Ortaklarıyla beraber 2006 yılında Moda’da kurmuş oldukları Harem’s Production’da, kendi albüm çalışmalarını hızlandırdı; söz, müzik ve aranjeleri kendisine ait olan 9 şarkılık ilk albümünü tamamladı. Sanatçı, yıllardır sahnede yorumladığı şekliyle kaydettiği "Gül Senin Tenin" şarkısı internette ve radyo kanallarında 2011 yazının en ilgi gören şarkılarından biri olarak dikkat çekti.

2012 yılında çıkardığı 10 şarkının yer aldığı “Her Sabah” adlı albümünde, 2005 yılında Mahsun Kırmızıgül'ün seslendirdiği; kendisine ait olan "Gül Senin Tenin" şarkısını yeniden yorumladı. Ayrıca albümde bir Fikret Kızılok klasiği “Bir Harmanım Bu Akşam” şarkısını yeniden yorumlayarak müzikseverlerin beğenisine sundu.

Sanatçı yine aynı yıl söz, müzik ve düzenlemesi kendisine ait olan “Sen de Gidersen” adlı single çalışmasını Ekim ayında piyasaya sürdü. Bora Duran, “Gönül Hırsızı”, “Dinle Sevgili” ve “Araf Zamanı” dizilerinin müziklerini ortağı olduğu Harems Production ekibiyle birlikte yapmaya devam etmektedir.

Ahmet Aslan Kimdir?
Müzisyen, şarkıcı. 1968 yılında Dersim-Hozat’a bağlı Taux-Kardelen köyünde doğmuştur. İlkokulu köyde, ortaokul ve liseyi Hozat’ta okumuştur. En az müzik kadar resim yeteneği de olan Aslan, liseden mezun olduktan sonra Dicle Üniversitesi Güzel Sanatlar Eğitim Fakültesi Resim Bölümünü kazanarak Diyarbakır’a gitmiştir.

Müziğe, lise yıllarında Tambur çalarak başlayan sanatçı, Diyarbakır’da 6 ay resim öğretmenliği yaptıktan sonra 1993 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Devlet Konservatuvarında Müzik Bölümünde öğrenimine devam etmiştir. Konservatuvarda 3 yıl eğitim gördükten sonra okulu bırakmıştır.

1996 yılında, henüz 24 yaşındayken beyin göçü yaşayarak Almanya’ya yerleşen başarılı sanatçı, çeşitli müzik okullarında gitar eğitimi almıştır. Almanya’da Duesseldorf Konservatuarında Gitar Bölümüne bir süre devam etmiş ve eğitimini tekrar yarıda bırakmıştır. 2008-2009 yıllarında Hollanda-Rotterdam Dünya Müziği Akademisinde Dünya Müzikleri dalında eğitimini tamamlayarak 2013’te mezun olmuştur.

Ahmet Aslan; sanatçı yönüyle, Avrupa’da birçok başarıya imza atmıştır. 250 bin kişinin katıldığı Rudolfstad Müzik Festivalinde ve Berlin Flarmoni Orkestrasıyla birlikte konserler vermiştir. Ülkemizde ise son yıllarda daha geniş kitlelere sesini duyurmaya başlamıştır.

Tambur, gitar, bağlama ve ud çalan usta sanatçı Aslan, müzik icralarında; Çağdaş Batı Müziği ile Mezopotamya’ya ait enstrüman tınılarını sentezliyor. Gerek geleneksel türküler ve bilinmiş parçalarda gerekse yeni şarkılarında, tamamen kendine özgü bir tarz, sıra dışı ve ezber bozan yorumuyla hayranlık uyandırıyor.

Mistik ve etnik müziği; kimi zaman kendini arayan, belki sevgiliyi belki sonsuzluğu özleyen, biraz bilge, biraz sezgisel ve derin temalarla bütünleştiriyor. Dinleyiciyi; eserlerinde, belki de kendisinden kendisine keşfe çıkarıyor. Kimine göre ozan, kimine göre derviş, kimine göre deli… Ama şahsına münhasır bir müzisyen… Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz dizisinde söylediği Minnet Eylemem şarkısının kullanılmasının ardından popülerleşen bir isim oldu.

Ahmet Aslan Albümleri
Va u Waxt-Rüzgâr ve Zaman (2004)

Veyvé Mılaketu-Meleklerin Dansı (2007)

Na-Mükemmel (2015)

Ankara’da Beni Ara/Oldu mu Felek (2015)

Roye Harde Dewresi-Melodys of Holy Land (2017)

Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz Dizi Müzikleri (2016)

Su ve Ateş (2017)

Ahmet Aslan/Kemal Dinç DUO (2017)

Popüler Şarkıları
Susarak Özlüyorum,

Tanımadığım Ten,

Minnet Eylemem,

Çeşm-i Siyahım (Demet Akalın ile düet),

Nem Kaldı,

Dermanın Olayım,

Beni Hor Görme

Gardaşım,

Dilsizdir Benim Acılarım

Derya Köroğlu Kimdir?
Pop sanatçısı, besteci. 1955, İstanbul doğumlu. Tam adı Derya Mustafa Köroğlu’dur. Ankara Alparslan İlkokulunu bitirdikten sonra Ankara Cumhuriyet Lisesinde orta bölümü ve Ankara Fen Lisesini tamamladı. 1979 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümünden mezun oldu.

1983 yılında aynı üniversitenin Ekonomi Bölümünde yüksek lisans yaptı. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi Bölümü’nde asistan olarak 1984 yılına kadar çalıştı.

1985 yılında İstanbul’a yerleşti ve bilgisayar yazılım sektöründe Teleteknik ve TESS Şirketlerinin yazılım yöneticiliğini yaptı. 1995 AnaBritannica, Temel Britannica ansiklopedileri ve İletişim Yayınları için çeşitli veritabanı uygulamaları yazdı.

Ortaokul yıllarında başladığı müzik hayatını üniversite yıllarında daha yoğun bir zaman ayırarak devam ettirdi. 1977’de Selim Atakan ve Zerrin Atakan ile kurdukları Yeni Türkü grubu adına çıkan ilk albümleri “Buğdayın Türküsü”dür. Ancak bu albüm 12 Eylül 1980 darbesi ile yasaklanan albümler arasına girdi. Sanatçı grupta solo vokal, gitar, bağlama ve vurmalı çalgılar gibi enstrümanları kullandı. Grubun yaptığı bestelerin çoğunda onun da imzası bulundu.

1997’de grubun diğer üyelerinin ayrılması üzerine kurucularından Derya Köroğlu new-age tarzında “Musikarium” albümünü çıkardı. Daha sonra ayrılan elemanların yerine yeni elemanlar buldu. Bu elemanlar, bas gitarda Raci Pişmişoğlu, klasik kemençe ve vokalde Erdinç Şenol, udda Fatih Ahıskalı ve klavyeli çalgılarda Erkin Hadımoğlu. Grup 1999'da Yeni albümünü çıkardı. Ama bu albüm, grubun en az satanı oldu.

Yeni Türkü grubu ilk olarak “Ferhunde Hanım ve Kızları” ile dizi müziklerini de yapmaya başladı. Daha sonra “Kaygısızlar”, “Süper Baba”, “Galip Derviş” ve “Yalan Dünya” gibi dizilerde ve ayrıca pek çok belgeselde müzikleri yer aldı.

Sanatçı, beş yıl süren ilk evliliğini Yeni Türkü şarkılarının birçoğunun söz yazarı olan Meral Özbek ile yaptı. İkinci eşi Sibel Erülgen ile evliliği dokuz yıl sürdü. 2009 yılında kendisinden 30 yaş küçük olan tiyatrocu Ayşe Özgürkaya ile evlendi. Bir erkek çocuk babasıdır.

Albümleri
Buğdayın Türküsü – 1979,
Akdeniz Akdeniz – 1983,
Film Müzikleri (Yeni Türkü albümü) – 1983,
Çekirdek Sanat Evi Resitali – 1984,
Günebakan (albüm) – 1986,
Dünyanın Kapıları – 1987,
Yeşilmişik – 1988, Vira Vira – 1990,
Rumeli Konseri – 1991,
Aşk Yeniden – 1992,
Külhani Şarkılar – 1994,
Süper Baba (albüm) – 1995,
Telli Telli (single) – 1996,
Her Dem Yeni – 1996,
Yeni (albüm) – 1999,
Şimdi ve Sonra – 2012

Belgesel müzikleri
Sanatımızla Anadolu (1987, yönetmen: Kerime Senyücel),
Sanatımıza Üç Bakış (1989, yönetmen: Kerime Senyücel),
Yüzyılımız Türk Resmi (1991, yönetmen: Kerime Senyücel),
Atlas (1995, yönetmen: Enis Rıza Sakızlı),
GAP: Güneydoğu'nun Gerçekleşen Rüyası (1997, yönetmen: Kerim Senyücel),
Halfeti: Suya Dönüşen Topraklar (2000, yönetmen: Kerime Senyücel); Ezan, Çan, Hazan: Antakya (yönetmen: Kerime Senyücel)

Dizi müzikleri
Felek Ne Demek? (2006),
Hayat Türküsü (2006),
Çınaraltı (2004),
Havada Bulut (2002),
Yeditepe İstanbul (2001),
Süper Baba (1993-1997),
Medcezir Manzaraları (1989)

Aylin Livaneli Kimdir?
Müzisyen, Şarkıcı, Yapımcı, Oyuncu, Anı ve Senaryo Yazarı. 28 Ağustos 1966, Ankara doğumlu. Yazar, şarkıcı ve yönetmen Zülfü Livaneli’nin kızıdır. London School of Economics and Political Science mezunu.

İlköğrenimini Stockholm'de International School of Stockholm'de yaptıktan sonra babası Zülfü Livaneli ve annesi Ülker Livaneli ile birlikte, Paris'e yerleşti ve liseyi, Ecole Active Bilingue'de bitirdi. Lise yıllarında şan dersleri de alan Aylin Livaneli, liseden hemen sonra Türkiye'ye dönerek müzik hayatına atıldı; 20'li yaşlarında 5 albüme imza attı ve albüm satışları yüz binleri buldu.

Aylin Livaneli aynı zamanda bu süre içerisinde, ailesinin kurduğu Interfilm adlı şirkette çalışarak film prodüksyonunun inceliklerini öğrendi.

Aylin Livaneli, daha sonra ilgisini çeken farklı alanlara yönelmek isteyince müziği bırakarak eğitimini sürdürme kararı aldı ve New York Üniversitesi'nde edebiyat okudu. Livaneli, New York'tan sonra Londra'ya yerleşerek London School of Economics and Political Science (LSE)'den mezun oldu.

2008 yılında Türkiye'ye dönen Livaneli, Abba'nın prodüktörlerinden Anders Hansson'la Stockholm'de kaydettiği ve kendisi için "müziğe kesin bir veda hediyesi anlamı taşıyan "Love is the Answer” adlı İngilizce albümü çıkarttı.

Livaneli ailesinin 1987 yılında kurduğu INTERFILM şirketini 2009 yılımda INTERFILM Media & Entertainment adıyla yeniden faaliyete geçirdi. Bundan sonra medya, eğlence ve gösteri dünyasında sadece yönetici ve yatırımcı sıfatlarıyla yer alacak olan Aylin Livaneli, genç bir girişimci ve iş kadını olarak ileride farklı yatırım alanlarına da yönelmeyi planlıyor.

İlk evliliğini yıllar önce Tolga Savacı ile yapan, 2011 yılında Okan Arıkan’la nikah masasına oturan Aylin Livaneli, yine mutluluğu bulamadı. Livaneli ile Arıkan’ın evliliği, 2013 yılında anlaşmalı olarak tek celsede sona erdi.

Üniversite yılları sırasında Hürriyet, Milliyet, Vatan gazetelerinde ve Aktüel dergisinde köşe yazıları yazan Aylin Livaneli ayrıca, Stockholm'de geçirdiği çocukluk yıllarını anlattığı "Sürgün Çocuklar Bahçesi" adlı bir anı kitabı vardır.

Albümleri
Love is The Answer 2008

Hadi Gel (1996)

Aşkına Kanmam 1997

Lorke & Dont Go 3 1993

Aylin Livaneli Söylüyor 1993

Bana Müsade 1992

Popüler Şarkıları
Okulu Asardım

Hadi Gel Uzatma

Atlı

Love Is the Answer

The Devil You Are

Rain

Senaryosunu Yazdığı Sinema Filmleri
Guardian of the Harem (2011)

Elia's Journey (2011)

Yapımcısı Olduğu Sinema Filmi
Elia's Journey (2011)

Taylan Özgür Ölmez Kimdir?
Müzisyen, Türk Halk Müziği Sanatçısı. 1979 yılında Tunceli Ovacık’ta dünyaya geldi. Mucize Doktor dizisindeki Dr. Ali rolüyle ünlenen oyuncu Taner Ölmez’in ağabeyidir.

İlköğretim eğitimini doğduğu ilçede, ortaokul ve lise eğitimini İstanbul’da tamamladı. Lise döneminde ASM Müzik okulunda bağlama eğitimi alan Taylan Özgür Ölmez, ayrıca 3 sene Pera Güzel Sanatlar Akademisinde sinema atölye ve oyunculuk eğitimi gördü.

1995 yılında arkadaşları ile birlikte Grup Özgür Deniz adlı müzik grubunu kurdu. İstanbul Beyoğlu’nda türkü barlarda sahne aldı.

2007 yılında ilk solo albümü Nihayet’i müzik piyasasına süren Taylan Özgür Ölmez 2014 yılında ise ikinci solo albümü DEM ile müzik kariyerini sürdürmüştür.

Türk Halk Müziği’nin dünyada ve Türkiye’de daha geniş kitlelere duyurulması için çalışmalarını tüm hızı ile sürdürmektedir.

Diskografi
Nihayet (2007)

Anla (Nam-ı Diğer Gölge) · 2008

Karadut, Vol. 1 (Rengahenk Türküler) · 2009

Dem · 2014

Karadut - Rengahenk Türküler, Vol. 2 · 2015

Tek Aşkımız Beşiktaş · 2015

Güvercin Uçuverdi (Muhsin Version) (Orijinal Film Müziği) · 2015

Güzelcan Türküleri · 2016

Karadeniz'e Kalan, Vol. 4 · 2019

Bülbülüm Altın Kafesde · 2018

Türkülere Kalan, Vol. 3 · 2020

Bazı Şarkıları
Ağlarım Çağlar Gibi

Aman Tabib

Bülbülüm Altın Kafesde

Dostum Dostum

Esen Yeller

Eşimden Ayrıldım

Güvercin Uçuverdi

İnsan Dosdoğru Sevmeli

Kara Çadırın Kızı

Le Keçke

Mezire

Munzur

Ne Zalimdir Mahpushana Havası

Şu Kışlanın Kapısına

Tek Aşkımız Beşiktaş

Son dönemde popülaritesi hızla artan ve X, Y ve Z kuşaklarını bir araya getiren platformlardan biri olan TikTok, kullanıcıların yoğun ilgi gösterdiği bir mecra haline gelmiştir. TikTok’ta paylaşım yapan birçok kişi, “TikTok’ta nasıl daha fazla etkileşim alınır?” ya da “Etkileşimi artırmanın yolları nelerdir?” gibi sorulara yanıt aramaktadır.

TikTok Etkileşimi Artırmanın yolları başlıklı yazımızda, TikTok’ta içerik üreten ve etkileşimlerini yükseltmek isteyen kullanıcılar için uygulanabilir stratejiler ve ipuçlarına yer verdik. Siz de bu yazıyı inceleyerek TikTok’ta nasıl daha etkili bir şekilde etkileşim alabileceğinizi öğrenebilirsiniz.

TikTok Etkileşim Nedir?
TikTok etkileşimi, kullanıcıların platformda yaptıkları paylaşımlar üzerinden elde ettikleri takipçi sayısı, beğeni ve yorum gibi geri dönüşlerin genel adıdır. Etkileşim oranları ve sayıları genellikle şu faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir:

• Yapılan içeriklerin niteliği
• Kullanılan hashtaglerin etkisi
• Hesabın mevcut takipçi kitlesi
• Reklam ve sponsorlu içerik çalışmaları
• Paylaşım yapılan saatler

Bu sebeple, TikTok’ta etkileşimlerini artırmak isteyen bireyler ve işletmelerin bu unsurları göz önünde bulundurarak paylaşımlarını planlamaları oldukça önemlidir. Peki, TikTok’ta etkileşimi artırmanın yolları nelerdir? Gelin, bu soruya yanıt veren ipuçlarına birlikte göz atalım.

Hashtag Kullanımının Önemi
TikTok gibi global bir sosyal medya platformunda etkileşim oranlarını artırmak isteyen markalar için hashtag kullanımı oldukça önemlidir. TikTok kullanıcıları genellikle belirli hashtagler altında paylaşılan videoları izlemeyi tercih etmektedir.

Bu doğrultuda, video paylaşımı sırasında doğru hashtagler kullanan bireyler ve işletmeler, içeriklerini daha geniş bir kitleye ulaştırabilir. Bu da TikTok izlenme oranlarınızın yükselmesine katkı sağlar. Eğer videolarınızı daha fazla kişiye ulaştırmayı hedefliyorsanız, hashtag analiz araçlarından yararlanarak paylaşımlarınız için en uygun hashtagleri belirleyebilir ve bu şekilde daha etkili bir strateji oluşturabilirsiniz.

Müzikli Videolarla Etkileşim Artırma
TikTok’u aktif olarak kullanan biriyseniz, müzikli videoların genellikle daha fazla izlendiğini fark etmişsinizdir. Popüler şarkılarla hazırlanan içeriklerin, TikTok kullanıcılarının ilgisini daha fazla çektiği ve bu videoların izlenme oranlarını artırdığı bilinen bir gerçektir.

Bu nedenle, dönemsel olarak trend olan şarkıları kullanarak TikTok videoları hazırlayabilir ve içeriklerinizin keşfete düşme ihtimalini artırabilirsiniz. Ayrıca kullanılan şarkının veya müziğin kendi sayfasında da videonuzun görünme olasılığı artacağından izlenme oranlarınızı daha kısa sürede yükseltme şansı elde edebilirsiniz.

Instagram Genç Hesap, 18 yaşın altındaki kullanıcılar için uygulanan özel bir hesap türüdür. Instagram, genç kullanıcıları korumak ve onların çevrimiçi güvenliğini artırmak amacıyla bazı kısıtlamalar getirerek bu hesapları farklı bir şekilde yönetir.

Genç Hesap Özellikleri ve Kısıtlamalar:​

Hesap Varsayılan Olarak Gizli: 18 yaşından küçük kullanıcılar için hesaplar otomatik olarak gizli (özel) olarak ayarlanır. Bu, sadece onaylanan takipçilerin paylaşılan içerikleri görebileceği anlamına gelir.

Yabancılar Mesaj Gönderemez: Daha önce takip edilmemiş yetişkinler, genç kullanıcılara DM (Direkt Mesaj) yoluyla mesaj gönderemez.

Keşfet ve Önerilerde Daha Az Görünme: Genç kullanıcıların hesapları, yetişkinler tarafından keşfet, öne çıkanlar ve önerilen hesaplar gibi bölümlerde daha az gösterilir.

Reklam Kısıtlamaları: 18 yaş altı kullanıcılar, yaşlarına ve konumlarına bağlı olarak bazı reklam hedeflemelerinden muaf tutulur.

Şüpheli Kullanıcı Engellemesi: Instagram, geçmişte uygunsuz davranışlar sergileyen hesapların genç kullanıcılarla etkileşime girmesini sınırlar.

Bu özellikler, genç kullanıcıları rahatsız edici ve tehlikeli durumlardan korumak amacıyla geliştirilmiştir. Eğer 18 yaş altındaysanız ve hesabınızı genç hesap statüsünden çıkarmak istiyorsanız, yaş doğrulaması yapmanız veya 18 yaşına gelmenizi beklemeniz gerekir.

Abdurrahman Dilipak Kimdir?
Gazeteci-yazar. 1949, Düziçi (Haruniye) / Adana doğumlu. Fatma Pakize (Aksay) Hanım ile Ali Bey'in oğlu olarak dünyaya geldi. 1949 yılında Osmaniye'nin Düziçi ilçesine bağlı Haruniye'de Ali Bey ve Fatma Pakize Hanım'ın çocuğu olarak doğdu.

Anne tarafından Fettahoğulları’nın Müftüler kolundan, baba tarafından Seyithanoğulları’nın Hatipler kolundandır. Anne tarafından Adanalı, baba tarafından K. Maraşlıdır.

K. Maraş'ta başlayan İmam-Hatip öğrenimini 1969 yılında tamamlayarak Konya İmam Hatip Lisesinden mezun oldu. Güzel Sanatlar Akademisine girmek için resim dersleri alan Dilipak, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arap ve Fars Filolojisi bölümüne girdi. Burada 2 sene okumasının ardından İstanbul Ticari İlimler Akademisi Gazetecilik Halkla İlişkiler Yüksek Okulundan 1980 yılında mezun oldu.

Çalışma ve Yazı Hayatı
1961 yılında, katıldığı bir kompozisyon yarışmasında dereceye girdi ve mahalli gazetede yazıları yayınlandı.. 1963 yılında Yeni İstanbul gazetesi, gençlik sayfasında ilk yazısı çıktı. 1964 yılında kısa süreli Düziçi'nde Kasırga isimli bir kartela gazete çıkarttı. Aynı yıl Semazen’lik yaptı. 1968'de judo antrenörü oldu.

1969'da, DSİ 6. Bölge Müdürlüğünde Arazi Elektirifikasyonu Kontrolörü olarak çalışma hayatına başladı. 12 Mart 1971 darbesi ile, Afyonda MNP Gençlik Teşkilatını kurdu ve burada yayınladığı bir bildiri sebebi ile, Milli Nizam Davasında mahkum oldu ve Yargıtay sürecinde İstanbul’a gitti. 1974 affı ile cezaevine girmekten kurtuldu.

1972'de Fetih Yayınevi'ni ve Her-Tür Yayın Dağıtım Şirketi'ni kurdu, 1973'te Yeni Sanat Dergisi Yayın Kurulunda yer aldı. Aynı yıl MTTB Sinema Kulübü üyesi oldu. Ardından, Burak Film Kurucu Ortakları arasında yer aldı ve milli sinema tartışmalarına katıldı. 1977'de Adım Dergisi Genel Yayın Müdürü, 1988-1990'da Dış Politika Dergisi Yayın Yönetmeni, 1972-1993'te Milli Gazete yazarı, 1978-93'te Hicret Dergisi Genel Yayın Müdürü, Seriyye Dergisi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü, 1994'te Cıngar mizah dergisinde yazar.

1993'ten itibaren Akit gazetesi, 1990'dan itibaren haftalık Cuma dergisinde yazar, 1996-1997'de Haftalık Selam gazetesi, 1996'da günlük Yeni Şafak gazetesi, aylık Görüş (Almanya), aylık Pir dergisi veGazete gazetesinde yazarlık yaptı.

Halen Yeni Akit gazetesinde yazarlık, Akit Tv’de Tv programı ve Sebilürreşad dergisinde yazarlık yapmaktadır. Asiye Dilipak ile evli ve Ahsen Büşra Dilipak, Ahmet Taha Dilipak, Ali Osman Dilipak, Fatıma Zehra Dilipak adlarında 4 çocuk babasıdır.

Dilipak, söz ve yazılarından dolayı bu güne kadar 500 yıldan daha fazla mahkûmiyet talebi ile yargılandı ve hiç mahkûm olmadı. 28 Şubat döneminde bir günde 5 defa, haftada 5 gün mahkemeye çıktığı oldu. Asliye Ceza, Sulh Ceza, Ağır Ceza, DGM ve Askeri Ceza Mahkemelerinde yargılandı.

Uzun yıllar İslamcı dergi ve gazetlerde aktüel ve düşünce yazıları yayımlayan, aynı doğrultuda kitapları olan Dilipak, çeşitli insan hakları aktivitlerine katıldı. Karşıt görüşleri savunan Şanar Yurdatapan’la “Kırmızı ile Yeşil - Yeşil ile Kırmızı”, “Kırmızı-Yeşil Anılar”, “Ortak Payda Kırmızı-Yeşil Denemeler “adlarıyla ortak kitaplar çıkararak, aydınlar arasında diyaloğun kurulmasına öncülük etti.

Abdurrahman Dilipak, 1 Eylül 2022 günü yayımladığı ŞİMDİ VEDA VAKTİDİR başlıklı yazısıyla Yeni Akit gazetesindeki 30 yıl süren köşe yazarlığını noktalamıştır.

Ödülleri
Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Hoşgörü Ödülü (1996),
Kombassan Hoşgörü Ödülü (1997),
Human Right Watch Hellman Hammlett Uluslararası İnsan Hakları Ödülü (1998).

Üyelikleri
Düziçi Milliyetçi Gençler Derneği (Kurucu Üye),
Mazlum-Der İnsan Hakları Ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği,
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti,
Basın Konseyi,
Dış Basın Derneği,
Kudüs Derneği (Kurucu Üye),
Türkiye Engelliler Vakfı (İkinci Başkanlık),
Acıbadem Faikbey Camii (Yönetim Kurulu Üyesi),
İslami Çevre Hareketi Maltepe Çevre Kültürü Grubu,
İHH İnsani Yardım Vakfı / Rabia Platformu, Başbakanlık İnsan Hakları Danışma Meclisi Üyesi.

Danışmanlıkları ve Yönetim Kurulu Üyelikleri

MSP Genel Merkezi (Danışmanlık)
MTTB Sinema Kulübü / Akın Grub Üyesi, Milli Haber Ajansı (Genel Müdürlük), Panel Dergisi (Yayın Yönetmeni), Yeni Zemin Dergisi (Yayın Kurulu Üyeliği), İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği (Genel Başkan Yardımcılığı), Kudüs ve Filistin Halkıyla Dayanışma Derneği (Kurucu Üyelik), Risale, Emre, Esra, İşaret, İnkılab, Beyan, Kayıt yayınevleri (Yayın Danışmanlığı).

Sözcülükleri
Rabia Platformu Sözcüsü, Savaşa ve İşgale Hayır Platformu sözcüsü,
Mavi Marmara sözcüsü,
Akil Adamlar Heyeti Üyesi /Doğu Anadolu,
Düşünce Suçuna Karşı Girişim Üyesi,
Yeşil-Kırmızı Diyaloğu, Kudüs Platformu Sözcüsü,
Ulustan Ümmete Platformu Üyesi.

Tv Programları
Ateşten Gömlek (Kanal 7, 1993-94),
Haber Yorum (Kanal D, 1994-95),
2x2 (Kanal 6 - Haber ve tartışma programı, 1994),
Analiz (Kanal 6 - Haber ve tartışma programı, 1994),
Beyin Fırtınası (Haber Tartışma Programı, Kanal 6 - 1995-96),
Tartışa Tartışa (Haber programı, NTV, 1995-97),
Siyaset Gündemi (Akit Tv),
Derin Gerçekler (Akit Tv)

ESERLERİ
Deneme-İnceleme
Orta Afrika Dosyası (1985),
Terörizm, Terörist Kim? (1986, Farsça, Bismi Terör?, Muavenetül Ferhengi, 1988),
Türkiye Nereye Gidiyor (1987),
Bir Başka Açıdan Kadın (1987),
Bir Başka Açıdan Kemalizm (2 cilt 1988),
Savaş Barış İktidar (1988),
Evet Vahdet Ama Nasıl (1988),
Körfez Savaşı (1988),
İnönü Dönemi (1989),
Gizli CIA Belgeleri (1989),
Bu Din Benim Dinim Değil (1990),
Laik Demokratik Cumhuriyet İlkelerine Bağlı Kalacağıma (3. bas 1990),
İslâm Cemaatine Doğru (1990),
İhtilaller Dönemi (1991),
Laisizm (1991),
Yaşasın Şeriat (1992),
Sorular Sorunlar ve Cevaplar (1992),
Cumhuriyetin Şeref Kitabı (1993),
Anayasa ve Demokrasi (1997),
Beyin Fırtınası: Demokrasi ve Batılılaşma (1997),
Yağmalanan Ülke Türkiye, Cumhuriyete Giden Yol 1919-1923,
Uzakdoğu’ da Bir Filistin: Moro, Çocuğumuza Ne İsim Verelim, Rıza Nur’un Hayat ve Hatıratı (Yay. haz. 3 cilt),
Kırmızı ile Yeşil - Yeşil ile Kırmızı (Şanar Yurdatapan ile, 2002),
Kırmızı-Yeşil Anılar (Şanar Yurdatapan ile, 2003),
Ortak Payda Kırmızı-Yeşil Denemeler (Şanar Yurdatapan ile, 2004),
Din Adına Siyaset (Hulusi Şentürk ile, 2006),
Menderes Dönemi, Sorular, Sorunlar ve Cevaplar,
Laiklik Teokrasi Bizantinizm,
Niçin Şeriata Karşılar,
Karşıtlar Yanyana,
Opposities: Side by side,
CIA Belgelerinde Türkiye (Notlandıran),
İnsanlığın Tarihi,
Şişli Terakki Davaları,
İslamiyet ve Barış Tartışması,
Derviş Nikalaus (Belgesel, Metin editörü, Digiturk),
Çanakkale Geçildi,
Ansiklopedik İsim Sözlüğü (Ortak çalışma, Asiye Dilipak ve Nevin Meriç ile)

Mizah
Anya Manya Kumpanya (1988),
Dam Üstüne Saksağan (1993)

Çocuk Kitabı
Mehtike (1982,
Almancaya tercüme,
Şehnaz Günaçtı, 1993),
Arayış (1982),
Yaşamak Güzel Şey (1982),
Filistin’de Bir Çocuk (1982),
Coğrafi Keşiflerin İçyüzü (1983),
İslâm Savaşçıları (1983),
Gündoğarken (1983),
Kıp Kıp (1985),
Güneyin Gelini (1985, 1990),
İslamın Şartı (1990),
Çamaşırcının Kızı (1986),
Sevgi Yolu (1990),
Arayış (1990)

Yayına Hazırladıkları
Havf Fıkhı,
Gençlerle Yarınları Düşünmek,
Dine Göre Kıyamet,
Namazın Kozmografyası,
Mikro Çenko (Bilim kurgu roman),
Dünyanın Kalbine Yolculuk,
Caminin Manevi Mimarisi,
Dünyanın Sıfır Noktası (Belgesel kitap)

Savaş Şafak Barkçin Kimdir?
Barkçin’in uzun bir kamu hizmeti geçmişi vardır. 1989'da Devlet Planlama Teşkilatına uzman olarak girdi. 1996-1997’de, o dönemde Devlet Bakanı olan Abdullah Gül'ün dış politika danışmanlığını ve konuşma yazarlığını yaptı. 2003’te Başbakanlık Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı (TİKA) başkanlığına atandı.

2004-2007 yılları arasında TÜBİTAK'ta Başkan Danışmanı olarak görev yaptı. Barkçin, 2009'da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Başmüşavirliğine atandı. Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı seçilmesini takiben Cumhurbaşkanı Başdanışmanlığı görevine atandı. 2016 yılından 2018 başında emekli olana kadar ise Başbakan Başmüşaviri olarak vazife yaptı.

Savaş Ş. Barkçin; siyaset bilimi, medeniyet, müzik ve uluslararası ilişkiler alanlarında muhtelif tebliğ, konferans, seminer, makale, deneme, tercüme ve kitap tanıtımı yayınlarına sahiptir. Bunun yanı sıra muhtelif dergi ve gazetelerde pek çok makalesi yayınlanmıştır. Muhtelif üniversite, vakıf, dernek ve öğrenci kulüplerinde siyaset, uluslararası ilişkiler, müzik ve medeniyet üzerine dersler vermekte, sohbetler yapmaktadır.

Müzik, tarih ve edebiyat Dr. Barkçin’in başlıca ilgi alanlarıdır. Müziği 12 yıl boyunca Ankara’da Neyzen Ali Sarıgül’den meşk etmiştir.

2009’da yayınladığı "Ahmed Avni Konuk: Görünmeyen Umman" adlı biyografi kitabı Yazarlar Birliği ödülü almıştır. 2016’da yayınladığı “Gönül Makâmı” kitabı 2017 ESKADER ödülüne lâyık görülmüştür.

Dîvân şiirlerini yayımlamıştır. Bunun yanında serbest ve hece ölçülü şiirleri vardır. Bazı ünlü şairlerimizin şiirlerini ve müzik ile ilgili muhtelif makaleleri İngilizceye uyarlamıştır.

Dr. Barkçin’in müzik, tasavvuf ve edebiyat yazıları muhtelif dergilerde yayımlanmaktadır.

Belgeseller ve televizyon programları da yapmıştır. TRT’de “Gönül Makâmı,” “Rasim Özdenören ile Mâveraya Yolculuk,” “Aklıselim” ve “Gelenekten Geleceğe” başlıklı programları hazırlayıp sunmuştur. Barkçin mükemmel derecede İngilizce ve iyi derecede Fransızca bilmektedir. Ayrıca klasik Türkçe bilgisine sahiptir.

ESERLERİ
Modern Dünyada Geleneksel İslâm (Seyyid Hüseyin Nasr’dan tercüme, 1989),
Şlop, Tembel Tekin, Evin Cini (Çocuk kitapları, 2001),
Görünmeyen Umman: Ahmed Avni Konuk (2009, 2011),
40 Makam 40 Anlam (2011),
Rumeli: Bir Müzik Seferi (2012),
Kalemin Dilinden (2012),
Dîvân-ı Zerefşân (2013),
Şehirler ve Sesler (2014),
Gönül Dağı - Neşet Ertaş'ın Gönül Dünyası (2015),
Kalbin Aklı - Medeniyet Üzerine Yazılar (2016, 2017),
Gönül Makâmı (2016),
Bir Kutlu Sefer (2017),
Medeniyet Aklı (2017, 2018),
Osmanlı Aklı (2018)

Zeynep Başkan Kimdir?
Müzisyen, Türk Halk Müziği Ses Sanatçısı. 1984 yılında Trabzon’un Tonya ilçesinde doğdu. Çiftçilikle geçimini sağlayan 23 kişilik bir ailenin 22. çocuğudur. İlk ve orta öğrenimini doğduğu ilçede tamamladı.

Beşikdüzü Atatürk Lisesini bitirdi. Müziğe olan ilgisi daha küçük yaşlarda başladı. Lise yıllarında, okuldaki öğretmenlerinin desteğiyle Trabzon’da yapılan çeşitli yarışmalarda birçok birincilikler aldı. Aynı zamanda yöresinde yapılan çeşitli etkinliklerde görev aldı.

2004 yılında atv’de Arif SAĞ’ın hazırladığı Anadolu Ateşi Bu Toprağın Sesi adlı yarışma elemelerine başvurdu. Elemeleri kazandıktan sonra on altı hafta yarıştı. Yarışmayı İkinci olarak bitirdi. Yarışmada okuduğu eserlerden seçilmiş ilk albümü çıktı. Bu yarışmanın ilk üçe kalanlarıyla ortak bir albüm çıkardı.

Yarışma bittikten bir yıl sonra da Zifin Çiçeği adlı ikinci solo albümünü ve 2009 yılında da AZİZE adlı albümünü müzikseverlerin beğenisine sundu. 2008 yılında TRT’nin kendi bünyesindeki sanatçılarla beraber hazırladığı TÜRKÜLERLE SÜPER GECE adlı programla bir yıl boyunca sizlerle beraber oldu. Boş zamanını kitap okuyarak, masa tenisi ve voleybol oynayarak değerlendiriyor.

Albümleri
2012- Karadenizin Hüznü

2011- Karadeniz Kızı

2009- Azize

2006- Zifin Çiçeği

Ela Ela

Geçtim Evin Başından

Bu Toprağın Sesleri

Popüler Şarkıları
Vay Beni Ağlar miydum

Yüce Dağ Başında Yanar Bir Işık

Asker Yolu Beklerim

Çayluk

Oy Asiye

Yol Havası Yine Geldi Kara Güz

Karadeniz Kızı

Karadır Kaşların

Yaylanın Çimenine

Cevizin Yaprağı

Memduh Bayraktaroğlu Kimdir?
Gazeteci-yazar. 1951, Kırklareli doğumlu. İktisadî ve Ticari İlimler Akademisi mezunu. 1972 yılında özel bir kuruluşta evrak memuru olarak işe başladı ve genel müdürlüğe kadar yükseldi. 1980 yılının Eylül ayında görevinden istifa etti.

1993 yılında kalp krizi geçirdikten sonra profesyonel yöneticilik hayatına veda ederek kitap yazmaya başladı. 1994 yılında Günaydın gazetesinde köşe yazarı olarak ulusal medyada görev aldı. 1994 yılının Eylül ayında ise Milliyet gazetesinde, 1995 yılında Akşam’da yazmaya başladı. Daha sonra Öncü gazetesinde köşe yazarlığı ve BTV televizyonunda ekonomi, dış ve iç politika konularında yorumculuk yapmaya başladı.

2000-02 yılları arasında DYP Genel Başkanı Tansu Çiller’e siyasî danışmanlık yaptı. Ocak 2003’ten itibaren Dünden Bugüne Tercüman (Ilıcak) gazetesinde köşe yazarlığını sürdürdü.

ESERLERİ
Diyet mi? Niyet mi? (2004, 2010),
Sahte Melekler - Hortumcuzâdeler (2004),
Sistem de Çöktü İnsan da Çöktü (2004),
Kürtlerle Dans (2005),
Çiller'li Yıllarım (2005),
20:45 - Varoluşa Anlam Veren Şampiyonluk (2006),
Banker Kastelli (2008),
Bencil Hesaplar (2008),
Harputlu Azize - Aşk Tehcir Dinlemez (2013)

Rasim Özdenören Kimdir?
Hikâye, roman ve deneme yazarı, bürokrat, DPT eski Genel Sekreteri (D. 20 Mayıs 1940, Kahramanmaraş - Ö. 23 Temmuz 2022, Ankara). İstanbullu mühendis Hakkı Özdenören ile Kahramanmaraşlı Ayşe Hanım'ın oğlu olarak 1940'ta Maraş'ta dünyaya geldi. Şair Alaeddin Özdenören’in ikiz kardeşidir.

İlkokula Kahramanmaraş Sakarya İlkokulunda (1947) başladı. Üçüncü sınıfa geçtiğinde babasının tayini üzerine Malatya’ya göç ettiler. İnşaat mühendisi olan babası Bayındırlık İl Müdürlüklerinde fen memuru olarak çalıştı. Rasim Özdenören, babasını 25 Mayıs 1982’de, annesini 6 Şubat 2002’de kaybetti. İlkokul öğrenimini Malatya Cumhuriyet İlkokulunda (3. ve 4. sınıflar) ve Gazi İlkokulunda (5. sınıf) tamamladı. Ortaokula 1952’de aynı ilde başladı. Ortaokul üçüncü sınıfa geçtiği yıl, babası Tunceli’ye tayin edildi. Ortaokulu Tunceli’de bitirdi. Bir yıl sonra babası emekliye ayrıldı ve Kahramanmaraş’a döndüler.

1955’te başladığı Maraş Lisesinden 1958’de mezun oldu. Aynı yıl üniversite öğrenimi için İstanbul’a gitti. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Gazetecilik Enstitüsünü (1964) ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini (1967) bitirdi. Avukatlık stajını Ankara Barosunda yaptı. 1967 yılında DPT’ye uzman yardımcısı olarak girdi. Bu görevini sürdürürken kalkınma ekonomisi konulu yüksek lisans programını tamamlamak için Amerika’ya gitti. 1970-71 yıllarında ABD’nin çeşitli eyaletlerinde ekonomik konularda araştırmalar yaptı. Eylül 1971’de yurda döndü.

Haziran 1975’te Kültür Bakanlığına bakanlık müşaviri olarak atandı. Aynı bakanlıkta bir yıl da müfettiş olarak çalıştı (1977-78). 28 Eylül 1971’de Ayşe Çalkaya’yla Kahramanmaraş’ta evlendi. Bu evlilikten Ömer Umran (23 Şubat 1973) ve Merve (13 Haziran 1974) adlarında iki çocuğu oldu. Ekim 1972’de Bursa’da yedeksubay personel okulunda altı ay eğitim gördü. Eğitimini tamamladıktan sonra kışla görevi için Mart 1973’te Şırnak’a gitti. Askerliğini 1974 Şubat’ında tamamladı. Mayıs 1978’de, Kültür Bakanlığındaki görevinden ayrıldı. 1980 Mayıs’ında yeniden DPT’ye döndü ve bu tarihten sonra gazetedeki yazılarını oradan ayrıldığı 1983 yılı Mayıs’ına kadar A. Gaffar Taşkın imzasıyla sürdürdü.

Devlet Planlama Teşkilatına bu ikinci girişinden sonra sırasıyla uzman (1980), Yayın ve Temsil Dairesi Başkanı (1981), Genel Sekreter Yardımcısı (1984-88), Genel Sekreter (1988) ve Müşavir (1990) olarak çalıştı. 20 Mayıs 2005’te DPT’den Genel Sekreter iken emekliye ayrıldı.

Rasim Özdenören, lise öğrenciliği sırasında edebiyatla yakından ilgili bir arkadaş grubunun içindeydi. Cahit Zarifoğlu, Erdem Bayazıt, Alaeddin Özdenören ve Mehmet Âkif İnan’dan oluşan bu grup bir yandan Türkiye’nin önde gelen edebiyat dergilerini izliyor, bir yandan da yerel gazetelerde sanat sayfaları düzenliyordu. Aynı çabalarının uzantısında, o dönemde yayınına ara verilen Maraş Lisesinin yayın organı Hamle dergisini tekrar çıkardılar (1958).

Lisedeki grubun içinde hikâyeyle ilgilenen tek kişi Rasim Özdenören’di. O yıllarda yazdığı hikâyeleri Varlık, Seçilmiş Hikâyeler, Türk Sanatı, Dost dergilerine gönderdi. İlk hikâyesi “Akarsu”, Varlık (1 Ocak 1957) dergisinde çıktı. Bu hikâyeden sonra Varlık’ta iki hikâyesi daha çıktı: “Kasap” (1 Mart 1957), “Bayır Dereden Öyküler” (1 Haziran 1958). Aynı yıllarda Türk Sanatı (1957-58) ve Arayış (1958) dergilerinde de hikâyeleri yayımlandı. Soraki yıllarda Yeni Devir gazetesinde “Notlar” başlığı altında günlük yazılar yazdı (Nisan 1977-Mayıs 83).

Özdenören, 1962 yılında Sezai Karakoç’la tanıştı. Bu tanışma sanat hayatının ve düşünce dünyasının şekillenmesinde etkili oldu. 1962-65 yılları arasında yaklaşık üç yıl yazı yazmadı. Sezai Karakoç’un isteği üzerine tekrar hikâye yazmaya başladı. 1964-65 yıllarında haftalık Yeni İstiklâl gazetesinin sanat sayfasını yönetti. Bu sayfada 1950’li yıllarda yazdığı on hikâyesini yayımladı.

Rasim Özdenören’in Yeni İstiklâl’de yayımlanan hikâyeleri şunlardır: “Eskiyen” (30 Eylül 1964), “Oda” (7 Ekim 1964), “Yolda” (17 Mart 1965, “Yol Ötesi” adıyla Mart 1958’de Türk Sanatı dergisinde de yayımlandı); “Kan Otları” (14 Nisan 1965), “Mani Olunmuş Adam” (26 Mayıs 1965), “Ricat” (7 Nisan 1965), “Çark” (24 Şubat 1965), “Sabah” (24 Şubat 1965), “Koridor” (21 Nisan 1965), “Düğüm” (4 Ağustos 1965, Mahmut Çukuroba adıyla).

Yeni İstiklâl’in sanat sayfasında, başta Cahit Zarifoğlu olmak üzere, Alaeddin Özdenören, Erdem Bayazıt, Mehmet Âkif İnan gibi şairlerin eserlerini yayımladı. Özellikle Cahit Zarifoğlu, ilk kitabı İşaret Çocukları’nın on üç şiirini bu sayfada yayımladı.

Rasim Özdenören, 1967 yılında ilk kitabı Hastalar ve Işıklar’ı çıkardı. Daha ilk kitabıyla kendine ait bir hikâye dili kurmayı başardı. Bireyi merkeze alan bu hikâyelerinde toplumsal bağlarından kopartılmış insanın trajedisini anlattı. Kendine ve çevresine yabancılaşmış, hayatta karşılıksız kalmış kişilerin kendileriyle ve çevreleriyle yaşadıkları çatışma, hikâyelerinin değişmez konularından biri oldu. Hastalar ve Işıklar’da her şey bireyin etrafında döner. Yer yer düş ile gerçek birbirine karışır. Çevresince anlaşılamayan birey gittikçe hastalıklı bir duruma sürüklenir. Dramatik bir son neredeyse kaçınılmazlaşır.

İkinci kitabı Çözülme’de (1973), günümüz insanının içine düştüğü bunalımlar, öz değerlerinden çözülmeyle birlikte gelen sorunların aileye yansıması üzerinde durdu. Çözülme, edebiyat çevrelerinde, Türk edebiyatındaki en dikkate değer uzun hikâyeler arasında gösterildi. Ülkemizdeki sosyal değişimi aile üzerinden yansıtan bu hikâyelerde bireyin devindiği çevre, ilk kitaba nazaran oldukça genişlemiştir.

Üçüncü kitabı Çok Sesli Bir Ölüm (1974), bireyin bilinçaltına, ruhsal sorunlarına ilişkin açılımlarıyla dikkat çekti. Dış dünyayla uyuşamayan insanın trajedisini kültürel ve ekonomik temelleriyle birlikte verdi. Rasim Özdenören’in Çok Sesli Bir Ölüm (1984) ve Çözülme (1973) adlı hikâyeleri aynı adlarla TV filmi yapıldı. Çok Sesli Bir Ölüm, Prag’da yapılan Uluslararası TV Filmleri Yarışması’nda Jüri Özel Ödülü’nü kazandı (1978).

Dördüncü kitabı Çarpılmışlar (1977), her şeyden önce biçimsel özellikleriyle dikkat çekti. Kitapta baştan sona hiçbir hikâyede noktalama işaretine yer verilmedi. Böylelikle bilinç akışının, duygu ve düşüncelerin kesintisiz akışı amaçlandı. Kültür bağlarından koparılmış insanların yaşadıkları açmazlar bir sanatçı dikkatiyle gözler önüne serildi.

1979 yılında yayımlanan Gül Yetiştiren Adam romanında Türkiye’nin girdiği Batılılaşma sürecinden sonra ortaya çıkan yeni durum, meselenin yeni kuşaklara yansıması ele alındı. Tek parti döneminin bir Anadolu şehrinden görünüşü başarıyla anlatıldı. 1984 yılında yayımlanan Denize Açılan Kapı’da toplumsal dönüşümlerin, kültür krizlerinin, büyük şehrin içine sıkışıp kalmış insanların sükûnet arayışlarına yer verildi. Ağırlıklı olarak tasavvufun işlendiği kitap Özdenören hikâyesinin yeni bir yönelimi olarak algılandı. Bireyin içine düştüğü yabancılaşmanın, yakın çevre ve toplumla yaşanan uyuşmazlıkların çaresi olarak beliren sükûnet arayışı kitabın ana dinamiği oldu.

Rasim Özdenören, Denize Açılan Kapı’dan sonra uzun bir süre hikâye yayımlamadı. On beş yıl aradan sonra 1999’da Kuyu’yu çıkardı. Kuyu’nun ana ekseni yine tasavvuftu. Tek hikâyeden oluşan Kuyu’da çıkış noktası Hz. Yusuf kıssasıdır. Ansızın Yola Çıkmak’ta (2000) tasavvuf konusunu sürdüren Özdenören, bu kitabında acemi dervişlerin hikâyesini yazdı. Bireyin iç çatışması, kendisi ve çevresiyle hesaplaşmaları anlatıldı. Arayış ve kendini aşma çabalarıyla birlikte dünyaya direnme kitabın ana eksenini oluşturdu. Bu kitabın ardından gelen Hışırtı’da (2000) evlilik ve aşk konularına eğildi. 2002’de yayımladığı Toz’da bir kargaşa ortamına atılmış insanların açmazları anlatıldı.

Türk hikâyesine getirdiği yerlilik unsuruyla, sağlam kurguyla birlikte işlettiği son derece rafine diliyle Türk hikâyesinde ayrı bir önem kazanan Rasim Özdenören 1969’da Nuri Pakdil, Mehmet Âkif İnan, Erdem Bayazıt ve Alaeddin Özdenören’le birlikte Edebiyat dergisinin kurucuları arasında yer aldı. Edebiyat dergisinden sonra Aralık 1976’da Cahit Zarifoğlu, Mehmet Âkif İnan, Erdem Bayazıt ve Alaeddin Özdenören’le birlikte Mavera dergisinin kurucuları arasında yer aldı. Hikâye ve yazıları bugüne değin Varlık, Türk Sanatı, Arayış, Hamle, Dost, Soyut, Yeni İstiklâl, Diriliş, Edebiyat, Mavera, Yeni Devir, Yeni Zemin, Yedi İklim, Kaşgar, Hece, Zaman, Yeni Şafak, Yeni Dönem dergi ve gazetelerinde yayımladı.

Rasim Özdenören, hikâyesini, Cumhuriyetle başlayan köklü kültürel dönüşümlerin insanımızda açtığı yaralar üzerine kurdu. Modernizmin, büyük şehir olgusunun Türk insanının hayatına yerleşmesini dikkatle izledi. Yakın tarihimizde önemli bir yer tutan, köyden şehre göç olgusunun getirdiği sorunlarda bir yandan şehre tutunmaya çalışan insanların yaşadığı değerler çatışmasını izledi, bir yandan da bu sorunların arka plânındaki ekonomik sorunlara dikkat çekti. Bu çerçevede, içine düştüğü bunalımı aşamayan tedirgin ruhları anlattı. Köklü dönüşümlerin yaşandığı evrelerde sanatıyla tarihten süzülüp gelen değerlerimize sahip çıktı. Kendisini bu dönüşümlerin yol açtığı krizlerin içinde bulan insanımızın kendine ve çevreye yabancılaşması, Rasim Özdenören hikâyesinin vazgeçilmez konularından biri oldu.

Silinen toplumsal hafızaya geri dönüş isteğinin ortaya çıkardığı açmazlar, Anadolu insanının yaşadığı geçim sıkıntısı, büyük şehrin dağdağasında kaybolan sıradan insanlar gerçeğe en yakın şekliyle hikâyelerinde yer aldı. Öz değerlerimize sahip çıkışıyla kendisine kadar gelen hikâyecilerden farklılaştı. Hikâyelerinde öz değerlerimizi savundu; fakat bunu yaparken hikâyesini ideolojik baskı altında tutmadı; yaşanan trajediyi didaktizme ve retoriğe düşmeden anlatmayı başardı. Hikâyelerindeki titiz dil işçiliğiyle dikkat çekti.

Yer yer şiirsel bir eda takınan dili sadelikten ayrılmadı. Ayrıntılara verdiği önemle, bilinçaltının gelgitlerini metne yansıtmadaki başarısıyla ayrıca dikkat çekti. “Roman bir savaş alanıdır, oysa hikâye bir düellodur,” diyen Özdenören, bir kesitin sunumuna dikkat kesildiği hikâyelerinde kısa hikâyenin en başarılı örneklerini verdi.

Özellikle 1983’ten sonra düzyazıya yönelen Özdenören denemelerinde özgün tespitleri ve kendine özgü üslûbuyla haklı bir üne kavuştu. İki Dünya adlı deneme kitabıyla Türkiye Millî Kültür Vakfı Fikir Ödülünü (1978) aldı. Denize Açılan Kapı ile Türkiye Yazarlar Birliğinin hikâye (1984), Ruhun Malzemeleri ile de deneme (1986) ödüllerini kazandı.

ESERLERİ
Hikâye
Hastalar ve Işıklar (1967),
Çözülme (1973),
Çok Sesli Bir Ölüm (1974),
Çarpılmışlar (1977),
Denize Açılan Kapı (1983),
Kuyu (1999),
Hışırtı (2000),
Ansızın Yola Çıkmak (2000),
Toz (2002).

Roman
Gül Yetiştiren Adam (1979).

Deneme
İki Dünya (1977),
Müslümanca Düşünme Üzerine Denemeler (1985),
Yaşadığımız Günler (1985),
Ruhun Malzemeleri (1986),
Yeniden İnanmak (1987),
Kafa Karıştıran Kelimeler (1987),
Çapraz İlişkiler (1987),
Yumurtayı Hangi Ucundan Kırmalı? (1987),
Müslümanca Yaşamak (1988),
Red Yazıları (1988),
Yeni Dünya Düzeninin Sefaleti (1996),
Ben ve Hayat ve Ölüm (1997),
İpin Ucu (1997),
Acemi Yolcu (1997),
Kent İlişkileri (1998),
Yüzler (1999),
Köpekçe Düşünceler (1999),
Eşikte Duran İnsan (2000),
Yazı İmge ve Gerçeklik (2002),
Aşkın Diyalektiği (2003),
Düşünsel Duruş (2005).

Çeviri
Hayvan Çiftliği (George Orwell’dan, 1964), İslâm’da Devlet Nizamı (Mevdudi’den, 1967), İslâm Devletinde Mali Yapı (Dr. S.A. Sıddıkî’den, 1972).

Güler Duman Kimdir?
Türk Halk Müziği sanatçısı, besteci ve derlemeci, folklor araştırmacısı, yazar. 30 Haziran 1967, İstanbul doğumlu. Aslen Erzurum Aşkalelidir. İlk ve ortaokulu İstanbul’da tamamladıktan sonra 1986 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Diş Hekimliği bölümünü kazandığı halde devam etmeyerek müzik alanında eğitim görmeye karar verdi.

1987 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Devlet Konservatuarı Ses Eğitimi bölümüne girdi. Buradan 1992 yılında mezun oldu. Bitirme tezi olarak hazırladığı çalışmasını 2004 yılında kitap olarak yayımladı. Tez danışmanlığını ünlü müzik ustaları Neriman Tüfekçi ve Yücel Başmakçı yaptı.

Sanatçının müziğe ilgisi aslında ilkokul yıllarına dayanmaktadır. İlkokul eğitimine devam ettiği sırada Ruhi Su Dostlar Korosunun en küçük bireyi olarak koroda yer alan sanatçının sesini keşfeden Mustafa Budan oldu.

Mustafa Budan’ın başrolünü Genco Erkal’ın oynadığı “Hakkari’de Bir Mevsim” filminde sesiyle yer almasıyla sanat dünyasında ismini duyurdu. Filmde sesinin beğenilmesiyle birçok albüm teklifi aldı ve ısrarlar üzerine ilk albümünü 1980 yılında daha çocuk yaşlarındayken “Dost Garip” ile yaptı. Albüm beklenenin oldukça üzerinde ilgi gördü ve 1 milyon 870 bin satış rakamına ulaştı.

1993 yılında TRT’de çalışmak istedi ancak annesinin rahatsızlığı nedeniyle tedavi sürecinde Almanya’da bulunduktan sonra oraya yerleşti. 2008 yılında Almanya Kültür Bakanlığı tarafından kültür elçisi seçildi ve başta Almanya olmak üzere birçok ülkede Türk Halk Müziği ve Türk ritmleri ve araştırmakta olduğu dünya ritmleri üzerine seminerler verdi. Kendi açtığı okullarda bağlama ve ses eğitimi üzerine binlerce öğrencinin Türk halk müziği ile buluşmasını sağladı.

Konser çalışmaları dışında akademik çalışmaları da sürdüren sanatçı, doçentlik tezini hazırladı ve halen Türk ve dünya ritmleri adlı ikinci bir tez çalışması üzerinde çalışmaktadır.

Yaptığı 18 kaset çalışmasıyla 30. Sanat yılını tamamlayan Duman, yılın yarısını Türkiye’de geçirmektedir. Sanatçıya 16 Ağustos 1995 tarihinde Kral TV Video Müzik Ödülleri Türk Halk Müziği dalında “En İyi Bayan Sanatçı” ödülü verildi.

Müzik çalışmalarında geleneksel türkülerin dışında kendi beste ve derlemelerine yer veren sanatçı, çalışmalarında ayrıca Aşık Veysel, Mahzuni Şerif, Abdurrahim Karakoç, Musa Eroğlu ve Muhlis Akarsu gibi halk ozanlarının eserlerine yer vermektedir.

Albümleri
1980: Dost Garip, 1982: O Leyli Leyli,
1984: Seher Yeli,
1985: Mevlayı Seversen,
1986: Nazli Yare Küskünüm,
1986: Dört Dilden Dört Telden I,
1987: Misafir Geldim,
1988: Kulluk Benim Olsun Sultanlık Senin,
1990: Sazımızla Sözümüzle 1 (Güler Duman&Zafer Gündoğdu),
1990: Buldular Beni,
1991: Gül Yüzlü Sevdiğim,
1992: Duygu Pınarı,
1994: Hasret Türküsü,
1995: Bu Devran,
1997: Öl Deseydin Ölmez miydim,
2000: Yolcuyum Bu Dağlarda,
2003: Sazımızla Sözümüzle 2 (Güler Duman&Musa Eroğu),
2004: Pir Sultan Dostları,
2007: Sazımızla Sözümüzle 3 (Güler Duman&Özlem Özdil),
2009: Türküler Dile Geldi,
2012: Sesime Ses Katanlara Selam Olsun – Yüreğimden Yüreğinize,
2013: Erzurum Dağları Kar ile Boran

Kalpazan Dizisi Konusu Nedir?
Adem (Timuçin Esen) namuslu bir adamdır. Darphane’de sıradan bir memur olarak çalışan Adem, oğlu Arda için yaptığı bir sürprizle hayatını altüst eder. Masum gibi görünen hareket, Adem’in hayatında geri dönülemez bir çöküşe yol açar ve işini, eşi Canan’ı (Şükran Ovalı) ve hatta oğlunu kaybetme noktasına kadar getirir.

Karizmatik ama aynı zamanda müthiş bir sahtekar olan kardeşi Kartal’ın (Çağlar Ertuğrul) bu zor dönemde hayatına girişi ile işler daha da çıkılmaz bir hale gelir. İki kardeş yasalara meydan okurken; Polis Ayşe (Deniz Baysal) her ikisinin de sonunu getirecek tek kişidir. Yolu beklenmedik bir şekilde Ayşe ile kesişen Kartal’ın ona aşık olması ise tüm dengeleri değiştirecektir.

Kalpazan Dizisi Oyuncu Kadrosu
Timuçin Esen-Adem
Çağlar Ertuğrul-Kartal
Şükran Ovalı-Canan
Deniz Baysal-Ayşe
Sarp Akkaya-Tarık
Deniz Hamzaoğlu-Bayram
İlker Kızmaz-Sinan
Çağla Naz Kargı-Naz
Ali Seçkiner Alıcı-İrfan
Osman Alkaş-Orhan
İlker Yağız Selçuk-Arda
Sinan Arslan
Aslı İçözü
Güler Göksun

Deha Dizisi Konusu Nedir?
Bir baba oğulun yıllar sonra gerçekleşen yüzleşmesiyle başlayan intikam hikayesine odaklanıyor.

Cesur, Aysel ve İskender gibi şeytani bir çiftin tek çocuğu olarak, her ikisinin kötücül karakterini kendinde birleştirmiş ve kendini babasından bile koruması gerektiğini çok küçük yaşlarda öğrenmiş bir karakterdir. Devran’ın (Aras Bulut İynemli) hayatlarına girişiyle Cesur için de birçok şey değişecektir.

Deha Dizisi Oyuncu Kadrosu
Aras Bulut İynemli-Devran

Uğur Polat-İskender

Melis Sezen- İmre

Ahsen Eroğlu-Esme

Taner Ölmez-Cesur

Seda Akman-Aysel

Onur Saylak,

Zuhal Gencer,

Umutcan Ütebay,

Emel Göksu,
Cenk Kangöz,

Taner Rumeli,

Oğulcan Arman Uslu,

Eylül Ersöz,

Çağrı Atakan,

Ali Berge,

Çağan Efe Ak,

Abdurrahman Yunusoğlu

Yusuf Selim Uğurlu

Deha Dizisi Nerede Çekiliyor?
Güçlü hikayesi ve geniş oyuncu kadrosuyla dikkat çeken Deha dizisinin çekimleri İstanbul'da gerçekleştiriliyor.

Haşimato hastalarında kilo almaya eğilim vardır. Bunun birinci sebebi bu hastalarda zaman zaman tirod hormon fazlalığı dönemlerinin yaşanabilmesi ve bu dönemlerde iştah artışı ile birlikte kilo alınmama dönemlerinin rahatlığı ile hastaların kontrolsüz fazla beslenme eğilimi göstermeleridir.

İkincisi ise bu hastalarda kalıcı hipotiroidi riskinin yüksek olması (metabolizma yavaşlaması)ve geçici tirod hormonu fazlalığı döneminde artmış olan iştahlarının devamı sebebi ile aldıkları fazla kalorilerin kilo olarak kendilerine dönmesidir. Bir de hipotirod döneminde uykuya eğilim, hareketsizlik, konstipasyon, adet düzensizlikleri tabloya eklendiğinde kilo alımı kaçınılmaz bir hal alır.

Zayıflamanın birinci basamağı haşimato hastalığına bağlı olarak ortaya çıkmış olan hipotiroidinin doğru bir şekilde ve dozda ilaç kullanılması ile düzeltilmesi ve hastanın bilinçli bir şekilde yeme davranışını düzelterek egzersiz kapasitesini arttırması ile mümkündür.

Tirod boynumuzda solunum ve yemek borusunun önünde tirod hormonu üreten birbiriyle bağlı iki parçadan oluşan endokrin bir organdır. Vücudumuzdaki metabolik faaliyetlerden, beyin ve sinir sistemi ile ilişkili faaliyetlerden, büyüme ve gelişmeden, üreme fonksiyonlarının gelişiminden ve devamından sorumludur. Guatr sebep ne olur ise olsun tirod bezinin büyümesidir.

Haşimato hastalığı ise bu tirod bezinin vücudumuzdaki müdafaa sistemi tarafından yabancı bir organ olarak tanımlanıp orta ve uzun dönemde tirod bezinin hormon üretme yeteneğinin kaybına dolayısı ile yüzde 85-90 tirod hormon yetmezliği ile sonuçlanan otoimmün bir hastalıktır. Haşimato hastalığında zaman zaman tirod hormon üretiminin arttığı dönemler de olur.

Haşimato hastalığı iyodun tetiklediği söylenmekle beraber bu tümüyle doğrulanamamış bir konudur. İyodun, ortaya çıkmış tanısı konulmuş bir haşimato tiroidinin klinik gidişinde olumlu ya da olumsuz bir etkisi yoktur.

Haşimato hastalığı ile ilgili özgün bir diyet olmasa da sağlıklı beslenmek her hastalıkta olduğu gibi haşimato için de çok önemlidir. Selenyum, haşimato hastalığında yükselen antikorları azaltabilmekte ancak hastalığın klinik olarak tirod hormon yetmezliğine gidişini değiştirememektedir. Bunun yanında hastalığın kontrolü için glutensiz beslenme önerilir.

Beslenme ile ilgili söylenmesi gereken en önemli husus; hipotiroidi nedeni ile tirod hormonu başlanmış olan hastaların ilaçlarını aç karnına almaları ve beraberinde tirod hormon ilacının emilimini bozabilecek kepekli, yoğurt ve süt gibi emilimi bozacak gıdaları aynı öğünde almamaları olmalıdır.